Jain Dharm Prakash 1965 Pustak 081 Ank 06 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

અંકે ૬-૭ ] શ્રી વમાન–મહાવીર
(૫૧) પણ આ વાત જાણી ત્યારે તેમને પણ જરા ક્ષોભ જીવે ત્યાં સુધી સ્નેહ રાખે છે. આ રીતે ઉત્તમ થ, આખું રાજકૂળ શેકમાં પડી ગયું અને રાજ- માણસે તે માતાપિતાને લેકતીર્થ હોય તે પ્રમાણે દરબારમાં શોકની લાગણી છવાઇ રહી.
માન આપે છે.
પણ આ એકાંત પક્ષ છે. જયારે અનેક લોકનું આ ભગવંતે પિતાના અવધિજ્ઞાનથી આ હકીકત
હિત કરવાની બુદ્ધિ થાય ત્યારે વાત જુદી છે. મરૂદેવા જાણું. તેઓ વિચારવા લાગ્યા કે મોહની ગતિ
માતાએ રડીને આંખનું નુર ગુમાવ્યું, પણ ઋષભદેવ અતિશય વિચિત્ર છે. મેં જે ગુણને માટે કર્યું તે
પાછા આવ્યા નહોતાં અને આ તે ત્રણ જ્ઞાનના ઊલટુ દોષરૂપ નીવડયું. વ્યાકરણના નિયમે દુવ
ધણી હતા, માબાપને ઉત્સર્ગ કાળ પણ જાણતા ધાતુને ગુણ કરવાથી દોષ થાય છે તેમ માતાના
હતા, તેથી ભગવં તને આ દાખલે લઈ કેઈએ સુખને માટે કર્યું તે ઊલટું ખેદને માટે થયું. નાળિયેરના આત્મધર્મનું મહાન કામ છેડી દેવા જેવું નથી, પાણીમાં કપૂર જેવી વસ્તુ નાખવાથી તે પાણી ઝરમય
એકાંત દાખલાનું અનુકરણ થાય નહિ અને કરવા થઈ મૃત્યુ નિપજાવનાર થાય છે. આ પ્રમાણે ભાવી
જતાં જે વિશેષ ધર્મ બજાવવાનો છે તે મોહનીય પાંચમા આરામાં ગુણ પણુ દેવ કરનાર થશે. આ
કેમને જોરે અટકી જાય, તેથી અનેકને લાભ કરનાર પ્રમાણે વિચાર કરી માતાને સુખ આપવા અને દુ:ખ ચારિત્રરાજની અપેક્ષાએ પ્રતિબંધ ન થાય તેની નિવારવા પિતાને પગ ચલાવ્યો અને કંપવા લાગ્યાં. સંભાળ લેવી અને વિશેષ અને ગૌણુની નજરે આ પ્રમાણે પ્રભુ ચાલ્યા એટલે ત્રિશલા રાણીને હર્ષ
વિશેષ ધર્મ સ્વીકારવા નિર્ણય કરવો એ વધારે ઠીક થશે. આવી રીતે પિતાને હર્ષ થશે એટલે આખું
લાગે છે. નહિ તો માતપિતા વગેરે અનેકના તરફથી રાજકુળ પણ આનંદમાં આવી ગયું .'
પ્રતિબંધ થાય છે તે આખે ચારિત્રધર્મને માર્ગ આ વખતે પ્રભુએ વિચાર કર્યો કે-હજુ તે મારા
અટવાઈ જાય અને સામાન્ય બેગને અંગે વિશેષ જન્મ પણ થયું નથી, અને તેમ છતાં દરબારીઓને
લાભ અને અનેકને 'તે લાભ ગૂંચવણમાં પડી અને ખાસ કરીને માતાપિતાને મારા પર આટલે
જાય, તેથી આ દષ્ટાંત સમજવા યોગ્ય છે, પણ બધે સ્નેહ થાય છે, તેઓના રહનું કાંઈ મૂલ્ય
આપણને ત્રીજા પ્રકારનું જ્ઞાન નથી, તેથી લાભાનથી ત્યારે મારો જન્મ થશે ત્યારે તે કેટલી સ્નેહમાં
લાભને જરૂર વિચાર કરવા ય છે અને આદીશ્વર વૃદ્ધિ થશે માટે જ્યાં સુધી મારા માતા અને મારા
ભગવાનને દાખલું અનુકરણ કરવા યોગ્ય છે તે પિતા જીવતા હશે, હયાત હશે ત્યાં સુધી મારે દીક્ષા
વિચાર અને તેનું અનુકરણ કરવું. તે પણ પ્રથમ લેવી નહિ-અણગારપણું ધારણ કરવું નહિ. આ
તીર્થકર જ હતા, અને તીર્થંકરના દાખલા સામે સંક૯પ કરીને પ્રભુ શરીર ચલાવતા રહ્યા. . . .
તીર્થકરને દાખલો મુકી શકાય. આ સંબંધમાં
એકાંત નિશ્ચય કરવા યોગ્ય આ અતિ મહત્વની બાબત અનેક ટીકાકારોએ માતપિતા તરીકે બહુમાન નથી, તેથી લાભાલાભનો વિચાર કરો આ પરસ્પર રાખવા માટે આ બનાવપર ટીકા કરી છે. તેઓએ સંબધક ફરજ અગત્યનો સવાલ છે. જ્યારે જનજણાવ્યું છે કે પશુઓ માતા જ્યાં સુધી તેમને યજ્ઞ કરવાનો હોય ત્યારે વ્યક્તિગત આતિ આપવી ધવરાવે ત્યાં સુધી રહ રાખે છે, અધમ માણસે એ ગ્ય છે કે નહિ તે ઘણે અગત્યનાં સવાલ છે. સ્ત્રી–પત્નીને પિતાને સંગ ન થાય ત્યાં સુધી જનયાને અંગે વ્યક્તિગત આહૂતિ આપવામાં વાંધે માતા પર સ્નેહ રાખે છે, પણ મધ્યમ માણસે ત્યારે નથી અને આ કાળમાં પ્રાણીને અવધિજ્ઞાન થતું બાદ પણ માતા ઘરનું કામકાજ કરે ત્યાં સુધી હેત નથી, તેથી માબાપ પ્રથમ જશે કે પિતે તેમની પહેલાં તેના પર રાખે છે, પણું ઉત્તમ માણસે તો તેઓ ચાલ્યા જશે તે તે પ્રશ્ન જ રહે છે. આવી શંકામાં