Mahabharat Samhita Part 01

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 841

4. 28. 5] विराटपर्व [4. 29. 18 तस्मात्सत्रं प्रविष्टेषु पाण्डवेषु महात्मसु / असकृन्मत्स्यराज्ञा मे राष्ट्रं बाधितमोजसा। गूढभावेषु छन्नेषु काले चोदयमागते // 5 प्रणेता कीचकश्चास्य बलवानभवत्पुरा // 4 स्वराष्ट्रपरराष्ट्रेषु ज्ञातव्यं बलमात्मनः / क्रूरोऽमर्षी स दुष्टात्मा भुवि प्रख्यातविक्रमः। उदये पाण्डवानां च प्राप्ते काले न संशयः // 6 निहतस्तत्र गन्धर्वैः पापकर्मा नृशंसवान् // 5 निवृत्तसमयाः पार्था महात्मानो महाबलाः। तस्मिंश्च निहते राजन्हीनदर्पो निराश्रयः / महोत्साहा भविष्यन्ति पाण्डवा ह्यतितेजसः // 7 भविष्यति निरुत्साहो विराट इति मे मतिः // 6 तस्माद्बलं च कोशं च नीतिश्चापि विधीयताम् / तत्र यात्रा मम मता यदि ते रोचतेऽनघ / यथा कालोदये प्राप्ते सम्यक्तैः संदधामहे // 8 कौरवाणां च सर्वेषां कर्णस्य च महात्मनः // 7 तात मन्यामि तत्सर्वं बुध्यस्व बलमात्मनः / एतत्प्राप्तमहं मन्ये कार्यमात्ययिकं हितम् / नियतं सर्वमित्रेषु बलवत्स्वबलेषु च // 9 / राष्ट्रं तस्याभियात्वाशु बहुधान्यसमाकुलम् // 8 उच्चावचं बलं ज्ञात्वा मध्यस्थं चापि भारत / आददामोऽस्य रत्नानि विविधानि वसूनि च / प्रहृष्टमप्रहृष्टं च संदधाम तथा परैः // 10 / प्रामान्राष्ट्राणि वा तस्य हरिष्यामो विभागशः // 9 साम्ना भेदेन दानेन दण्डेन बलिकर्मणा / अथ वा गोसहस्राणि बहूनि च शुभानि च / न्यायेनानम्य च परान्बलाच्चानम्य दुर्बलान् / / 11 विविधानि हरिष्यामः प्रतिपीड्य पुरं बलात् // 10 सान्त्वयित्वा च मित्राणि बलं चाभाष्यतां सुखम् / कौरवैः सह संगम्य त्रिगर्तेश्च विशां पते / सकोशबलसंवृद्धः सम्यक्सिद्धिमवाप्स्यसि // 12 / गास्तस्यापहरामाशु सह सर्वैः सुसंहताः // 11 योत्स्यसे चापि बलिभिररिभिः प्रत्युपस्थितैः / संधिं वा तेन कृत्वा तु निबध्नीमोऽस्य पौरुषम् / अन्यस्त्वं पाण्डवैर्वापि हीनस्वबलवाहनैः / / 13 हत्वा चास्य चमू कृत्स्नां वशमन्वानयामहे // 12 एवं सर्वं विनिश्चित्य व्यवसायं स्वधर्मतः / तं वशे न्यायतः कृत्वा सुखं वत्स्यामहे वयम् / यथाकालं मनुष्येन्द्र चिरं सुखमवाप्स्यसि // 14 भवतो बलवृद्धिश्च भविष्यति न संशयः॥ 13 इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि तच्छ्रुत्वा वचनं तस्य कर्णो राजानमब्रवीत् / अष्टाविंशोऽध्यायः // 28 // सूक्तं सुशर्मणा वाक्यं प्राप्तकालं हितं च नः // 14 तस्मारिक्षप्रं विनिर्यामो योजयित्वा वरूथिनीम् / वैशंपायन उवाच। विभाज्य चाप्यनीकानि यथा वा मन्यसेऽनघ॥१५ अथ राजा त्रिगर्तानां सुशर्मा रथयूथपः / प्रज्ञावान्कुरुवृद्धोऽयं सर्वेषां नः पितामहः / प्राप्तकालमिदं वाक्यमुवाच त्वरितो भृशम् // 1 आचार्यश्च तथा द्रोणः कृपः शारद्वतस्तथा // 16 . . असकृन्निकृतः पूर्वं मत्स्यैः साल्वेयकैः सह / मन्यन्ते ते यथा सर्वे तथा यात्रा विधीयताम् / सूतेन चैव मत्स्यस्य कीचकेन पुनः पुनः / / 2 संमत्र्य चाशु गच्छामः साधनार्थं महीपतेः // 17 बाधितो बन्धुभिः सार्धं बलाद्वलवता विभो। किं च नः पाण्डवैः कार्य हीनार्थबलपौरुषैः। स कर्णमभ्युदीक्ष्याथ दुर्योधनमभाषत / / 3.... अत्यर्थं वा प्रनष्टास्ते प्राप्ता वापि यमक्षयम् // 18 - 831 -