________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શેભનમુનિના ગુરુ.
શોભનમુનિના ગુરુ વિષે બીજો ઉલ્લેખ “પ્રબંધચિંતામણિ માં છે, તેમાં શોભનના ગુરુ શ્રી વર્ધમાનસૂરિ લખ્યા છે, અને ત્રીજો ઉલ્લેખ “સમ્યકત્વ સપ્તતિકાટીકાને છે. તેમાં શ્રી જિનેશ્વરસૂરિ જણાવ્યા છે.
એ વાત તે નક્કી છે કે શોભનના સમયમાં શ્રીવધમાનસૂરિ વિદ્યમાન હતા. તેઓ ઉદ્યોતનસૂરિના ઉત્તરાધિકારી તરીકે ભગવાન મહાવીરની ૩૯ મી માટે બેઠા હતા, અને તેમના શિષ્ય જિનેશ્વરસૂરિ ૪૦મી પાટે થયા, એમ
જૂની પટ્ટાવલિઓથી જણાય છે. પ્રબંધચિંતામણિ જેવા ગ્રંથના ઉલ્લેખની આપણે સર્વથા અવગણને તે ન જ કરી શકીએ તેથી એમ કલ્પના થાય છે કે, શ્રી વર્ધમાનસૂરિ સાથે પણ સર્વદેવને પહેલાં સંબંધ જોડાયે હશે? સર્વદેવ સાધુભક્ત હતા, એટલે આ આચાર્યથી પણ તેણે કંઈક લાભ મેળવ્યું હશે? અને મહેન્દ્રસૂરિ સાથે પાછળથી સંબંધ જોડાઈ વચ્ચે હશે. અથવા વધમાનસૂરિ પાસે શબનમુનિએ થોડું ઘણું અધ્યયન કર્યું હશે તેથી વર્ધમાનસૂરિના ઉલેખમાં કાંઈક સત્યતા જણાય છે. જ્યારે વધમાનસૂરિનો ઉલ્લેખ શક્ય લાગે છે તે તેમના શિષ્ય જિનેશ્વરસૂરિનો ઉલ્લેખ ગુરુના સંબંધથી પાછળના ગ્રંથોમાં થવા સંભવિત છે. ઘણું ગ્રંથકારો આવી ભૂલ સહેજે કરી બેસે છે એટલે
સમ્યકત્વ સપ્તતિકા”ને ઉલ્લેખ તે જ હશે ? ” એ બધું વિચારતાં શોભનના દીક્ષાગુરુ તે મહેન્દ્રસૂરિજ લેવા જોઈએ, એમ મહારી કલ્પના છે. મતલબ કે તિલકમંજરીને સંવાદ હોવાથી અને પ્રભાવકચરિત્ર, એ પ્રબંધચિંતામણિ વિગેરે કરતાં વધુ પ્રામાણિક તથા જૂનું હોવાથી શુભનમુનિના દીક્ષાગુરુ તરીકે મહેન્દ્રસૂરિને માનવા વધારે યોગ્ય છે.
૧ જુઓ “વરતરગચ્છાસિંગ' પૃ. ર૦ (શ્રીજિનવિજયજીસંપાદિત).
For Private And Personal Use Only
