________________
મે ૨૦૧૬
પ્રબુદ્ધ જીવન
- ૩૧
અમારી આત્મીયતા
હૃદયમાં જીવંત રહેનારાવિદાય લેતાં જ નથી!!!
ડૉ. ધનવંતભાઈ શાહ વિષે અમારી આત્મીયતાના મધુર સંસ્મરણો પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળાને કારણે ધનવંતભાઈ સાથે વર્ષોનો વિષે થોડું કહું તો તે આવા છે.
પરિચય. અત્યંત સરળ અને પ્રેમાળ વ્યક્તિત્વ. આદરપૂર્વક અને મુંબઈની ચર્ચગેટ ‘સી’ ફેઈસ ઉપરની યુનિવર્સિટી હોસ્ટેલમાં સૌજન્યતાથી વાતચીત કરવાની આવડત એમને સિદ્ધહસ્ત. ગમે ૧૯૬૧-૧૯૬૩ દરમ્યાન બે વર્ષ માટે હું મનુભાઈ દોશી, ધનવંત એટલી વ્યસ્તતા હોય પણ ધનવંતભાઈએ ચીંધેલું કાર્ય કરવાનું અચૂક અને ભરત ઠક્કર ત્રણેય સાથે રહ્યાં. ધનવંતનો સાહિત્યનો જબરદસ્ત ગમે ! શોખ. ભરત હૉસ્ટેલનો હેમંતકુમાર ગણાય. તે સરસ ગાયક હતો થોડા વખત પર વેકેશન માણવા બેંગલોર જવાનું થયું અને અને હું શેર-શાયરી અને ગઝલોમાં ખોવાયેલો રહેતો. તે બે વર્ષ ધનવંતભાઈનો ફોન આવ્યો કે બેન ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'નું આટલું કામ દરમ્યાન નટરાજ હોટેલની સામેની પાળી ઉપર દરિયાકાંઠે તેમજ કરવાનું છે. થશે ? જરા અસમંજસ ઉદ્ભવી કારણ એ સમય તો ચોપાટીની રેતમાં ઘણી મધુર સાંજ ગાળી છે. ધનવંતની સર્જકતા પોત્ર-પૌત્રી માટે ફાળવેલ હતો. પણ તરત સમાધાન મળી ગયું. અને નાટ્ય લેખનમાં તેની કલાનો કસબ ખીલતો જતો હતો અને રાત્રે જાગીને કે વહેલી સવારે પણ કામ તો કરી જ શકાય ને! અને બંને પરસ્પરના સાહિત્ય શોખમાં એ તેની ચર્ચાઓમાં કલાકો ખરેખર સરસ રીતે કામ પાર પડ્યું. ધનવંતભાઈના ખાસ આભાર વિતાવતા હતા. તે બધી મીઠી યાદ સાથે બે વર્ષ પછી છૂટા પડ્યા
માનતા આત્મીય શબ્દો હજી આજે પણ કાનમાં ગુંજે છે. ત્યારે કબીર સાહેબનો આ દુહો અમને ત્રણેને બરાબર લાગુ પડ્યો.
ખરેખર ધનવંતભાઈ આપણી વચ્ચે નથી!! જે વ્યક્તિ અનેકના ‘પત્તા ટૂટા ડારસે લે ગઈ પવન ઊડાય,
હૃદયમાં જીવંત છે એ ખરેખર જઈ શકે ? ના...તેઓ હંમેશાં આપણી અબકે બિછડે કબ મિલે દૂર કહાં તક જાય.”
સાથે જ હતાં, છે અને રહેશે. હું તેની સર્જકતા, મેનેજમેન્ટની શક્તિ અને આત્મભિમુખતા
એમણે આદરેલા કાર્યો યથાવત્ ચાલુ રહે એ માટે આપણે સૌ વાળી તેની સંવેદનાથી પ્રભાવિત થયો. જ્યારે તે મારી
પ્રયત્નશીલ રહી એમને ખરા અર્થમાં જીવંત રાખીએ એ જ અંતરની અંતરમુખતાનો પ્રશંસક હતો.
અભિલાષા... Lપ્રજ્ઞાચક્ષુ પં. શ્રી મનુભાઈ દોશી
Iકીર્તિદા દલાલ
| સાધુચરિત પુરુષો મરીને પણ અમર બની જાય છે શ્રદ્ધાંજલિ-સમવેદના સાથે
જૈન સમાજમાં અગ્રહરોળમાં સ્થાન પામેલા એવા શિક્ષણપ્રેમી, સ્વ. શ્રી ધનવંતભાઈ શાહ! તમોને ધર્મલાભપૂર્વક આ મારી
સમાજસુધારક, જૈનધર્મનો પ્રચાર-પ્રસાર કરાવનાર એવા જીવદયાસંવેદના પાઠવું છું. તમારા નામની આગળ “સ્વ. લખતાં હાથ
પ્રેમી તેમ જ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના રાહબર ડૉ. ધનવંતભાઈ નથી ચાલતો..પણ આ હકીકત છે.
શાહ અરિહંતશરણ થયાના સમાચાર જાણ્યા. સોનગઢ મુકામે ચારિત્ર-કલ્યાણ રત્નાશ્રમમાં ૨૩મા જૈન
સત્કર્મોની સુવાસથી જેઓ જન-જનના હૃદયમાં કાયમી વસવાટ સાહિત્ય-સમારોહમાં તમો ઉપસ્થિત હતા... અને ત્યારે તમો કાંઈક
પામે છે તેવા સજ્જનો-સાધુચરિત મહાનુભાવો મરીને પણ અમર અસ્વસ્થ પણ થયા હતા. છતાં તમે બધું જ નિવિને પાર પાડી દીધુ. બની જતા હોય છે. આવું અમરત્વ પામનાર જીવાત્મા માટે શોકે આ દૃશ્ય હજી આંખ સામે છે. ત્યારે જ તમારા ચિર વિદાયનો દુ:ખદ અનભવવાનો તો કોઈ અર્થ જ નથી છતાં તેમની ગેરહાજરીથી સમાચાર સાંભળ્યા.
અંતરમાં એક અકથ્ય ખાલીપો જરૂર અનુભવાય. તમને તે સમયે પણ ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’નું સુકાની પદ કોણ સંભાળશે અમારી શિક્ષણ સંસ્થા લોકવિદ્યાલય-વાલુકડ સાથે પણ તેમનું તેની ચિંતા હતી અને તમે તમારી હાજરીમાં જ ડૉ. સેજલબેન શાહને જીવંત જોડાણ હતું. પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળા નિમિત્તે એકત્ર થયેલ યોગ્ય ગણી અધિકાર સોંપતા ગયા આ ઘટના મારી દૃષ્ટિએ કોઈ દાનભંડોળ એક વર્ષ માટે અમારી સંસ્થાને ફાળવવામાં આવ્યું હતું. સાધારણ બીના નથી. તમારી નિષ્ઠા મરણોત્તર પછી પણ અકબંધ સ્વ. ડૉ. ધનવંતભાઈ જીવનના અંતિમ શ્વાસ સુધી માનવસેવાના રહેશે. અને તમારી પ્રબુદ્ધ જીવનને આપેલી સેવા સદા સ્મરણીય કાર્યોમાં જોડાઈ રહ્યા એવા પુણ્યશાળી આત્માને તો જીવતે જીવ જ રહેશે. તમારા પ્રતિ આ બે શબ્દો શ્રદ્ધાંજલિ સમજશો.
મોક્ષ મળી જાય છે. જીવન દરમિયાન સત્કાર્યો કરી, ધર્મલાભ કમાવો ભગવદ્ ગીતામાં આવતી પંક્તિ ‘ન પ્રિયતે” સાચે જ સાર્થક છે. એ જ સ્વર્ગ અને એ જ મોક્ષ છે. બસ આટલું જ.
[મેનેજીંગ ટ્રસ્ટી Lપ્રવર્તક મુનિશ્રી મૃગેન્દ્ર વિજય
લોક વિદ્યાલય-વાળુકડ
