________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૨ ] જિનદાસગણિ મહત્તર : જીવન અને કવન
(૨૧) એમાં જિનદાસગણિ એ પોતાનાં માતાપિતા તેમજ પૂર્વધર વિશાખાચાર્યું હોવાની કલ્પના કરી છે.' છ બંધુઓનાં નામ દર્શાવ્યાં છે.
કેટલાંક સૂત્ર ઉત્સર્ગ રૂપ છે તો કેટલાક અપવાદ * આ વિસે ચણિની બીજી વિશેષતા એ છે કે રૂપ છે અને કેટલાંક ઉભયસ્વરૂપી છે. એ ત્રીજા એમાં નિસીહ ઉપર- નિજજુત્તિની તેમજ એના અંતિમ પ્રકારના ચાર ઉપ પ્રકાર છે: ઉત્સર્ગોપવાદિક, ભાસની ગાથાઓને તારવવાનું દુર્ગમ કાર્ય થોડે ઘણે અપવાદૌર્મિક, ઉત્સર્ગોન્સિગિક, અને અપવાદાપવાઅંગે પણ કરાયું છે એ કાર્યને આગળ વધારવું દિક. આમ જે મુત્રની છ પ્રકારે વહેંચણી થાય છે. ધ. એ દરમ્યાનમાં ચૂર્ણિ કારે નિજજુત્તિની ગાથા તેને ઉલેમ નિસીહભાસ (ગા. પર૩૪. ની તરીકે જે જે ગાથાને નિર્દેશ કર્યો છે તેટલી પણ વિશેસચણિમાં જોવાય છે. આ સંબંધમાં મેં અલગ છપાવવી જોઇએ
આ દર્શન દીપિકા (પૃ. ૮૧૫-૮૧૯) માં સહજ કપની નિજજત્તિ અને એના ભાસની ગાથાએ પ્રસાર કર્યો છે. વિદવલમ મુનિ શ્રી પુણ્યવિજયજીએ ભેગી થઈ ગઈ છે એના ટીકાકાએ કઈ કઈ “બૃહતકપ’ના છઠ્ઠા ભાગની પ્રસ્તાવનામાં તેમજ ગાથાને નિખજુરની ગાથા તરીકે ઓળખાવી છે. પ્રસ્તુત ચુણિ (ભા. ૩) ની પ્રસ્તાવનામાં ઉપાધ્યાય એ પૈકી કેટલીક ગાથાએ નિસીહના ભાસ તરીકે અમરમુનિઓએ આ વિષયનું નિરૂપણ કર્યું છે. નિ. ઓળખાવેલ કૃતિમાં જોવાય છે. આની એક યાદી અ. (પૃ. ૫૨-૭૧) માં અહિંસા આહાર, ઔષધ, નિ. અ (પૃ. ૨૮)માં અપાઈ છે તે ઠીક થયું છે, દિક્ષા, બ્રહ્મચર્ય, મંત્ર ઇત્યાદિને અંગે અપવાદની આને પણ લાભ લેવાવો જોઇએ.
વિચારણા કરાઈ છે. નિસીહના કર્તા કેણ?
નિસીહની વિશેસચણિ કેવળ નિસીહ અને સમગ્ર દેયસુત્ત (દસુત્ર)માં નિસીહ અનેક એનાં પ્રાચીન વિવરણ રૂપે નિજ જુત્તિ અને ભાસના રીતે મહત્વનું સ્થાન મેળવે છે. એના કર્તા કોણ એ સ્પષ્ટીકરણનું જ કાર્ય કરતી નથી, કિન્તુ એ આપણુ વિશે મતભેદ પ્રવર્તે છે ખરે, પરંતુ એ નવમા પુરવ આ દેશના-‘ભારતવર્ષના ઇ. સ.ની છઠ્ઠી-સાતમી (પૂર્વ) નામે ‘ચક્ખાણુ” (પ્રત્યાખ્યાન)ના તૃતીય બધુ સદીના રાજનૈતિક, સાંસ્કૃતિક, સામાજિક, દાર્શનિક (વસ્તુ નામે ‘આધાર’ (આચાર) ના વીસમા પાહુડ ઇત્યાદિ પરિસ્થિતિને પણ વિશિષ્ટ બંધ કરાવે છે. (પ્રાભૃત)માંથી ઉદ્ધત કરાયેલ છે એ બાબત - આ ચણિ ઇતિહાસ, ભૂગળ અને ભાષા વિજ્ઞાનના તાંબરમાં તે મતભેદ નથી. આ નિસીહના કર્તા અભ્યાસ માટેનું પણ એક ઉત્તમ સાધન છે. - તરીકે ભિન્ન ભિન્ન નામ જોવાય છે. જેમ કે નિયું. નિસીહ (ઉ. ૨૦) ના ભાસ (ગા. ૧૩૦૦)ની ક્તિકારના મતે સ્થવિર જિનદાસમણિના મતે ગણધર, ચણિ ( ૩૦૪) માં ‘ક૫૫કક'ના અર્થ માં “તું” શીલાંકરિના મતે ચતુર્દશ પૂર્વધર, પંથકમ્પની શવ દથી ચણિકારે મહાનિસીહી નિજજુત્તિને ચુર્ણિ કારના મતે શ્રુતકેવલી ભદ્રબાહુ સ્વામી, અને ઉલ્લેખ કર્યો છે. પ્રસ્તુત ચુષ્ણુિના સંપાદક મહાશયના મતે વિસાહ
૧ જુએ નિ. અ. (પૃ. ૨૩) ગણિ મહત્તર કે જેમને વિષે માલવણિયાએ દશ- ૨ ચાલુ અંક ૧૩૫ છે.
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશના ગ્રાહક બંધુઓને શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશના ગ્રાહક બંધુઓને જણાવવાનું કે આપની પાસે ૨૦૨૧ નું લવાજમ લેગુ થયેલ છે અને ૨૦૨૨ નું લવાજમ ચડતર થવા લાગ્યું છે શ્રી મહાપ્રભાવિક * નવસ્મરણુ ઑત્ર સ્તવનાદિ સંગ્રહ નામે ક્રાઉન ૧૬ પેજી પૂરા આઠ ફોરમનું પુસ્તક ભેટ આપવાનું છે તે ભેટ બુકના પોસ્ટેજ ૩૦ પૈસા તથા રૂ. ૬-૫૦ લવાજમના મળી કુલ ” ૬-૮૦ મનીઓર્ડરથી તુરતજ મેકલવા કૃપા કરશે એ જ.
For Private And Personal Use Only
