________________
કરવા દ્વારા મોક્ષફળની પ્રાપ્તિમાં પર્યવસિત બને છે. આ પ્રમાણે આ પૂર્વે વિસ્તારથી ગ્રંથકારશ્રીએ જણાવ્યું છે. ર૧-૧ળા.
સામાન્ય રીતે યોગનાં બીજોનું ઉપાદાન ચરમાવર્તકાળમાં શક્ય બને છે તે જણાવીને હવે તે કાળમાં પણ તે ચોક્કસ ક્યારે બને છે તે દષ્ટાંતપૂર્વક જણાવાય છે
सरागस्याप्रमत्तस्य, वीतरागदशानिभम् । अभिन्दन्तोऽप्यदो ग्रंथिं, योगाचार्यथोदितम् ॥२१-११॥
“આશય એ છે કે ચરમપુદ્ગલપરાવર્તકાળમાં પણ અનાદિમિથ્યાદષ્ટિ જીવોએ જ્યાં સુધી ગ્રંથિભેદ કર્યો નથી, ત્યાં સુધી મિથ્યાત્વની વિદ્યમાનતા હોવાથી તે કાળમાં પણ શુદ્ધયોગબીજોની પ્રાપ્તિ કઈ રીતે થાય છે તે પ્રશ્નના સમાધાનને શ્લોકથી જણાવાય છે. શ્લોકાર્થ સ્પષ્ટ છે કે, રાગસહિત એવા અપ્રમત્તયતિને(સાધુને) વીતરાગદશા જેમ પ્રાપ્ત થાય છે તેમ ગ્રંથિને ભેદતો ન હોવા છતાં આ યોગનું બીજ ચરમાવર્તકાળમાં તે તે જીવોને પ્રાપ્ત થાય છે.
આ શ્લોકથી જણાવેલી વાતનો આશય એ છે કે * ચરમપુલાવર્તકાળમાં તથાભવ્યત્વના પરિપાકથી ચરમ (શુદ્ધ) યથાપ્રવૃત્તિ(પ્રવૃત્તીકરણના સામર્થ્યથી તેવા પ્રકારના વિશિષ્ટ ક્ષયોપશમના કારણે અતિશય આનંદ થતો હોવાથી આ શુદ્ધયોગબીજનું ઉપાદાન, ગ્રંથિભેદ કર્યા વિના પણ થાય છે. રાગસહિત એવા અપ્રમત્ત સાધુમહાત્માને વીતરાગદશાની(વીતરાગતુલ્ય દશાની) પ્રાપ્તિ થયે છતે જે નિરતિશય આનંદનો અનુભવ થાય છે, એવો યોગબીજના ઉપાદાન