________________
૦ વર્ષ: (૫૦) + ૭૦ અંક ૧૧૦.
તા. ૧૬-૧૧૮૬૦ -
Regd. No. MH. By. / South 54. Licence to post without prepayment No. 37 ૦૦૦શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું માસિક મુખપત્ર૦૦૦
૦૦૦ પ્રબુદ્ધ જીવન પાક્ષિક ૧૯૩૯થી ૧૯૮૯ ૫૦ વર્ષ૦૦૦વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૫૦૦૦૦
તંત્રી રમણલાલ ચી. શાહ
ગાંડી ગાય કૂતરું હડકાયું થયું હોય અથવા હાથી મદોન્મત્ત થયો હોય એ વાત આહાર ઘરે રાંધવો ન પડે. એમાં વિવિધ પ્રકારના પ્રયોગો થતા રહ્યા જમાના જૂની છે. કૂતરાની જેમ બીજાં પ્રાણીઓને પાસ હડકવા થાય છે છે અને નવી નવી કંપનીઓ પોતાની બ્રાન્ડના નામ સાથે એવા આહાર અને હડકાયું કૂતરું કરડ્યું હોય એવા માણસને હડકવા જો ઊપડે તો તે બનાવવા અને વેચવા લાગી છે. પશુઓની માવજત, પશુઓની બીજાંને બચકાં ભરવા લાગે છે. વિવિધ રોગના જીવાણુ પ્રાણીસૃષ્ટિમાં રોગચિકિત્સા, પશુઓ માટેનાં ઔષધો વગેરેની બાબતમાં પણ પાશ્ચાત્ય પણા હોય છે અને એનો ઉપદ્રવ થાય છે. હાથીના ગંડસ્થળમાંથી મદઝરે જગત વધુ સભાન અને પ્રગતિશીલ છે એ સાચું, પરંતુ એ મુખ્યત્વે તો અને હાથી ગાંડો બની તોફાને ચડે એવા બનાવો પણ બને છે. પોતાના સુખચેન માટે જ હોય છે.
' છેલ્લા બેએક સૈકાથી વૈજ્ઞાનિકો પ્રાણીસૃષ્ટિ ઉપર જાતજાતના હવે તો કેટલાંક શહેરોમાં એવા કેટલાક સ્ટોર્સ છે કે જ્યાં માત્ર પ્રયોગો કરતા રહ્યા છે. એ સંશોધનોથી જેમ માનવજાતને મહત્ત્વનો કતરાં, બિલાડાં માટેનો જ આહાર મળે છે. કેટલાક સ્ટોર્સમાં માત્ર લાભ થયો છે તેમ એનાં માઠાં પરિણામો પ્રાણીઓએ અને માણસોએ આહાર જ નહિ, તેમના માટે બશ, સાબુ, નેપકીન, ગરમ કપડાં, - “ ભોગવવાનાં આવ્યાં છે.
સાંકળ, પટ્ટા વગેરે જાતજાતની વસ્તુઓ વેચાતી મળે છે. જેમ દેડકાં. વાંદરાં, સસલાં વગેરે પર ઔષધાદિ માટે પ્રયોગો થયા પશઓએ શં શું ખાવું એ હવે કેટલેક ઠેકાણે એમની મરજીનો વિષય છે. તેમ છેલ્લાં પચાસેક વર્ષમાં દૂધ અને માંસ માટે ગાય ઉપર પશ્ચિમના નથી રહ્યો.માણસ જે ખવડાવે તે એમને ખાવાનું હોય છે. માણસ જેમ દશામાં વિવધ પ્રકારના પ્રયોગો થયા છે. એમાં વર્તમાન સમયના રાખે તેમ રહેવાનું થયું છે. પશુઓ ઉપરનું માનવીનું આધિપત્ય
પાનકારક પ્રયોગ બ્રિટનમાં થયો. બ્રિટનના ગાડા ગાય ઉત્તરોત્તર વધતું ચાલ્યું છે અને પ્રયોગો પણ વધતા ચાલ્યા છે. (Mad Cow)ની સમસ્યાએ બ્રિટનને તથા યુરોપના દેશોને હચમચાવી
આ બધા પ્રયોગોમાં એક મોટો પ્રયોગ તે ગાયો ઉપરનો છે. ગાય, નાખ્યા છે.
ભેંશ એ બે મુખ્ય પ્રાણીઓના દૂધ ઉપર આખી દુનિયા નભે છે. ભેંશ ગાયના આ મગજના રોગની શોધ તો ૧૯૮૫ની આસપાસ થઈ. એકંદરે ઉષ્ણ કે સમશીતોષ્ણ પ્રદેશનું પ્રાણી છે. ગાય ઠંડા પ્રદેશોમાં પણ યુરોપના બીજા દેશો કરતાં સૌથી વધારે રોગ ફેલાયો બ્રિટનમાં. દરવર્ષે અસ્તિત્વ ધરાવી શકે છે. ભેંશને પરસેવો થાય છે, ગાયને નહિ, હજારો ગાયો મૃત્યુ પામવા લાગી. અત્યાર સુધી એક દાયકામાં દોઢથી દુનિયાના ઘણા દેશોમાં ગાય હોય છે. ભેંશ બધે હોતી નથી. જ્યાં ભેંશ બે લાખ જેટલી ગાયો આ રોગને કારણે મૃત્યુ પામી છે. મગજનો રોગ હોય છે ત્યાં બધે ગાય હોય છે, પરંતુ જ્યાં ગાય હોય છે ત્યાં બધે ભેંશ થતાં અદોદળા શરીરવાળી ગાયોને જોતાં તે મંદબુદ્ધિવાળી લાગે. એવી હોતી નથી. પાશ્ચાત્ય દેશોમાં ગાય જ હોવાથી વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો ગાય ગાયોનો દેખાવ જ કુદરતી ન લાગે. ગાયો પરના વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગોનું ઉપર વધુ થયા છે. ગાયનો ઉપયોગ ત્યાં દૂધ ઉપરાંત માંસાહાર માટે એ દયાજનક પરિણામ આવ્યું છે.
સવિશેષ થાય છે. ગાય, ભેંસ, ઘોડો, ગધેડું વગેરે પાળેલા પ્રાણીઓ વગડામાં ચરવા
ભારતમાં ગાયોની કતલ નથી થતી એવું નથી, પણ એકંદરે ઓછી જાય છે અને પોતાની આહારસંશા પ્રમાણે ચરે છે. પ્રાણીઓમાં સંઘવાની થાય છે. ભારતીય સંસ્કૃતિમાં એના આરંભકાળથી, ગાય પોતાના દૂધ શક્તિ વધુ તીવ્ર હોય છે. પોતાનો ખાદ્યપદાર્થ સંઘીને તે ખાય છે. ઊંટ દ્વારા પ્રજાનું પોષણ કરતી હોવાથી એના પ્રત્યે માતાના જેવો પૂજ્યભાવ, મેલે આકડો અને બકરી મેલે કાંકરો' જેવી કહેવત પ્રમાણે બકરી એક રહ્યો છે. આથી જ ગૌહત્યાને મોટાંપાતક (પાપ) તરીકે ઓળખાવવામાં એવું પ્રાણી છે કે જે બધા પ્રકારની વનસ્પતિ ખાઈ શકે છે. બિલાડી, આવે છે. ગરીબડી, નિર્દોષ ગાયને લાકડીથી મારવાનું પણ ન ગમે કૂતરું વગેરે પણ પોતાનો આહાર સુંઘીને ખાય છે. માનવનો આહાર તો એની હત્યા કરવાનું કેમ ગમે? અને એથી પણ અધિક એનું માંસ પણ ઘણાં પ્રાણીઓ ખાય છે.
ખાવાનો તો વિચાર જ કેમ થઈ શકે? નરરાક્ષસ હોય, યવન હોય તે છેલ્લાં કેટલાંક દાયકાથી અને ખાસ કરીને બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી જ ગોમાંસ ખાઈ શકે એ ભારતીય સાંસ્કૃતિક ભાવના છે. મુખ્યત્વે પાશ્ચાત્ય જગતમાં કૂતરું, બિલાડી, વગેરે પાળેલાં પશુપંખીઓ પાશ્ચાત્ય દેશોમાં ગાય કેમ વધારે દૂધ આપી શકે અને ગાયનું માંસ માટે તૈયાર આહારનાં પેકેટો વેચાવા લાગ્યાં કે જેથી લોકોને એ માટેનો કેમ વધુ મુલાયમ થઇ શકે એ દષ્ટિથી જ-એટલે કે માત્ર
