Mahabharat Samhita Part 01

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 846

4. 32. 42] महाभारत [ 4. 38. 19 अथाब्रवीत्प्रीतमना मत्स्यराजो युधिष्ठिरम्। घोषान्विद्राव्य तरसा गोधनं जहुरोजसा // 4 पुनरेव महाबाहुविराटो राजसत्तमः / षष्टिं गवां सहस्राणि कुरवः कालयन्ति ते। एहि त्वामभिषेक्ष्यामि मत्स्यराजोऽस्तु नो भवान् // महता रथवंशेन परिवार्य समन्ततः // 5 मनसश्चाप्यभिप्रेतं यत्ते शत्रुनिबर्हण / गोपालानां तु घोषेषु हन्यतां तैर्महारथैः। तत्तेऽहं संप्रदास्यामि सर्वमर्हति नो भवान् // 43 आरावः सुमहानासीत्संप्रहारे भयंकरे // 6 रत्नानि गाः सुवर्णं च मणिमुक्तमथापि वा।। गवाध्यक्षस्तु संत्रस्तो रथमास्थाय सत्वरः / वैयाघ्रपद्य विप्रेन्द्र सर्वथैव नमोऽस्तु ते // 44 जगाम नगरायैव परिक्रोशंस्तदातवत् // 7 त्वत्कृते ह्यद्य पश्यामि राज्यमात्मानमेव च।। स प्रविश्य पुरं राज्ञो नृपवेश्माभ्ययात्ततः / यतश्च जातः संरम्भः स च शत्रुर्वशं गतः // 45 अवतीर्य रथात्तर्णमाख्यातुं प्रविवेश ह // 8 ततो युधिष्ठिरो मत्स्यं पुनरेवाभ्यभाषत / दृष्ट्वा भूमिंजयं नाम पुत्रं मत्स्यस्य मानिनम् / प्रतिनन्दामि ते वाक्यं मनोझं मत्स्य भाषसे / / 46 तस्मै तत्सर्वमाचष्ट राष्ट्रस्य पशुकर्षणम् // 9 आनृशंस्यपरो नित्यं सुसुखः सततं भव / षष्टिं गवां सहस्राणि कुरवः कालयन्ति ते / गच्छन्तु दूतास्त्वरितं नगरं तव पार्थिव / तद्विजेतुं समुत्तिष्ठ गोधनं राष्ट्रवर्धनम् // 10 सुहृदां प्रियमाख्यातुं घोषयन्तु च ते जयम् // 47 राजपुत्र हितप्रेप्सुः क्षिप्रं निर्याहि वै स्वयम् / ततस्तद्वचनान्मत्स्यो दूतान्राजा समादिशत् / त्वां हि मत्स्यो महीपालः शून्यपालमिहाकरोत् // 11 आचक्षध्वं पुरं गत्वा संग्रामे विजयं मम // 48 त्वया परिषदो मध्ये श्लाघते स नराधिपः / कुमाराः समलंकृत्य पर्यागच्छन्तु मे पुरात् / / पुत्रो ममानुरूपश्च शूरश्चेति कुलोद्वहः // 12 वादित्राणि च सर्वाणि गणिकाश्च स्वलंकृताः // 49 , इष्वस्त्रे निपुणो योधः सदा वीरश्च मे सुतः / ते गत्वा केवलां रात्रिमथ सूर्योदयं प्रति / तस्य तत्सत्यमेवास्तु मनुष्येन्द्रस्य भाषितम् // 13 विराटस्य पुराभ्याशे दूता जयमघोषयन् // 50 / आवर्तय कुरूञ्जित्वा पशून्पशुमतां वर / / इति श्रीमहाभारते विराटपर्वणि द्वात्रिंशोऽध्यायः // 32 // निर्दहैषामनीकानि भीमेन शरतेजसा // 14 धनुभ्युतै रुक्मपुङ्खैः शरैः संनतपर्वभिः / वैशंपायन उवाच। द्विषतां भिन्ध्यनीकानि गजानामिव यूथपः // 15 याते त्रिगर्त मत्स्ये तु पशूस्तान्स्वान्परीप्सति / पाशोपधानां ज्यातत्री चापदण्डां महास्वनाम् / दुर्योधनः सहामात्यो विराटमुपयादथ / / 1 शरवर्णां धनुर्वीणां शत्रुमध्ये प्रवादय // 16 भीष्मो द्रोणश्च कर्णश्च कृपश्च परमास्त्रवित् / श्वेता रजतसंकाशा रथे युज्यन्तु ते हयाः / द्रौणिश्च सौबलश्चैव तथा दुःशासनः प्रभुः // 2 ध्वजं च सिंहं सौवर्णमुच्छ्रयन्तु तवाभिभोः // 17 विविंशतिर्विकर्णश्च चित्रसेनश्च वीर्यवान् / रुक्मपुङ्खाः प्रसन्नाया मुक्ता हस्तवता त्वया / दुर्मुखो दुःसहश्चैव ये चैवान्ये महारथाः // 3 छादयन्तु शराः सूर्यं राज्ञामायुर्निरोधिनः // 18 एते मत्स्यानुपागम्य विराटस्य महीपतेः / रणे जित्वा कुरून्सर्वान्वज्रपाणिरिवासुरान् / -836 -