________________
અનાદિકાળથી ઓ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતાં લગભગ અસપુરુષોનો પરિચય આપણને થતો આવેલો. કર્મની લઘુતાએ કોઈ વાર એવો યોગ પ્રાપ્ત થયો ત્યારે તેઓની વાત ગમી નહીં તેથી પરમાર્થથી તો સત્વરુષોનો યોગ પ્રાપ્ત થયો ન હતો. મિત્રાદષ્ટિમાં આ સદ્યોગ અનેકાનેક ગુણોની પ્રાપ્તિનું કારણ બનવાથી તે બધા ગુણોમાં પણ મુખ્ય મનાય છે. અનાદિકાળની અજ્ઞાનદશાને દૂર કરી બોધનો પ્રારંભ કરાવનાર આ સદ્યોગ છે. યોગદષ્ટિઓના વિકાસમાં સહ્યોગનું જે મહત્ત્વ છે એ અહીં સમજી લેવું જોઈએ. આજે લગભગ એની ઉપેક્ષા કરાય છે. પરમ કલ્યાણમિત્ર એવા સગુનો યોગ પણ કેટલો ગમે છે : એ
એક પ્રશ્ન છે. જેનો પ્રમાણિકપણે જવાબ આપવાનું પણ શક્ય નથી. યોગની દષ્ટિ તરફ દષ્ટિ હોય તો જ સદ્યોગનું મહત્ત્વ સમજી શકાશે. અન્યથા એની ઉપેક્ષા થવાની જ છે. મોક્ષસાધક યોગ પણ મોક્ષની ઈચ્છા વિના મોક્ષસાધક બનતા નથી. સગુરુના યોગથી મોક્ષની ઈચ્છા આવિર્ભાવ પામે છે. ર૧-૩ના
સદ્યોગની મહત્તા જ વર્ણવાય છેविनैनं मतिमूढानां, येषां योगोत्तमस्पृहा । तेषां हन्त विना नावमुत्तितीर्षा महोदधेः ॥२१-३१॥
જે મતિમૂઢ જનોને આ સદ્યોગ વિના યોગની ઉત્તમ સ્પૃહા છે તેમને મહાસમુદ્રને નાવ વિના જ તરવાની ઈચ્છા છે. આ પ્રમાણે એકત્રીસમા શ્લોકનો અક્ષરાર્થ છે. કહેવાનું તાત્પર્ય સ્પષ્ટ છે કે જેમને સમુદ્રથી તરવાની ઈચ્છા
