Jain Dharm Prakash 1963 Pustak 079 Ank 10 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 8

જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ શ્રાવણ-ભાદરવો
કરતો હોય એમ નથી જણાતું ? પતિ પણ પત્નીને ભાવના સેવ્ય રાખે તે જ પરસ્પરાવલંબને સફળ હમેશ ત્રાસ આપતો રહે અને એને સુખમાં અંશ- નિવડે. સેવ્ય અને સેવક કે ગુરુ અને શિષ્ય એકેકનું ભાગી પણ ન કરે ત્યારે એ પતિનું મહત્વ કયાં ભલુ જ ચિતે એકેક માટે સદભાવના જ રાખે તે રહ્યું ? માલેક જે સેવકને આડે પહાર દબડાવ્યા જ બન્નેની નિરપવાદપણે ઉન્નતિ થયા વગર રહે જ નહીં. કરે અને એના નહીં છતા દે બબડ્યા જ કરે શિષ્ય ગમે તેટલે આગળ વધે તે પણું એ અને એની અગવડે જેવા તરફ આંખ આડા કાન જ સમજી રાખે કે, આગળ વધવામાં મુખ્ય કારણભૂત ધરે ત્યારે નોકર માલેકનું બહુમાન કેટલું રાખે? તો ગુરુ જ છે. દિકરો ગમે તેટલે. આગળ વધે
અમારો કહેવાનો મતલબ એ છે કે, સેવ્ય અને તે પણ પોતાના પિતાની છત્રછાયા અને એમનું સેવક પરરપરની જવાબદારી ઓળખી પોતપોતાની માર્ગદર્શન એ જ પિતાની ઉન્નતિનું કારણ છે એ મર્યાદામાં રહી કામ કરતા રહે તો જ તે દીપી વેરતું પોતાની નજર સામે જાગૃત રાખે. જરા જે નિકળે, અને સેવાધમને સફળતા મળે. એટલા પણ કેદન ઉપકાર આપણા ઉપર થયે હેય માટે જ કહ્યું છે કે,
તો તે પણ આપણું મન સાથે જોડી રાખો सेवाधर्म : पदमगहनो योगिनामप्यगम्य : ।
જોઈએ. કારણ એ ઉપકાર કરવાની આત્માની
ઉંચા પ્રકારની બુદ્ધિ જાગૃત રહે અને આપણે પણ મલ્લબ કે, સેવાધર્મ આચરણમાં લાવવા અને પરોપકાર કરવાની બુદ્ધિ જાગે અન્ય ઉપર ઉપકાર પ્રત્યક્ષ ફલિત કરી બતાવ એ ચોગીઓ માટે પણ કરવાની પરોપકાર વૃત્તિ જાગૃત રાખવાની જેમ અગમ્ય જ રહે છે. જ્યારે વેગમાર્ગમાં ઓગળ આપણને જરૂર છે, તેમ આપણે કરેલા ઉપકાર બુધેલા અને સર્વસ્વ ત્યાગ કરવા તૈયાર થએલો ચાગી ત્વરિત ભૂલી જવાની પણ જરૂર છે, ઉપકાર કરતી ગણાતા સપુસ માટે સેવાધર્મ પાળ કઠણ વખતે આપણે કઈ મેટા છીએ અને બીજા ઉપર જણાવે છે, ત્યારે સામાન્ય માણસ તે પૂર્ણતયા ઉપકાર કરીએ છીએ એવી અહંકારની ભાવના આચરી ન શકે એમાં આશ્ચર્ય માનવાનું કારણું રાખવાથી આપણી ઉપકાર કરવાની વૃત્તિને ઘણી નથી. એ જે સેવાધમ તેનું રહસ્ય સમજવા માટે
હાની પહોંચે છે. ઉપકાર કરવાથી થતા પુણ્યનો આપણે પ્રયત્નશીલ રહીએ એ આપણું કર્તવ્ય છે. અહંકારથી છેદ ઉડી જાય છે. અને ઉપકાર કૃત્તિ
સેવાધર્મ પાળવા માટે તૈયાર થએલે 'તાણસ નિષ્ફળ થઈ જાય છે. ઉપકાર કરવાની વૃત્તિ કેટલું સેવક કહેવાય છે. તેમ જેની એ સેવા કરવા માટે ઉંચુ ફળ આપનારી થાય છે એ માટે પ્રમ્ મહાવીરના તૈયાર થાય છે તે એનું સૈવ્ય હોય છે. સેવ્યની પ્રથમ ગણાતા નયસારના ભવનો વિચાર કરીએ. ભાવના સેવકનું નિરપવાદપણે ભલું કરવું એવી પ્રભુ મહાવીરના મહત્વના ગણ ભવોમાં શુદ્ધ નિરપવાદ હોય. પિતા કરતા સેવક કે શિષ્ય નયસારને ભવ આવે છે. નયસાર એક રાજાને વધુ કાર્યક્ષમ અને વધુ લાયક બને એટલું જ નહીં મુખી હતો. હાલની ભાષામાં કહીએ તો એ બાંધકામ પણ જ્ઞાનમાં પોતાને જ શિષ્ય પોતાને પરાભૂત કરે ખાતાને મંત્રી હતા. એ જંગલમાં ઇમારત બાંધએવી ભાવના ગુરુની હોવી જોઇએ. રિચાર ઍપ - વાની લાકડા લેવા ગયા હતા. મહેલ બાંધવા માટે મવના જે નિર્મળ ભાવના સેવ્યની હોય તે જ ઉપયોગી લાકડા ભેગા કરવા એ એનું કામ હતું. શિષ્ય ગુરૂનું સ્થાન દીપાવવાને લાયક થાય. જેમ જંગલમાં ખુબ રખડવું પડેલું. બપોરને વખત જ્ઞાન માટે આવું કહેવાય તેવી જ વૃત્તિ સંસારી થયે. માથે સૂર્ય પિતાના પ્રખર કિરણે નાખતા માણસની હોવી જોઈએ. સેવકની લાયકી વધે તેની હતા. પરિશ્રમને લીધે ભૂખ પણ્ ખૂન લાગે. નામના વધે ને જગતમાં તે સારે ગણાય એવી ભજનની તૈયારી એક ઝાડની છાયામાં થઈ. જમવા