________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૨૪)
જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ માગશર
પરદેશ જઈ ધન કમાવાની વૃત્તિ જ ન હોય, શ્રદ્ધા ચારિત્ર રૂ૫ તિર્મય સમભાવ સુખમાં શાશ્વત અને આવડત ન હોય અને સ્વદેશમાં પોતાના સ્થાનમાં કાળ રહે છે તે શ્રદ્ધાન જરૂરી છે. આ લેખની શરૂગમેતેમ ગરીબાઈ હાડમારી ભેગની ચલાવી લેવામાં આતમાં કહ્યું તેમ આસ્તિક્ય એ સમકિતનું મૂળ છે સાતેક માને તેનાથી જીવનનિર્વાહ દ્રષ્ટિએ સુખી તો અને તેમાંથી જ ક્રમે કરીને મોક્ષરૂપી ફળની પ્રાપ્તિ થવાય જ નહિ. આ દુન્યવી દેશે જીવન સુખી બનાવ. થાય છે. એટલે તેનું મહત્વ કેટલું છે તે સમજાશે. વાનું દષ્ટાંત બીજી રીતે આમ પ્રદેશે આત્મિક સુખ સમકિતમાંથી જ પ્રશમ સ વેગ નિર્વેદ અનુકંપા મેળવવા પણુ લાગુ થઈ શકે છે. મનુષ્ય પૌગલિક ભાવની નિષ્પત્તિ થાય છે અને આસ્તિકય સમકિતનું ભૌતિક ધનપ્રાપ્તિ બહારથી મેળવવાની , છે જ્યારે મળે છે એટલે તે પાંચે લક્ષણોને પરસ્પર સંબંધ આમિક ધનપ્રાપ્તિ આત્મ દર્શનથી પિતામાં જ શોધ અને મહત્વ સમજાશે. કરીને મેળવવાની છે. ધનપ્રાપ્તિ માટે તેના અનુભવી
આ સાથે જૈન દર્શનને લગતી એક મહત્ત્વની ઓની સલાહ માર્ગદર્શન સાહસ પુરૂષાર્થ ઉપયોગી
વાત સમજવી જરૂરી છે. જૈન દર્શન અને તે થાય તેમ આત્મદર્શન માટે જેમણે સંપૂર્ણ આત્મ
અનુસાર જૈન ધર્મ એ કઈકમ પંથ કે સંપ્રદાયનું દર્શન આત્મજ્ઞાન મેળવેલ છે તેના ઉપદેશ માર્ગદર્શન
દર્શન નથી. તે આત્મશુદ્ધિ અર્થે આમ તત્વની ઉપયોગી થાય. બંનેમાં પ્રથમ શ્રદ્ધા જોઈએ અને
- સમજણ આપતું દર્શન છે. ગમે તે દેશ કાળ ( અમુક પછી પુરૂષાર્થ તેનું કામ કરે છે. જેમ પૌલિક સુખ
ક્ષેત્ર કાળની મર્યાદાને આધીન) સંપ્રદાય કેમ કે દલ્યાદિક સાધનોથી મળી શકે છે તેવી શ્રદ્ધા અને
નાતને માણસ પોતાની યોગ્યતા અનુસાર તે ગ્રહણ તે મેળવવા વૃત્તિ પુરૂષાર્થ જોઈએ તેમ આત્મિક સુખ
કરી શકે છે. તેને કઈ વણું કામ નાતનું બંધન નથી. આમ દર્શનથી મળી શકે અને તે માટે અનાદિ
પ્રાચીન કાળમાં બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વૈશ્ય શુદ્ર દરેક વર્ણ કાળથી રાગ દ્વેષ જન્ય પૌલિક ભાવોથી ગ્રસ્ત
કામના માણસે જૈન ધર્મ પાળતા હતા. જૈન ન આત્માને તેમાંથી જેમ બને તેમ મુકત કરવાથી થઈ
તીર્થકર એવા સર્વજ્ઞ પ્રણીત હોવા છતાં કેઈના શકે તેવી શ્રદ્ધા વૃત્તિ જોઈએ.
ઉપર ઈશ્વરી શાસન ચલાવવામાં માનતું નથી તેમ - આસ્તિયમાં જીવાત્મામાં રહેલા આમ તત્વ
કેઈને ઇશ્વરી કૃપાફળ આપતું નથી. પણ દરેકે ઉપર અપૂર્વ શ્રદ્ધા આવશ્યક છે. આત્મા અને પદગળ જીનેશ્વર ભગવંતને ઉપદેશ આગ્રહ કરીને પોતાનું અનાદિ કાળથી ચૈતન્ય જુના સંયેતા રૂપે સાથે
આત્મ દર્શન અને આત્મ શુદ્ધિ સાધવામાં માને છે. રહેલા છતાં પુગળ જડ તત્ત્વથી આ તત્વ તદ્દન
તે યોગ્યતા અનુસાર કેઈપણ ગ્રહણ કરી શકે તેવું ભિન્ન છે, સ્વતંત્ર છે,અને રાગ દ્વેષ જન્ય પૌગલિક
સાચા અર્થમાં વિશ્વ દર્શન છે, અને તે દરેકના ભાનું સર્વથા ત્યાગ કરી અનંત જ્ઞાન દર્શન અને કલ્યાણ અથે હાથ
આમ ક૯યાણ અર્થે હોવાથી વિશ્વ ધર્મ થવાને ચારિત્ર મય પોતાનું શાશ્વત શુદ્ધ સ્વરૂપે પ્રાપ્ત કરી
યોગ્ય છે. જે આપણા જીવનને પરમ આદર્શ આમ શકે તેમ છે તે સાહજિક શ્રદ્ધા જરૂરી છે. આસ્તિ
દર્શન અને આત્મ શુદ્ધિ પૂર્વક મોક્ષ પ્રાપ્તિને હોય કયમાં જડ પુદુગળ તત્વથી ભિન્ન એવા આત્માના
તો જૈન દર્શન અને જૈન ધર્મમાં શ્રદ્ધા રાખવી તે સ્વતંત્ર અસ્તિત્વનું, તેના નિયંત્વ એટલે શાશ્વત આપણું પરમ કર્તાવ્યું છે. પણનું, આમાં અનાદિ કાળથી રાગદેવ જન્ય પુ૬ સમકિતને વિષય ઘણો જ મહાન છે અને ઘણાજ ગળ કર્મ સગી છતાં તેમાંથી સર્વથા મુક્ત થઈ વિસ્તાર પૂર્વક તે જુદી જુદી દષ્ટિએ વિચારી શકાય શકે એટલે સંસારથી પિતાને મોક્ષ સાધી શકે અને તે છે. પણ આ લેખકને શાસ્ત્રનું જ્ઞાન ઘણું તે મોક્ષ મતિમાં અનંતકાળ અનંત જ્ઞાન દર્શન અલ્પ છે, તેથી જ્ઞાનના અ૫ પશમ પ્રમાણે
For Private And Personal Use Only
