________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૨ ]
આત્મનિરીક્ષણ
(૨૯)
ઊભી રહે, આપણા હાથે જાણતા કે અજાણતા જે પાપના કટુ ફળાની તીવ્રતા કઈક ઓછી થાય છે જે અકૃત્ય થયા હોય તે રોદ્ર રૂપ ધારણ કરી આપણી અને તે માટે તપ, જ૫ આદિ કરવાથી જે કે સામે ખડા થાય. અને સામા જવાબ માંગે છે, બેય નિકાચિત નહીં હોય તે તે નષ્ટ પણ થઈ શકે, પણ એ માટે કોણ જવાબદાર છે? એ પાપ ધોવા માટે , સાથે સાથે એવા દે ફરી ને થાય તે માટે સાવચેતી શું પ્રાયશ્ચિત કરવા તારી તૈયારી છે? કયો દંડ તું રાખવી જોઈએ. વારંવાર અપરાધ કરવાથી ગુનેગારની સહન કરવા તૈયાર છે? તું સમજતો હોઈશ કે, શિક્ષામાં વધારો થાય છે, તેમ જે કમને આપણે બીજા કેઈ એ પાપને જાણતા નથી. પણ એ જાણુ- પશ્ચાત્તાપ કર્યો હોય તે જ કર્મ ફરી ફરી આપણે કરીએ
માં તાશ પાતાનો જ સમાવેશ થએલે છે. તેમાંથી તે તેના ફળ ભોગવવામાંથી છૂટકારે શી રીતે થઈ છટકવા માટે કોઈ પણ મારે તારી સામે ખુલ્લે રહ્યો શકે? માટે સાવધાનતાપૂર્વક કર્મની એકતિ રીતે નથી. કમરાજાએ તારા આત્માની સાથે તેની નેધ નિર્જરા જ કરતાં રહેવું જોઈએ, મનને શાંત કરતા કયારની કરી લીધી છે અને એને બદલે તારે રહેવું જોઈએ. અને ફરી વાર આપણાથી કુકર્મ ન થઈ વાળવો જ પડશે. આવા આવા દેખાવે નજર સામે જાય તે માટે સાવચેત રહેવું જોઈએ. ખડા થઈ જાય છે. તે બધું ભૂલવા માટે આપણે આત્મનિરીક્ષણ કરવામાં મુખ્યતઃ એ જોવાની અરે, અમારી શૈધવા મથીએ છીએ અને એ જરૂર રહે છે કે, આપણે પિતાની ઇંદ્રાના સ્વામી બધું ભૂલવા માટે પોતે મેહને દારૂ પી મનને મનાવી છીએ કે ગુલામ! આપણે ઇદ્રિના સાચા સ્વામી લેવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ. પણ આપણે એ પ્રયત્ન હોઈએ તે ઇદ્ધિ આપણી આજ્ઞામાં રહી આપણે શ' વ્યાજબી છે? અને એ પ્રયત્નમાં આપણને કહીએ તેવું કરે, પણ આપણે માલિક છત ઇંદ્રિય સફલતા મળવાની જરા જેવી પણ આશા છે શું? જ આપણા માલિક થઈ બેસે તે પછી આપણે માલિક નહીં જ; કતકર્મ ભાગવ્યા વિના તેના નિસ્તાર થવાની મટી ગુલામ થઈ ગયાને? પિતાના જ ઘરમાં ગુલામ આશા રાખવી એ આકાશકુસુમ જેવી અશક્ય વસ્તુ છે. માલિક થઈ આ૫ણી ઉ૫ર રાજય ચલાવે એ કે ન્યાય
એવી જ્યારે અગતિક સ્થિતિ ઉત્પન્ન થાય છે માટે જ આત્મનિરીક્ષણ કરવાથી આપણી ઊણુપ ત્યારે તેમાંથી છુટકારો શી રીતે મેળવી શકાય? તે આપણી નજરે ચઢે છે અને તે સુધારવાની આપમાટે પરમકૃપાળુ ઋષિ-મુનિઓએ કાંઈક માર્ગ બતા- ણને તક મળે છે. અને એવી તક ઝડપી લેવામાં વેલ છે. તે ભાગને આપણે અનુસરીએ તે મનને આવે ત્યારે આપણો જન્મ સફલ કહેવાય છે અને અને મનના ભાગે આત્માને કાંઈક શાંતિ મળવાને આત્મતિના ક્રમારોહણમાં આપણે પ્રગતિ સાધી સંભવ છે, મુખ્યતઃ પિતાના દુક માટે પશ્ચાત્તાપની શકીએ છીએ. એ માર્ગ આપણુ બંધુ ભગિનીને લાગણી આપણા મનમાં જાગવી જોઈએ. પશ્ચાત્તાપથી મળી જાય એવી ભાવનાથી વિરમું છું,
પ્રભાવિક પુરુષ :: ભાગ ત્રીજે-શ્રી મોહનલાલ દીપચંદ ચોકસી
શ્રીયુત ચોકસીની સર્વેને ગમી જાય તેવી કલમથી લખાયેલા બે ભાગેની જેમ આ ત્રીજો ભાગ પણ લોકપ્રિય નીવડ્યો છે. આ ત્રીજા વિભાગમાં પૂર્વધર ત્રિપુટી, સમ્રા ત્રિવેણી અને બંધુબેલડીની કથા ગૂંથવામાં આવી છે, જે વાંચતા અદ્ભૂત રસ મળે છે. શ્રદ્ધાનાં નૂર જેવી આ દરેક કથાઓ અવશ્ય વાંચવા ગ્ય છે. આશરે સાડાત્રણ પાનાના પાકા બાઇડીંગના આ ગ્રંથની કિંમત રૂ. સાડાત્રણ, લખ–શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર
=
=
For Private And Personal Use Only
