Mahabharat Samhita Part 01

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 855

4. 40. 17] विराटपर्व [4. 41. 16 दारुको वासुदेवस्य यथा शक्रस्य मातलिः / दैवीं मायां रथे युक्त्वा विहितां विश्वकर्मणा / तथा मां विद्धि सारथ्ये शिक्षितं नरपुंगव // 17 | काञ्चनं सिंहलाङ्गूलं ध्वजं वानरलक्षणम् // 3 यस्य याते न पश्यन्ति भूमौ प्राप्तं पदं पदम् / मनसा चिन्तयामास प्रसादं पावकस्य च / दक्षिणं यो धुरं युक्तः सुग्रीवसदृशो हयः // 18 स च तञ्चिन्तितं ज्ञात्वा ध्वजे भूतान्यचोदयत्॥४ योऽयं धुरं धुर्यवरो वामं वहति शोभनः। सपताकं विचित्राङ्गं सोपासङ्गं महारथः / तं मन्ये मेघपुष्पस्य जवेन सदृशं हयम् // 19 रथमास्थाय बीभत्सुः कौन्तेयः श्वेतवाहनः // 5 योऽयं काश्चनसंनाहः पाणिं वहति शोभनः / बद्धासिः सतनुत्राणः प्रगृहीतशरासनः / वामं सैन्यस्य मन्ये तं जवेन बलवत्तरम् // 20 ततः प्रायादुदीची स कपिप्रवरकेतनः // 6 योऽयं वहति ते पाणि दक्षिणामश्चितोद्यतः / स्वनवन्तं महाशङ्ख बलवानरिमर्दनः / बलाहकापि मतः स जवें वीर्यवत्तरः // 21 प्राधमलमास्थाय द्विषतां लोमहर्षणम् // 7 त्वामेवायं रथो वो संग्रामेऽर्हति धन्विनम् / ततस्ते जवना धुर्या जानुभ्यामगमन्महीम् / त्वं चेमं रथमास्थाय योद्धुम) मतो मम / / 22 उत्तरश्चापि संत्रस्तो रथोपस्थ उपाविशत् // 8 वैशंपायन उवाच / संस्थाप्य चाश्वान्कौन्तेयः समुद्यम्य च रश्मिभिः / ततो निर्मुच्य बाहुभ्यां वलयानि स वीर्यवान् / उत्तरं च परिष्वज्य समाश्वासयदर्जुनः // 9 चित्रे दुन्दुभिसंनादे प्रत्यमुश्चत्तले शुभे // 23 मा भैस्त्वं राजपुत्राय क्षत्रियोऽसि परंतप / कृष्णान्भङ्गीमतः केशाश्वेतेनोद्थ्य वाससा। कथं पुरुषशार्दूल शत्रुमध्ये विषीदसि // 10 अधिज्यं तरसा कृत्वा गाण्डीवं व्याक्षिपद्धनुः॥२४ श्रुतास्ते शङ्खशब्दाश्च भेरीशब्दाश्च पुष्कलाः / तस्य विक्षिप्यमाणस्य धनुषोऽभून्महास्वनः / कुञ्जराणां च नदतां व्यूढानीकेषु तिष्ठताम् // 11 यथा शैलस्य महतः शैलेनैवाभिजनुषः // 25 स त्वं कथमिहानेन शङ्खशब्देन भीषितः / सनिर्घाताभवद्भमिर्दिनु वायुर्ववौ भृशम् / विषष्णरूपो वित्रस्तः पुरुषः प्राकृतो यथा // 12 भ्रान्तद्विजं खं तदासीत्प्रकम्पितमहाद्रुमम् // 26 उत्तर उवाच / तं शब्दं कुरवोऽजानन्विस्फोटमशनेरिव / श्रुता मे शङ्खशब्दाश्च भेरीशब्दाश्च पुष्कलाः / यदर्जुनो धनुःश्रेष्ठं बाहुभ्यामाक्षिपद्रथे // 27 कुञ्जराणां च निनदा व्यूढानीकेषु तिष्ठताम् // 13 इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि चत्वारिंशोऽध्यायः // 40 // नैवंविधः शङ्खशब्दः पुरा जातु मया श्रुतः। 41 ध्वजस्य चापि रूप मे दृष्टपूर्व न हीदृशम् / - वैशंपायन उवाच / धनुषश्चैव निर्घोषः श्रुतपूर्वो न मे क्वचित् / / 14 उत्तरं सारथिं कृत्वा शमी कृत्वा प्रदक्षिणम् / अस्य शङ्खस्य शब्देन धनुषो निस्वनेन च। . आयुधं सर्वमादाय ततः प्रायाद्धनंजयः // 1 रथस्य च निनादेन मनो मुह्यति मे भृशम् // 15 ध्वज सिंहं रथात्तस्मादपनीय महारथः / व्याकुलाश्च दिशः सर्वा हृदयं व्यथतीव मे। प्रणिधाय शमीमूले प्रायादुत्तरसारथिः // 2 ध्वजेन पिहिताः सर्वा दिशो न प्रतिभान्ति मे / - 845 -