Mahendra Jain Panchang 1963 1964 1965

Author(s): Vikasvijay
Publisher: Amrutlal Kevaldas Mehta

Page 18

(સાંપાતિક કાળ ઉપરથી)
લગ્ન અને દશમભાવ સાધન
જે સમયનું લગ્ન કે દશમભાવ કાઢવા હેય, તે સમયને સ્ટાન્ડર્ડ ટાઈમ લઈ, તેમાંથી ૩૦ મિનિટ બાદ કરવાથી મુંબાઈન ( સ્થા. ટાઈમ), આવશે, પછી જે સ્થળનું લગ્ન કે દશમભાવ જેતે હોય, તે સ્થળ માટે પૃ. ૫૫ના રેખાંતર કેષ્ટકમાં જોવું. ઈષ્ટ સ્થળ કાષ્ટકમાં ન આપ્યું હોય, તે ઈષ્ટ સ્થળની નજીકમાં નજીકના સ્થળ માટે કેષ્ટકમાં જવું. કેષ્ટકમાં ઈષ્ટ સ્થળ માટે આપ્યો હોય, તે પાસેના આંકડા જેટલી મિનિટ, મુંબાઈ ટાઈમમાં ઉમેરવાથી સ્થાનિક કાળ આવશે અને કોષ્ટકમાં ઈષ્ટ સ્થળ માટે-આપ્યો હોય, તે-પાસેના આંકડા જેટલી મિનિટ મુંબઈ ટાઈમમાં બાદ કરવાથી સ્થાનિક કાળ આવશે. બપોરના ૧૨ પછી ૧, ૨ ઈત્યાદિ કલાકને અનુક્રમે ૧૩-૧૪ ઈત્યાદિ કલાકે ગણવા, પછી જે અંગ્રેજી તારીખને ઉપલે સ્થાનિક કાળ છે તે તારીખ માટે પંચાંગમાં આપેલ * સાંપાતિક કાળ' લઈ તેમાં ઉપલે સ્થાનિક કાળ ઉમેરી, તેમાં રથાનિક કાળના દર કલાકે ૧૦ સેકંડ લેખે એટલે સમય આવે, તેટલો સમય ઉમેરવાથી ઈષ્ટ સમયને સાંપાતિક કાળ આવશે. આ કાળ ૨૪ કલાક કરતાં વધારે આવતો હોય તો તેમાંથી ૨૪ કલાક બાદ કરવા. આ પ્રમાણે આવેલા સાંપાતિક કાળ ઉપરથી પૃ. ૧૭ના કેષ્ટકમાંથી લગ્ન અને દશમભાવ કાઢવો. સુરતની દક્ષિણ તરફના સ્થળે માટે અને કાઠ્યિાવાડની ઉડસરવૈયાવાડ અને બાબરિયાવાડ પ્રાંતે માટે મુંબઈનું લગ્ન કોષ્ટક વાપર્યું. કાઠિયાવાડના બાકીના પ્રાંતે માટે, આખાં કરછ માટે, અને સુરતની ઉતર તરફના સ્થળે માટે અમદાવાદનું લગ્ન કેષ્ટક વાપરવું. દશમભાવ કેપ્ટક બધાં સ્થળો માટે એક સરખું જ છે, આ લગ્ન અને દશમભાવ સાયન આવશે. જે નિરયન જોઈતા હોય તે ૨૩ અંશ ૨૨ કળા ( અયનાંશ ) સાયનમાંથી બાદ કરવાથી નિરયન લગ્ન અને નિરયન દશમભાવ આવશે.
- ઉદાહરણ–અમદાવાદ તા. ૨૬ એપ્રીલ ૧૯૬૪ સ્ટાન્ડર્ડ ટાઈમ ૬ ક. ૫૦ મિનિટનું લગ્ન અને દસમભાવ કાઢો. - સ્ટાન્ડર્ડ ટાઈમ ૬ ક. ૫૦ મિનિટ-૩૯ મિનિટ=૬ ક. ૧૧ મિનિટ; હવે પૃ. ૫૫ ના રેખાંતર કોષ્ટકમાં અમદાવાદ માટે + ૧ મિનિટ છે. જેથી
સ્થાનિક કાળ ૬ ક. ૧૧ મિનિટ + ૧ મિનિટ = ૬ ક. ૧૨ મિનિટ સ્થાનિક કાળ આવ્યો. હવે પંચાંગમાં તા. ૨૬ એપ્રિલ ૧૯૬૪ માટે સાંપાતિક કાળ ૧૪ ક. ૧૫ મિ. ૧૬ સેકંડ આવ્યો છે. તેમાં ઉપરને સ્થાનિક કાળ ૬ ક. ૧૨ મિનિટ ઉમેરતાં ૨૦ ક. ૨૭ મિ. ૧૬ સેકંડ થઈ. સ્થાનિક કાળ ૬ ક. ૧૨ મિનિટે દર કલાકે ૧૦ સેકંડના હિસાબે ૧ મિનિટ આવી. તે ઉપરના સરવાળા (૨૦ ક. ૨૭ મિ. ૧૬ સેકંડ) માં ઉમેરવાથી ૨૦ ક. ૨૮ મિ. ૧૬ સેકંડ ઈષ્ટ સમયને સાંપાતિક કાળ આવ્યો. એ સાંપાતિક કાળ ઉપરથી પૃ. ૧૭ ના કેષ્ટકમાંથી અમદાવાદનું લગ્ન અને દસમભાવ જુઓ. વૃષ ૧૭ અં. ૧ કલા સાયન લગ્ન કુંભ ૪ અં. ૪૫ કલા સાયને દસમ
– ૨૩ એ' ૨૧ કલા અયનાંશ - ૨૩ અ. ૨૧ કલા અયનાંશ મેષ ૨૩ અં. ૪૦ કલા નિરયન લગ્ન મકર ૧૧ અં. ૨૪ કલા નિરયન દસમ કુંડળી માટે લગ્નાદિ દ્વાદશભાવ કાઢવાની પ્રચલિત રીત સ્થૂળ હોવાથી અમે સાંપતિક કાળ ઉપરથી લગ્નાદિ કાઢવાની આ રીત આપી છે તે અત્યંત સુક્ષ્મ છે. પણ જેઓને આ રીતમાં તાતકલિક સમજણ ન પડે તેમના ઉપયોગ માટે હિંદુસ્થાનના જુદા જુદા સ્થળોની પલભા તથા લગ્ન સારણી અને અમદાવાદના દૈનિક લગ્ન પાછળ આપેલ છે.
બાર રાશિના ઘાતચંદ્ર વગેરે ધાત |.. . ધાત]ધાત |વાત પુરુષ સ્ત્રી રાશિT
| ધાતધાત અધિ ""'વાર નક્ષત્ર પહેર લા | | *| ચંદ્ર | ચંદ્ર પતિ
અક્ષર મેષ 'કાતિ/૧, ૬,૧૧ રવિ મિધા /૧ લે ૧ લેન લે જોમ| અ, લ, ચ, વૃષભ માગ ૫,૧૦,૧૫ શની હસ્ત ૪ થી પ મ .
શુક્ર | બ, વ, ઉં, મિથુન આષા ૨, ૭,૧૨ સેમ સ્વાતી] જે મે હમે
બુધ ક, છ, ઘ, હે, કેક [ પિs R, ૭, ૧૨ બુધ અનુરાધ લે ર જે
ચંદ્ર ડ, હી, સિંહ | જેઠ ૩િ, ૮,૧૩|શની ! મૂલ ૧ લે કન્યા ભાદ્રપ,૧૦,૧૫ શની શ્રવણ લે છે
પ, ઠ, ણ તુલા |માધ૪, ૯,૧ ગુરૂ શતભિ૪ થે | વૃશ્ચિક આ|૧, ૬,૧૧ શુક્ર રિવતી | લે છ. ધન શ્રાવણક, ૮, ૧૩| શુક્ર ભરણી લો જ છે મકર વિશાખ૪, ૯, ૧૪ બેમ રહી છે | મીતિમ શનિ કુંભ ચિત્ર ૩, ૮,૧૩| ગુરૂ આદ્રક ૧૧ મેષ મશનિ | ગ, સ મીન ફાગણ૫,૧૦,૧પ શુકર આશ્લેજ ૧૨ મેરી ગુરૂ | દ,ચ,ઝ,થ,
રાશિના
રાશિ
\ટ મે
w
સુર્યમ, ટ,
w e
= =
X
Y -
= =