________________
તાપમાં અહીંતહીં ફરે છે. એટલ બકરીનું દૂધ પચવામાં ખૂબ જ હલકું ગણાય છે. ક્ષયરોગવાળાઓ તેમજ શરીરે સુકલકડી માણસો માટે બકરીનું દૂધ ખૂબ સાદું, ચકરીનું દૂધ દીપન અને સંગ્રહાહિ અર્થાત અતિસાર અને ગ્રહણીના રોગીઓ માટે સારું છે. શ્વાસ, કાસ અને રક્તપિત્તના રોગીઓ માટે બકરીનું પ ઉત્તમ છે. બકરીનું શરીર હલકું, કદમાં નાનું હોવાથી, તે કડવું, તીખું બધું જ ખાતી હોવાથી, બહુ પાણી તેને પીવા જોઇતું નથી તેથી અને આખો દિવસ ખૂબ વ્યાયામ ક૨ના૨ી હોવાથી એનું દૂધ
સર્વવ્યાવિહ૨ ગણાય છે. બકરીને ક્ષય થતો નથી. ક્ષયના રોગીઓને બકરાં વચ્ચે રાખવાથી ક્ષય રોગ મટે છે. બકરીનું દૂધ થી માંસ બધું જ સુપાચ્ય, ધાન, પોષક છે. બકરી સૌ કોઇને પોષાય એવું પશુ છે. ગાય-ભેંસના આજે ખૂબ પૈસા પડે શકે છે. પરંતુ ખેદની વાત છે કે છે. જ્યારે બકરી સૌ કોઇ ઘેર પાળી ગુજરાતના લોકો-ખેડૂતો વગે૨ે બકરી પાળતા જ નથી. આપણાથી બકરી પળાય ? એ તો મુસલમાન પાળે, એનું દુધ આપણાથી ન પીવાય. આ ઘોર અજ્ઞાન લોકનાયકો, સર્વોદયવાળા વગે૨ે
સ્વાસ્થ્ય સોપાન અનુસંધાન પાન ૐ નું ચાલુ આ ભયંકર અજ્ઞાન છે. દૂધ અનેક ઔષધિઓના ૨સનો પ્રસાદ છે એમ સૂપૂતે કહ્યું છે. અનેક પ્રકારનાં ખાદ્ય દ્રવ્યોના સા૨ભાગનો પ્રસાદ એ.
દૂધ એ સામાન લોહીનું જ રૂપાંતર છે. લોહીમાંથી જોતજોતામાં દૂધ બની જાય છે. એટલે જ દૂધને પ્રાણદ-પ્રાણ આપનારું - પ્રાણને પોષનારું કહ્યું છે. ઘણા રોગોમાં દર્દીને એકલા દૂધ ઉપર રાખવાથી દર્દીને ઘણો લાભ
(23)
દૂર ક.
ભેંસનું દૂધ જેવું આ બેડોળ જાડું, પાણીમાં પડી રહેનાર પ્રાણી છે તેવું જ તેનું દૂધ પચવામાં ભારે, જઠરાગ્નિ મંદ ક૨ના૨, ઉંઘ લાવનાર (તમસને થઈને), અત્યંત ઠંડું અર્થાત કફ ક૨ના૨ વધા૨ના૨ છે એ “મહાભિષ્યન્દિ છે અર્થાત ૨સવહન ક૨ના૨ શિરાઓનાં મુખને લીંપી દેનાર છે. ગુજરાતમાં ભેંસોનું દૂધ જ ખાવમાં વપરાય છે. ગાયો ના ઘેર હોય છે એ લોકો કહે છે કે - "ગાયનું દૂધ તો વાયડું છે, અમને ભાવતું જ નથી.”
થાય છે. આંત૨ડામાં રહેલા રોગ અને જીવાણું તથા તેનાં વિષયોનો નાશ થાય છે. આખા શરીરમાં અજબ ચેતન માટે અમૃતમય છે. આપણી પ્રજાને દુધ પીતી ક૨વાની જરૂર છે. આજે તો બધે જ દૂધ ડેરીઓમાં આપી દેવામાં આવે છે. એક ટીપું દૂધ કેળના ગર્ભ જેવા પોતાના બાળક માટે પણ કોઇ ઘરમાં રાખતું નથી. મારું ચાલતું
હોય તો આપણા દેશમાં સર્વત્ર છાશની ૫૨બો મંડાવું અને લોકોને દૂધ-છાશ છૂટથી મળી રહે એવો પ્રબંધ કરાવું. આપણી પંચાયતો છાશની ૫૨બો જરૂર ચલાવે.
VINIYOG
આરોગ્ય-યોજના પાછળ કરોડો ખર્ચનારીસ૨કા૨ને આ સાદી વાત કેમ કોઈ સંભરાવતું નથી ? દવાખાનાં કાઢવાં, આરોગ્ય નિરીક્ષકો નીમવા, ૨સીઓ અને ઇન્જેકશનો મૂકાવવાં આ બધું અમને નિરર્થક લાગે છે. દૂધ બસ - માખણ ખાતી પ્રજાને બનાવવી જોઈએ . દૂધના ગુણોની જાહેરખબરો ઠેરઠેર ટાગવી જોઇએ. સિનેમાઓમાં દૂધની મહત્તા બતાવવી જોઇએ. છાશ આપણી પેનિસિલિન છે. છાશ દેવોને વભ ભી રહે. આપણે માટે તે સુલભ બની રહેવી જોઈએ.
༢གི་དདངའ તા.૨૮૧૯૪
