________________
મહાવીર યુગના જ્વલંત જ્યોતિધર. જૈન શાસનના સ્થભ સમા બાળબ્રહ્મચારી, તપસ્વી, રૈવતાચલ, ચિત્રકૂટાદિ તીર્થોદ્ધારક આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજયનીતિસૂરીશ્વરજી મહારાજ સંવત ૧૯૩૦ ના પિાસ સુદિ ૧૧ ના સૌરાષ્ટ્ર ભૂમિના વાકાનેર શહેરમાં દશાશ્રીમાળી જ્ઞાતિના શેઠ પૂલચંદભાઈના ધર્મ પત્ની ચેથીબાઈના કુક્ષીથી છઠ્ઠી બાળક અને ચોથા પુત્ર તરીકે જન્મી નિહાલચંદના નામથી પ્રસિદ્ધ થયા.
બાળ અને યુવાન વયમાં વ્યવહારિક અને ધાર્મિક જ્ઞાનાભ્યાસ કરતાં અઢાર વર્ષની ઉમરથી હૃદયમાં વૈરાગ્ય ભાવનાના બી રેખાતાં સંસાર પ્રત્યેનો માહુ એ છે થયો. જેમ જેમ વૈરાગ્ય વૃત્તિને વધુ પિષણુ મલતુ ગયુ તેમ તેમ આ દુન્યવી સુખને અસાર માની તેને તીલાંજલી આપવાનો દ્રઢ નિશ્ચય વધતાં ત્યાગી બનવાની ધગશ વધી અને પરમ ઉદ્ધારક ગુરૂદેવની શોધમાં માદરવતનથી સૌરાષ્ટ્ર ભૂમિમાં સં સારી વેશમાં પગ ન મુકવાનો નિર્ધાર કરીને નીકળી પડ્યા, શોધતાં શોધતાં મુનિ સિદ્ધિવિજયજી(સિદ્ધિસૂરિજી) પાસે ગયા, પરંતુ તેઓશ્રીએ વડિલાની આજ્ઞા વિના ચારિત્ર આપવાની ચેખી ના સુણાવતા તેમની પાસે વિદાયગીરી માંગી દાહદથી મહેરવાડા તરફ જતા રસ્તામાં સ્વયં સંસારીકપડાં ઉતારી, શિરમૂંડન કરાવીને સવેગીના કપડાં પહેરી, સં. ૧૯૪૯ નાઅસાડ સુદિ ૧૧ ના સાધુ બન્યા અને મહેરવાડા એકલા ચાતુર્માસ રહ્યા.
ચાતુર્માસ પૂર્ણ થયે મુનિશ્રી કાન્તિવિજયજી પાસે ભાગવતી દીક્ષાની ક્રિયા કરાવી બાર વર્ષ સુધી જ્ઞાનાભ્યાસ કરી, આગમાં અને દ્રવ્યાનુયોગનું જ્ઞાન, સંપાદન કરી વિદ્વાન, વ્યાખ્યાનકાર સાધુ તરીકેની નામના મેળવી ચાગવહન કરી સં. ૧૯૯૧ના માગશર સુદિ ૫ ના સુરતમાં ગણિપદ અને ૫. ભાવવિજયજી મ.ની કૃપાથી સં. ૧૯૬૨ ના કારતક સુદિ ૧૧ના પન્યાસપદ પાલીતાણામાં મેળવ્યા બાદ ચૌદ વર્ષનો કાળ વિહાર, વ્યાખ્યાન, ઉપદેશ અને અધ્યયન મનનમાં વ્યતિત કરતાં ઉચા પ્રકારની નામના મેળવતાં અમદાવાઢના ડેહલાના, પગથીઆના, લવારની પાળના અને વીરના ઉપાશ્રયના સંધનો અને દેશાવરાના સ ઘાના આગ્રહથી ગુરૂદેવે પોતાના સ્વહસ્તે વાસક્ષેપ નાખી શાસનના આ ઝળકતા સીતારાને આચાર્ય પદારાપણ વિધિ સંઘ સન્મુખ નંદિની ક્રિયાથી કરાવી હતી. - આચાર્ય પદની મહાન ધુરાને સ્વીકાર કર્યા પછી તેમના માથે આવી પડેલી જૈન સમાજની ધામિક બધી જવાબદારીઓના તેઓ અભ્યાસ કરવા લાગ્યા અને જરૂરી કાર્યો ઉપાડવા લાગ્યા. આચાર્ય દેવે પોતાના ૪૯ વર્ષના કાળ દરમિયાનમાં પોતે ૨૭ ભાગ્યવતાઓને પ્રત્રજ્યા આપી પોતાના શિષ્ય અને પચાસ કરતાં વધારે ભાગ્યશાળીઓને ભાગવતી દીક્ષા આપી પ્રશિષ્યાદિ બનાવવા ઑપરાંત સેંકડો નારીઓને ભાગવતી દીક્ષા આપી સાધ્વીઓ બનાવી, એકંદર અઢીસેક સાધુ સાધ્વીને જૈન શાસનના પંચ મહાવ્રતના ઉપારાક બનાવ્યા હતાં. વળી તેઓના ગાંભીર્ય ભરેલા સ્વભાવથી અને મીઠી વાણીથી અનેક ભક્તજનો તેઓની આજુબાજુ હંમેશા વિટળાયેલા રહેતાં, જેઓને ઉપદેશ
