Jain_Satyaprakash 1956 02

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 13

અંક: ૫] દશ આશ્ચર્ય
[૧૦૭ - ૮૮૭મી ગાથા કોના તીર્થમાં કેટલાં આશ્ચર્ય થયાં એ વિષે પ્રકાશ પાડે છે. એમાં સૂચવાયા મુજબ ષભદેવ, શીતલનાથ, મલ્લિનાથ અને નેમિનાથનાં તીર્થોમાં એકેક આશ્ચર્ય અને મહાવીરસ્વામીના તીર્થમાં પાંચ અને એક આશ્ચર્ય (અસંતપૂજા) તે પ્રાયઃ સર્વના તીર્થમાં થયાં છે.
૮૮૮મી ને ૮૮૮મી ગાથા પાંચ આશ્ચર્યનાં નામપૂર્વક તે યા તીર્થમાં થયાં તે દર્શાવે છે અને એ વાત તે લેકપ્રકાશગત ઉલ્લેખ સાથે મળતી આવે છે. આથી “અસંતપૂજા'ને અંગે પવયણસારુદ્ધાર (ગા. ૮૮૬ ) ની સિદ્ધસેનીય વૃત્તિ (પત્ર ૨૬૦ આ–૨૬૧ અ) માં. જે વિશેષ હકીકત જવાય છે તે હું અહીં નોંધું છું
એમ સાંભળવામાં આવ્યું છે કે સુવિધિનાથના નિર્વાણ બાદ કેટલેક કાળ વ્યતીત થતાં “હુંડ' અપસણિીના દોષથી સાધુઓને ઉચ્છેદ થયો (અર્થાત સાધુઓ રહ્યા નહિ). એથી ધર્મમાર્ગથી અનભિન્ન જનોએ સ્થવિર શ્રાવકને ધર્મ પૂળ્યો. પોતાના જ્ઞાન અનુસાર કંઈક ધર્મ એ સ્થવિર શ્રાવકોએ એ જનોને કહ્યો. એ ઉપરથી એ જનેએ શ્રાવકોને યોગ્ય ગણાય એવું એમનું પૂજન ધન, વસ્ત્ર વગેરેથી કર્યું. એ પૂજા થવાથી ગર્વિષ્ટ બનેલા એ શ્રાવકેએ પિતાની બુદ્ધિ અનુસાર શસ્ત્રો રચ્યાં અને મહી (જમીન), મકાન, શયા, સુવર્ણ રૂ, લોખંડ, તલ, કપાસ, ગાય, કન્યા, હાથી, ઘેડા વગેરેનાં દાનથી આ લેકમાં તેમજ પરલેકમાં મહાફળ મળે છે એમ કહ્યું. વળી મહાલોભને લઈને એમણે “અમે જ દાનને યોગ્ય છીએ, નહિ કે અન્ય કઈ' એવો ઉપદેશ આપી એ જનોને છેતર્યા. તેમ છતાં તે સમયે જેવા જોઈએ તેવા ગુરુને અભાવ હોવાથી તેઓ “ગુરુ' ગણાયા. એમ આ ક્ષેત્રમાં તીર્થને સમૂળગે ઉછેદ થવાથી શીતલનાથના તીર્થ સુધી એ અસંયત ધિગ્રણેની મેટો પૂજા કરાઈ
૮૮૯મી ગાથાની વૃત્તિ (પત્ર ૨૭ અ-૨૬૧ આમાં કહ્યું છે કે જે નવમાં તીર્થકર (સુવિધિનાથ)ના તીર્થમાં અસંતોની પૂજા (રૂપ આશ્ચર્ય)ને ઉલ્લેખ છે તે તીર્થ સર્જાશે ઉચ્છેદ થવાથી અસંયતની પૂજાને પ્રારંભ થયો એમ દર્શાવવા માટે છે. સુવિધિનાથથી શાંતિનાથ સુધીના આઠ તીર્થ કરેના સાત આંતરાઓમાં તીર્થને ઉશ્કેદ થયેલો હેવાથી તે વારે પણ અસંયતની પૂજા થઈ હશે. વળી કષભનાથના આદિ કાળમાં મરીચિ, કપિલ વગેરે અસયતની પૂજા થયાનું સાંભળવામાં આવ્યું છે. આમ આથી “ હવેપાવા” એમ કહ્યું છે.
અન્ય ક્ષેત્રમાં દસ દસ આશ્ચર્ય-સુબાધિકા ( પત્ર ૨૬ અ)માં કહ્યું છે કે આ દસે આશ્ચર્યો અનંતકાળ થયે આ અવસર્પિણીમાં થયાં છે. આ પ્રમાણે, કાળની સમાનતા હોવાથી, બાકીનાં ચારે “ભરત ' ક્ષેત્રમાં તેમજ પચે “ઐરાવત” ક્ષેત્રમાં પ્રકારાન્તરથી દસ આશ્ચર્યો જાણી લેવાં.
ભટ્ટારક' હીરવિજયસૂરિના શિષ્ય શુભવિજ્યગણિ દ્વારા વિ. સં. ૧૬૫૭થી ૧૯૭૧ના ગાળામાં સંગૃહીત સંકલિત સેનપ્રશ્ન યાને પ્રશ્નરત્નાકરના દ્વિતીય ઉલ્લાસમાં ૯૪મા પ્રશ્નનો ઉત્તર નીચે મુજબને અપાય છે –
છે જુઓ છે. સા. સ. ઈ. (પૃ. ૫૯૫)