Jain Dharm Prakash 1963 Pustak 079 Ank 10 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

સેવાધર્મ
લેખક-સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચંદ, માલેગામ ભકત દેવની ભક્તિ કરે, શિષ્ય ગુની ભક્તિ વારેઘડી પતિને ભાંડતી હોય, સેવક જ્યારે માલિકને કરે, પુત્ર પિતાની ભકિત કરે, પત્ની પતિની ભકિન તુચ્છ ગણી તેને ઉપરી થઈ બેસે, અને વિદ્યાથી કરે, સેવક માલિકની ભક્તિ કરે, વિદ્યાથી પાક કે જ્યારે અધ્યાપક કે પ્રાધ્યાપકને પણ પિતાને નોકર " મારી પતિ એ ન કરવાના અનેક ગણી સામે અનેક અનિચ્છનીય દેખા રજુ કરે સંબંધે, પ્રસંગે અને આચાર ગણાય છે. એ બધા ત્યારે સેવાધર્મનું શું મહત્વ રહે? અને એવા પ્રસંગે સુસંવાદી અને સદિચ્છાપૂર્વક અને ભાવ
વર્તનને જ સેવાધર્મ ગણવામાં આવે તે ધર્મ પૂર્વક ચાલતા હોય તે જગતમાં સંતોષ, સમાધાને રીન અને શાંતિ અબાધિતપણે ચાલુ રહે એમાં શંકા શબ્દમાં કાંદાં સ્વારસ્ય જ ન રહે હવે એથી ઉલટી નથી. પણ એમાં વિદ્રોહ, સ્વાર્થ, લાલચ અને સ્થિતિને આપણે વિચાર કરીએ. અદેખાઈ જાગે તે એ પુણ્યપ્રદ પ્રસંગે અને જ્યારે દેવ જ ભાનું કામ કરી આપવા માટે સંબંધે ઉલટા પાપકારક નિવડે છે.
અમુક રકમ કે વસ્તુની લાલચ માગે અગર અમુક ભકા લાલચુ થઈ દેવની પૂજા કરતા હોય, દેવને રકમ કે ક્રિયા મેળવવા માટે ભકતને કનડે, અને લાલચ બતા; પિતાનું ઐલિક કાર્ય કરાવી લેવા તેની ઉપર સંકટ લાવે અને પોતાની માંગણી માગતા હોય, શિષ્ય ગુરને પોતાને એક તાબેદાર પૂર્ણ થતા તેની ઉપર પ્રસન્ન થાય, આવા કામ ગણી એની પણ ઈર્ષ્યા કરી એની ઉપર પોતાની કરનાર કોઈ દેવ હોય તે એ દેવ કોઈ ગુનેગાર છાપ સાવવા માગતા હોય એટલું જ નહીં પણ અને લુચ્ચે હવે જોઈએ. આ દેવ તે જગતના પોતે ગુરુ કરતા વધુ જ્ઞાની છે એવું લોકોમાં લાલચુ ભમતાએ પોતાની જ પ્રતિકૃતિ જે એ દેવ પ્રચલિત કરતે હોય ત્યારે એનું ‘ ઉચાસણે સમાસ” નિર્માણ કરે છે જોઈએ અગર એવા દેવને ' બાલવું કેટલું અર્થહીન થઈ જાય છે ? પુત્ર જ્યારે આગળ કરી પોતાના પેટને ધંધો ચલાવનારા પિતાને પૂજ્ય ગણી તેની સેવા કરવાને બદલે તેને પૂરોહિત, પુજારીઓ વગેરેએ એ દેવનું ધતિંગ ઉભુ મૂર્ખ ઠરાવી તેની મશ્કરી કરતા હોય, પત્ની જ્યારે કરેલું હોવું જોઈએ. શિષ્ય એ પિતાની ચાકરી
કરનાર વગર પગારને નેકર છે અને રાત-દિવસ ( શ્રી વદમાન-મહાવીર )
એ પિતાની સેવા જ કરતો રહે એમ જે કઈ ગુરુ પતે ઘરાક સમજાવવામાં કુશળ છે, પોતે છ ખંડનો
માનતા હોય તો એના ગુપણાની કિંમત કેટલી ધણી છે, તે ઊડતા પંખીને પાડે તેવી તાકાત
- ગણાય? શિષ્ય ભણીગણી તૈયાર થઈ ગુરુ બને એવી વાળા છે વગેરે. આ આઠે પ્રકારના મદ નંદન મુનિમાં
આકાંક્ષાને બદલે એને ગુરુ હંમેશ કયા જ નહોતા. એ ધન વર્ષ માં રાચતા નહિ, એ
કરે ત્યારે એ ગુરુ કે ? પિતા જ્યારે પિતાના જ્ઞાનને ગર્વ કરતા નહિ અને તપ કરવાને દેખાડે
વેપાર અને કાર્યની પુત્રને સમજણું ન જ આપે કરતા નહિ.'
અને વારેઘડી એના દે જ બતાવી એને નિરુત્સાહ ૧, અનુક્રમમાં ફેર સાથે આઠ મને યાદ રાખવા કરે ત્યારે એવા પૂજ્ય ગણાતા પિતાની પણ કિંમત નીચેન લેક ઉપયોગી છે:
કેટલી ? પિતાને દિકરે બધી રીતે આગળ વધે, जातिलाभकुलैश्वर्य, तप रूप बल श्रुतौ; નામના મેળવે એમ કરવાને બદલે એને તદ્દન અજ્ઞાન कुर्वन्मद पुनस्तानि, हीनानि लभते जनः. રાખે એ પિતા હોય છતાં કાર્ય તે શત્રનું જ
(ચાલુ)