Book Title: Jain_Satyaprakash 1948 01
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અક ૪] ૧૯મી દ્વાદ્વિશિકાનું એક અધિક મળી આવેલું પણ ૧૧૫ નથી આવતી. તેથી આ એક મહત્વની પ્રાપ્તિ છે. આ કારિકા ઉમેરવાથી કાત્રિશિકાની કારિકાઓની ૩૨ની સંખ્યા પણ પરિપૂર્ણ થઈ જાય છે.
પ્રતિ સંપૂર્ણ જ છે; પણ તેમાં પ્રાર બની ૨૦ બત્રીશીઓ જ છે, પત્ર ૪૮ છે. લંબાઈપહોળાઈ ર૪૧૪ ઈંચ છે. એક કાત્રિશિકાને અંતે તિ શ્વેતાનાવાર્ય તિઃ આ વિશિષ્ટ અને વિચિત્ર ઉલ્લેખ પણ છે.
ભાંડારકર સંસ્થામાં આ તાડપત્રપ્રતિ ઉપરથી જ કાગળ ઉપર કરેલી એક પ્રતિલિપિ (નકલ) પણ છે. જો કે પ્રતિક્રિપિ કરનાર લેખકે એમાં કેટલેક સ્થળે અશુદ્ધ પાઠનો ઉમેરો કરેલો છે તો પણ પાઠાંતરે લેવા ઇચ્છનારને એ અતિઉપયોગી જ છે. જે કંઈ મહાનુભાવની સ્વયં પાઠાંતરો લેવાની ઈચ્છા હોય તે આ કાગળ ઉપર કરેલી પ્રતિલિપિને ઉપયોગ કરી શકાય તેમ છે. તાડપત્ર ઉપર લખાયેલા ગ્રંથ સંસ્થા બહાર નથી મળી શકતા, પણ કાગળ ઉપર લખાયેલા ગ્રંથ સંસ્થાના ધારાધોરણ મુજબ ગમેત્યાં બહારગામ પણ મળી શકે છે,
એક પ્રાસંગિક વિચારણા ૧૯મી કાવિંશિકાની રચનામાં દિવાકરજીએ ભગવાન ઉમરવાતિના તવાઈસૂત્રને ખાસ ઉપયોગ કર્યો છે. વર-જ્ઞાન-જ્ઞાત્રિાઇguથા: fફાવતઃ આ ૧ભી ધાર્જિલિકાની ૧લી કારિકાનું પૂર્વાધ વાંચતાં જ સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે કે એમાં . જ્ઞાન-ચારિવાળિ નામાવઃ [તરાર્થ. ૨. ૨] સત્રની સ્પષ્ટ છાયાં છે. આવાં બીજાં પણ સ્થળે છે. તે જ રીતે આ કારિકા પ તરવાર્થસૂત્રને અનુસરીને છે. સંવતમે-મથત પરિણામચિ સંમવા આ અંશ “સંઘાત-ભેચ્છે ૩રપદ્યતે” તરવાર્થ ૯૨૬] આ સૂત્રને અનુસરીને છે. જો કે મૂલસૂત્રમાં સંથાત અને એ બેને જ ઉલ્લેખ છે, તે પણ ભાષ્યમાં સંવાત, મેઢ તથા સમય -એ ત્રણેનો નિર્દેશ છે. આથી અહીં દિવાકરજીએ ભાષ્યને ઉપયોગ કર્યો છે, એમ પણ જણાય છે. તે તરવાર્થ સૂત્રની બે પાઠપરંપરા ચાલે છે. એક ભાષ્યસંમત પાઠપરંપરા છે કે જેને બધા જ વેતાંબર અનુસરે છે, કેમકે ભાષ્યને પશુ-ઉમાસ્વાતિપ્રતજ માને છે. બીજી સર્વાર્થસિદ્ધિસંમત પાઠપરંપરા છે કે જેને બધા જ દિગંબર અનુસરે છે. કેટલેક સ્થળે એ પાઠભેડની સાથે અર્થભેદ પણ મોટો પડી જાય છે. આ સ્થળે દિગગરપરંપરામાં મે-ધંધાતેશ્ય સ્પરને એ સૂત્રપાઠ છે, જ્યારે વેતરપરંપરામાં સંત-એરેન્જ કરે એવો ભાષ્કર્સત સૂત્રપાઠ છે, દિવાકરછ ભાસંમત સૂત્રપાને અનુસર્યા છે એ અહીં સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે.
તેવી જ રીતે વઢgsu(N) દાહિરાતિરાથનાં આ કારિકાશ વિવાવિrાનાં તુ ” તથા “જપે શરમાય જિનિ [ સંરતાઈ૦ ૬. રૂ૫ રૂ ] આ સુત્ર સાથે સંબંધ ધરાવે છે. દ્વાાિળાનાં તુ આ સૂત્રનો દિગંબર અને તાંબર પરંપરામાં ભિન્ન ભિન્ન અર્થ માનવામાં આવે છે. દિગંબર “આદિ શબ્દ =વગેરેએ આર્ય ન કરતાં પ્રકાર એવો અર્થ કરે છે. એટલે સર્વાર્થસિદ્ધિ આદિ બધી જ દિગંબરીય વ્યાખ્યાઓ પ્રમાણે અજાણુસ્નિગ્ધ અથવા અજન્યગપુરક્ષા પરમાણુને તેનાથી વ્યધિક” એવા ગુણવાળા સાથે જ બંધ માનવામાં આવે છે; અધિક ચતરધિક આદિ ગુરુવાળા સાથે બંધ માનવામાં નથી આવતું. પરંતુ વેતાંબર પરંપરામાં
For Private And Personal Use Only
