Mahabharat Samhita Part 01

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 856

4. 41. 16 ] महाभारते [4. 42. 18 गाण्डीवस्य च शब्देन कर्णौ मे बधिरीकृतौ // 16 वने जनपदेऽज्ञातैरेष एव पणो हि नः // 3 अर्जुन उवाच / तेषां न तावन्निर्वृत्तं वर्तते तु त्रयोदशम् / एकान्ते रथमास्थाय पद्भ्यां त्वमवपीडय / / अज्ञातवासं बीभत्सुरथास्माभिः समागतः // 4 दृढं च रश्मीन्संयच्छ शङ्ख ध्मास्याम्यहं पुनः॥१७ अनिवृत्ते तु निर्वासे यदि बीभत्सुरागतः / वैशंपायन उवाच / पुनर्वादश वर्षाणि वने वत्स्यन्ति पाण्डवाः // 5 तस्य शङ्खस्य शब्देन रथनेमिस्वनेन च / लोभाद्वा ते न जानीयुरस्मान्वा मोह आविशत् / गाण्डीवस्य च घोषेण पृथिवी समकम्पत // 18 हीनातिरिक्तमेतेषां भीष्मो वेदितुमर्हति / / 6 द्रोण उवाच / अर्थानां तु पुनद्वैधे नित्यं भवति संशयः / यथा रथस्य निर्घोषो यथा शङ्ख उदीर्यते / अन्यथा चिन्तितो ह्यर्थः पुनर्भवति चान्यथा // 7 कम्पते च यथा भूमि षोऽन्यः सव्यसाचिनः // 19 उत्तरं मार्गमाणानां मत्स्यसेनां युयुत्सताम् / . शस्त्राणि न प्रकाशन्ते न प्रहृष्यन्ति वाजिनः / यदि बीभत्सुरायातस्तेषां कः स्यात्पराङ्मुखः / / 8 अग्नयश्च न भासन्ते समिद्धास्तन्न शोभनम् // 20 त्रिगर्तानां वयं हेतोर्मत्स्यान्योद्भुमिहागताः / प्रत्यादित्यं च नः सर्वे मृगा घोरप्रवादिनः / मत्स्यानां विप्रकारांस्ते बहूनस्मानकीर्तयन् // 9 ध्वजेषु च निलीयन्ते वायसास्तन्न शोभनम् / तेषां भयाभिपन्नानां तदस्माभिः प्रतिश्रुतम् / शकुनाश्चापसव्या नो वेदयन्ति महद्भयम् / / 21 प्रथमं तैर्ग्रहीतव्यं मत्स्यानां गोधनं महत् // 10 गोमायुरेष सेनाया रुवन्मध्येऽनुधावति / सप्तमीमपराह्ने वै तथा नस्तैः समाहितम् / / अनाहतश्च निष्क्रान्तो महद्वेदयते भयम् / अष्टम्यां पुनरस्माभिरादित्यस्योदयं प्रति // 11 भवतां रोमकूपाणि प्रहृष्टान्युपलक्षये // 22 ते वा गावो न पश्यन्ति यदि वा स्युः पराजिताः / पराभूता च वः सेना न कश्चिद्योद्भुमिच्छति / अस्मान्वाप्यतिसंधाय कुर्युमत्स्येन संगतम् // 12 विवर्णमुखभूयिष्ठाः सर्वे योधा विचेतसः / अथ वा तानुपायातो मत्स्यो जानपदैः सह / गाः संप्रस्थाप्य तिष्ठामो व्यूढानीकाः प्रहारिणः // 23 सर्वया सेनया सार्धमस्मान्योद्धमुपागतः // 13 इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि तेषामेव महावीर्यः कश्चिदेव पुरःसरः / एकचत्वारिंशोऽध्यायः // 4 // अस्माओतुमिहायातो मत्स्यो वापि स्वयं भवेत्॥१४ 42 यद्येष राजा मत्स्यानां यदि बीभत्सुरागतः / वैशंपायन उवाच / सर्वैर्योद्धव्यमस्माभिरिति नः समयः कृतः // 15 अथ दुर्योधनो राजा समरे भीष्ममब्रवीत् / अथ कस्मात्स्थिता ह्येते रथेषु रथसत्तमाः / द्रोणं च रथशार्दूलं कृपं च सुमहारथम् // 1 भीष्मो द्रोणः कृपश्चैव विकर्णो द्रौणिरेव च // 16 उक्तोऽयमर्थ आचार्यो मया कर्णेन चासकृत् / / संभ्रान्तमनसः सर्वे काले ह्यस्मिन्महारथाः / पुनरेव च वक्ष्यामि न हि तृप्यामि तं ब्रुवन् // 2 / नान्यत्र युद्धाच्छ्रयोऽस्ति तथात्मा प्रणिधीयताम् // पराजितैर्हि वस्तव्यं तैश्च द्वादश वत्सरान् / | आच्छिन्ने गोधनेऽस्माकमपि देवेन वत्रिणा / -846 -