________________
જનધામ વિકાસ.
છે સંવેદન. લેખક-સ્વ. ચીમનલાલ ન્યાલચંદ મહેતા.
(પુ. ૨ અંક ૧૧ ના પૃષ્ઠ ૨૬૨ થી અનુસંધાન). (એક મુમુક્ષુ સ્નેહીએ ક્ષયની પથારીમાંથી કરેલી આ છેલ્લી નેંધ છે. યૌવન કાર્યની આશાઓ ઉપર પથરાતે એળે, દર્દની વેદના અને મૃત્યુનાં આવતાં પગલાં, ભલભલા સાધકની માનસિક સમતુલાને હલાવી નાખે છે, આ માનસિક અંધેર સાધકને વધુ વ્યથીત બનાવે છે, એને જીવનભરને પુરૂષાર્થ એસર દેખાય છે, કેટલાક છેકજ હારી જાય છે, કેટલાકને જીવનદીપ ઝેલાં ખાતો ખાતે ફેલાઈ જાય છે, કેઈ વિરલ આમજ આ વિરલ ઘડીએ મનેસ્વાશ્ચને ટકાવી રાખી આ જીવનને આવતા જીવન સાથે સીધે સળંગ સંબંધ બાંધી રાખે છે અને જીવન પ્રવાસને બીજા જન્મે જેમનો તેમ ચાલુ રાખી દયેયની સિદ્ધિ સાંપડયે જ વિરામ પામે છે, અંતસમયનું આ મંથન શબ્દમાં ટપકાવવું એ સાધકને પિતાને તો એક પારાયણ જેટલું ઉપકારક નીવડે છે, એના સામાન્ય શબ્દમાં પણ હદયનો ધબકાર હોય છે અને એથી જ વેદનામાં ઘુંટાયેલા શબ્દો વધુ અસરકારક નીવડે છે. –સંપાદક)
જગત અને તેના પદાર્થો, શરીર, તેની ઈન્દ્રિયો, શરીરનાં સંબંધીઓ શરીરની માલિકીની ચીજો, પૈસો, ઘર, કીર્તિ વગેરે પૌગલિક હોઈ ક્ષણે ક્ષણે પરિવર્તન પામી રહ્યું છે, જ્ઞાની પુરૂષે કહી ગયા છે કે–તમને દેખાતા આકાર ખરી રીતે આકાર છે જ નહિ, પણ છેટે ઉભેલ એક માણસ મસાલને ગાળ ફેરવે તે મસાલા ન દેખાતાં તેજનું ગોળ કુંડાળું દેખાય છે, તેમ પ્રત્યેક આકારમાં (માણસ, પશુ, દેવ, ઘર, માટી, પાણી વગેરે) પરમાણુનું કંપન એવી રીતે સતત થઈ રહ્યું છે કે આપણું આખે તેને અમુક આકારરૂપે દેખે છે, બાકી તે દરેક ક્ષણે પરમાણુઓ આવ જા કરી રહ્યા છે, આવી ક્ષણિક ચી જેમાં તમે અત્યારના છેવટના ટાઈમે વાસના તથા મમત્વપણું રાખી તેને છેડવા ઈચ્છતા નથી, એ તમારી અણસમજ તમને કેમ સમજાતી નથી? તમારે જે નથી છોડવું તે કર્મ સત્તા પણે એડવશે એટલે તમને ભયંકર દુઃખ થશે, આ બધું છોડવું પણ પડશે અને ખરાબ વિચારણું થવાથી અનંત કર્મ બંધાશે તે પછી તેનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ સમજી તેને છેડવા ફરજ પડે તે પહેલાં મમતા ત્યાગી તેનાથી અલગ રહેવા બુદ્ધિમાને તૈયારી રાખવી જોઈએ, તમને લાગશે કે શું વાસ્તવીક સુખ નથી ? છે. અને તે દુર નહિ, પણ તમારા આત્મામાં જ, તમે સમજ્યા હશે કે શરીર વગેરે તમારાથી ભીન્ન પ્રકૃતિજન્ય પદાર્થ હાઈ તમને પુળકૃત કર્માનુસાર તે મલ્યાં છે, તેમને ટાઈમ થયે તે તમારાથી છુટાં પડવાનાં જ છે, એ બધાંને ધારણ કરનાર, તે બધાં છુટાં પડવા છતાં રહેનાર
