Book Title: Ranpur Tirthna Lekho Author(s): Jinvijay Publisher: Z_Prachin_Jain_Lekh_Sangraha_Part_02_005113_HR.pdf View full book textPage 2
________________ તીર્થના લેખો. નં. ૩૦૭] ૧૮૬) અવલોકન, તે દેવાલયને એટલું બધું પવિત્ર ગણવામાં આવે છે કે તેને રાણપુરકહે છે. ત્યાં હમેશાં જાત્રાળુઓ આવ્યા જાય છે, જેમાં ઘણાખરા ગુજરાત અને પશ્ચિમ રાજપુતાના તથા પંજાબના પણ હોય છે. પહેલાં, શત્રુંજયની માફક રાણપુર અને બીજા સ્થળોનાં જન દેવાલયોની દેખરેખ પણ હેમાભાઈ હઠીસિંગ રાખતા હતા. જ્યારે તેમની સ્થિતિ નબળી પડી ગઈ ત્યારે સાદડીના મહાજનો તે દેવાલયોની દેખરેખ રાખવા લાગ્યા, પરંતુ તેમાં ઘણી અવ્યવસ્થા થવાથી તેમની દેખરેખ આનન્દજી કલ્યાણજી ને સોંપવામાં આવી; આ નામ અમદાવાદમાં સ્થપાએલી હિંદુસ્થાનના જન લેકોની સમાજને આપવામાં આવેલું છે. આનન્દજી કલ્યાણજીનો એક એજન્ટ સાદડીમાં રહે છે અને તેને રાણપુરજીના કારખાનાને મુનીમ કહે છે. આ કારખાનાનું કામ રાણપુર, સાદડી, માદ્દા અને રાજપુરાનાં જૈન દેવાલયોની દેખરેખ રાખવાનું છે. - જ્યારે હું રાણપુર ગયો હતો ત્યારે તે એજન્ટ મને મળવા આવ્યો હતો. તેણે મને ચોમુખ દેવાલયના જુદા જુદા ભાગ દેખાડ્યા અને ભાંગેલાં તરંગ વિગેરે બતાવ્યાં અને તે મજબુત શી રીતે બનાવવાં તે વિશે મારે અભિપ્રાય પૂછયો. તેને તથા તેના સોમપુરા ને ૧૯૦૬ ને અમારે પ્રોગ્રેસ રીપોર્ટ દેખાડયો જેમાં ભાંગેલા પાટડાને આધાર આપવાને બતાવેલી યુક્તિઓ હતી. પણ આથી તે લેકને સતિષ થયો નહિ. અને તેમણે કહ્યું કે આનન્દજી કલ્યાણજીએ ૨૦૦૦૦ રૂ. નકકી કર્યા છે તેથી તે ઓતરંગે નવી કરવી જોઇએ. * સલાટનો ધંધો કરનારા બ્રાહ્મણની એક જાતનું નામ સોમપુરા છે. આવું નામ પડવાનું કારણ એમ કહેવાય છે કે, તે જતિના મૂળ સ્થાપકને જન્મ સોમવારે થયે હતો તથા તે સોમનાથ મહાદેવ (પ્રભાસપાટણ)ના દેવાલયને બાંધનાર હતું. આ દંતકથા પ્રમાણે, સિદ્ધરાજ જયસિંહે તેમને ગુજરાતમાં આશ્રય આપે, કારણ કે ત્યાં ઘણાં દેવાલય બંધાતાં હતાં. ત્યાંથી તેમને દેવાલય બાંધવા માટે આબુ ઉપર લઈ ગયા અને ત્યાંથી તેઓ ગેડવાડમાં પ્રસર્યા. રાજપુતાનામાં સમપુરાની એકજ જાત છે કે જેમની પાસે જુના હસ્તલેખે છે તથા જેઓ હસ્તલેખો વિષે કાંઇક જાણે છે. આમાંના બે ઘણાજ બુદ્ધિશાળી જણાય છે. એકતો નન્ના ખમ્મા જે મને રાણપુરમાં મળ્યો હતો અને જેને આ દેવાલયનું સમારકામ સોંપવામાં આવ્યું હતું; બીજે કેવળરામ જે વિદ્વત્તા માટે પ્રખ્યાત છે. તે બાલી પ્રાંતના કેસિલાવને રહેવાસી છે, પણ તે મને જાલોર પ્રાંતના આહારમાં મળે હતો. ત્યાં દેવાલને પુનરૂદ્ધાર કરવા માટે વાણીઆએ તેને રેક હતો. ૫૯૪ Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.orgPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
