________________
૧૦૦૬: માનવતાનું મૂલ્યાંકન કરે! જીવનરણમાં કાળકિનારે રેતી પર પિતાની થાય ત્યાં સુધી સંસાર છે, ઉપાધિ છે, બંધન આછી પાતળી પણ અમરપગલીઓ પાડી જીવન છે, દુઃખ છે. દુઃખનું કારણ અજ્ઞાન છે. - ખરાબે ચઢેલા બીજા માનવેને માર્ગદર્શન બધી યુનિઓમાં મનુષ્ય સર્વોત્તમ પ્રાણ કરાવવાનું છે.
છે. પિતાની કેટલીક વિશિષ્ટ શક્તિઓથી જે મુડે મુડે મતિર્ભિન્નાએ ન્યાયે પ્રત્યેકનું બીજા જીવધારીઓ કરતાં અધિક વિકાસ કરજીવન ધ્યેય એક હેતું નથી હોઈ શકે પણ નહિ. વાની ક્ષમતા રાખે છે, સઘળાએ દર્શનકારોએ ને પસંદગી તે અવલંબે છે પસંદ કરનારના વય માનવજીવનની (માનવતાથી) બહુમૂલ્યતા અને જ્ઞાન-સ્વભાવ-બુદ્ધિ અને સંગ પર. સાચું દુર્લભતા એક સ્વરે ગાઈ છે. જે વસ્તુ થેડી દયેય તે આત્માની આબાદિ-ઉન્નતિ કે નિમ. હોય, દુપ્રાય અને કીમતી હોય એની મહત્તા ળતાનું હોવું જોઈએ. કારણ આત્મા અમર છે ને આપમેળે ગવાય છે. એ જ રીતે માનવજીવન તેની કાર્યવાહી ઉપર સુખદુઃખ અવલંબે છે. મહાન છે-શ્રેષ્ઠ છે. પરમર્ષિએ પ્રતિબોધ્યું છે કે
- આરડ નામને અંગ્રેજ આત્માના આ સંસારમાં જીવને ચાર વસ્તુઓ પ્રાપ્ત સંબંધમાં કહે છેઃ
થવી દુર્લભ છે. તે છે મનુષ્યપણું, ધર્મનું Never the Spirit was born;
શ્રવણ, સભ્યશ્રદ્ધા અને સંયમમાં પુરુષાર્થ. The Spirit shall cease to be never. આ ચાર વસ્તુઓમાં માનવતાને સૌથી Never was time it was not;
પ્રથમ બતાવેલ છે. બાકીના ત્રણને આધાર End and beginning are dreams. માનવતા ઉપર જ રહે છે. કમરના બંધને Birthless and Deathless and Changeless તોડી આત્મનિર્મળતાના પંથે જવા માટે બીજો Remaineth the spirit for ever;
ભવ અનુકૂળ નથી. માનવભવમાં જ મેક્ષ Death has not touched it atall,
માટે પુરુષાર્થ શકય છે. નારકીના ભાવમાં Dead though the house of it seemed.
અપાર દુઃખ છે. દુખની યાતનામાં ધર્મનું * ભાવાથ–આત્મા કેઈ કાળે જન્મે નથી.
આરાધન સંભવિત નથી. તિયચ-પશુપક્ષિના આત્મા કેઈ કાળે અસ્તિત્વથી ભ્રષ્ટ થવાને
ભવમાં વિચારશક્તિની ઉણપ છે. એ જીવન નથી. એ કઈ સમય નહતું કે જ્યારે તે પરાધીન હોવાથી જેમ તેમ પૂરું થાય છે. નહતો. તેને આદિ અને અંત માત્ર સ્વપ્નાં
દેવભવમાં માત્ર સુખ છે. સુખભેગની સામછે આત્મા નિરંતરને માટે અજન્મા છે. અમર ગ્રીમાં ધર્મની આરાધના શક્ય નથી. માત્ર છે, અવિકારી છે. મૃત્યુ એને કેઈ કાળે સ્પ
મનુષ્યભવ જ એવે છે જ્યાં ધમશ્રવણ-શ્રદ્ધા તું નથી, કદાચ આત્માનું છું મરેલું અને સંયમનો પુરુષાર્થ કરી શકાય. એ માટે ભાસતું હશે.
ચોગ્ય સામગ્રી ન મળે તે એ પુરુષાર્થ થઈ આત્માની ઉન્નતિ-આબાદિ કે નિર્મળતા શક્તો નથી. એટલે પરમ સુખની પ્રાપ્તિ. સુખ એ આત્માને મનુષ્ય જન્મતાં જ પરિસ્થિતિથી જકડાસ્વભાવ છે. જ્યાં સુધી આત્માની નિર્મળતા ન એલે હોય છે. કેટલાકને જીવનનિર્વાહનાં પૂરતાં
