________________
૮૪
મહાત્મા ગાંધીજી હું સત્યનો એક વટેમાર્ગુ માત્ર છું. અને તેને શોધી વળવાને હું સતત પ્રયત્ન કરી રહ્યો છું, એટલો જ દાવો કરું છું.
સત્યનાં દર્શન અહિંસા વગર થઈ જ ન શકે. તેથી જ કહ્યું છે કે, “અહિંસા પરમો ધર્મ !'
સત્યનું શોધન અને અહિંસાનું પાલન અસ્તેય, અપરિગ્રહ, અભય, સર્વધર્મસમાનત્વ, અસ્પૃશ્યતાનિવારણ ઈત્યાદિ વગર થઈ ન શકે.
*
*
અસ્તેયનો અર્થ ચોરી ન કરવી એટલો જ નથી. જે વસ્તુની આપણને જરૂર નથી તે રાખવી, તે પણ ચોરી છે. ચોરીમાં હિંસા તો ભરેલી જ છે.
સત્યના દર્શન માટે સંતોનું ચરિત્ર વાંચવું અને તેનું મનન કરવું આવશ્યક છે.
મીરાંબાઈના જીવનમાંથી મહત્ત્વની વાત આપણે એ શીખીએ છીએ કે તેણે ભગવાનને માટે પોતાનું સર્વસ્વ છોડ્યું - પતિ
પણ.
શ્રદ્ધાથી માણસ પહાડો ઓળંગી જાય છે.
ગીતા અનુસાર અનાસક્તિની પરાકાષ્ઠા તે મુક્તિ. આ જ અર્થ આપણને ઈશોપનિષદના પહેલા મંત્રમાં મળે છે.
