Jain Dharm Prakash 1956 Pustak 072 Ank 06

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

(૭૮)
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
ઉપયોગ નથી, રખડપારી અને આંટાફેરા ચાલુ રહે શકે છે, એ કયારે મળે છે વગેરે વિચારતાં આખા
ત્યાં સુધી એનો સાચો અર્થ નથી, આ સર્વ વિચા- સંસાર પર્યટનની ચાવી પ્રાપ્ત થાય તેમ છે. આપણે રણા પાંચમા બ્રહ્મલકમાં બેઠા બેઠા નયસારના છે. આ દૃષ્ટિએ પૂર્વભવોને અભ્યાસ પરિણામવાદ અને કરી એટલે હવે એના પ્રગતિમાર્ગમાં મોટો ફેરફાર માનસવિઘાની નજરે કરીએ, થયો. એના પરિણામ કેવાં આવ્યાં તેની રસપ્રદ કથા રાજગૃહી નગરીમાં તે વખતે વિશ્વનંદી નામે હવે આપણે વિચારીએ અને સાથે તેની અંદરના રાજા રાજ્ય કરતા હતા. એ દાતાર હતા, સૌમ્ય હતા, રહસ્યને અને કર્મ પરિણામ રાજાની. કાર્યવાહીને આનંદી હિતે, પ્રજાપ્રિય હતો અને પોતાના સ્વજન પ્રવાહ અને પ્રદેશ પણ ધ્યાનમાં લઈએ..
ઉપર પ્રેમ રાખનાર હતો. એને પ્રિયંગુ નામની મહારાજગૃહીએ વિશ્વભૂતિ ( ૧૬ ).
રાણુથી એક પુત્ર થયો હતો તેનું નામ વિશાખનંદી. ચૌદમા ભવમાં જે રાજગૃહ નગરમાં સ્થાવર મહારાણી પ્રિયંગુનું નામ કઈ સ્થાનકે મદનલેખા તરીકે બ્રાહ્મણના નામ નીચે સંસારવ્યવહાર ચલાવ્યો હતો બતાવવામાં આવ્યું છે. અને છેવટે ત્રિદંડીને વેશ લઈ મઠ જમાવ્યો હતો આ વિશ્વનદી મહારાજાને અત્યંત પ્રિય વિશાખતે જ રાજગૃહ નગરમાં નયસારને જીવ પાચમા દેવ-ભૂતિ નામે યુનાજ નાનાભાઈ હતો. બન્ને ભાઈઓને લોકથી આવે છે અને ત્યાં નવીન પ્રકારનાં પરાક્રમો અપસ ધ સારે સુમેળ હતો, સ્નેહ હતો અને કેળવી નામના મેળવે છે એ વાત પર હવે જઈએ. એને, જીવજાત પ્રેમ હતું, ધારિણી નામની અત્યંત * આ સાળમાં ભવની હકીકત વાંચતાં એક બે વાત, ગુણશીલવતી પત્ની હતી.
તો જરૂર ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે, નીચ ગાત્ર કમની આ દેવી ધારિણીની કૂખે નસીર છવ પુત્રઅસર તે હજુ ચાલુ હતી, એટલે એ ગમે તે સયાગે- પણે ઉત્પન્ન થયો. વિશ્વભૂતી તેનું નામ પાડવામાં માં જાય ત્યાં એને હીનતા મળતી અને પોતે મુખ્ય આવ્યું. આ વખતે રાજ કુળમાં આવવાનું થયું, સ્થાને નહાવા આવતા તે આપણે અત્યારસુધી જોતા ભિક્ષુક કુળમાંથી ક્ષત્રિય કુળમાં આવવાનું થયું, તે આવ્યા છીએ. એ દશા માં સાળમા ભાવમાં પણ ત્યાં પણું એને યુવરાજનું સ્થાન ન મળતી એ ચાલુ રહેવાની છે એ લક્ષ્યમાં રહે અને નવસારના
રાજાના નાનાભાઈના પુત્ર થયો તેમાં ગોત્ર કમને ભવથી આગળ ચાલતાં એમણે પિતાનું વ્યક્તિત્વ અંગે હીનતાની પ્રાપ્ત કરેલ સ્થિતિની છાયાં હતી સ્થાપવાની વાતને મુખ્યતા આપી છે તે વાત પણ એમ લાગ્યા વગર રહે તેમ નથી. આ વિશ્વમુનિએ ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે. મરીચિ તરીકે એના પગના સારા અભ્યાસ કર્યો. અનુક્રમે યૌવન પ્રા'ત થતાં ઉપાનહ કે માથા ઉપર છત્ર કે હાથમાં કમંડળની પાછળ
એના લગ્ન થયા. એ અભ્યાસી અને વિલાસી જીવડે એમનું સ્વમાન હતું, એમની બીજાથી તરી આવ
હતો, પણ એની વૃત્તિ વિષયો તરફ બહુ ચપળતા દાખવાની વૃત્તિ હતી, એમને આગળ આવવાની હાંસ વતી નહોતી. એ માજમજા કરતા તો તે પિતાના હતી. આ વ્યક્તિત્વ સ્થાપન પાછળ મનોવિકાર હતો, સ્વજનેને રાજી રાખવા માટે કરતે, પણ એના મનમાં ઊંડી ઊડી કવાયત્ત હતી. આ વાત પણ હજુ અંદર અંદર વિષયે તરફ પ્રેમ ન હતો અને તેમ કિટલી બની રહે છે અને એમના ચરિત્રને સમજવા મા છતાં એ હજી સંસારથી પરાનું ખ પણ થશે ને હતા.* કેટલે ઉપયેગી હિંસે પૂરો પાડે છે એ વિચારવા જેવું --
* રાજગૃહના રાજકુળનું વંશવૃક્ષ નીચે પ્રમાણે થાય. છે. અને આ મનોવિકારમાં આગળ જતાં કેવા ફેરકે ફાર થાય છે અને તેની પાછળ કેવી ભતા ઉમરેલી
છે તેને ખ્યાલ કરતાં રાખ ચકભમણમાં પ્રાણી વિનદી : પ્રિય શુ (મદનલેખા) વિશાખતિ : ધારિણી કયાં ફસાય છે, કે ફસાય છે અને એ ફસાણીના માર્ગોમાંથી બહાર નીકળવાના રસ્તા કેમ મેળવી વિશાખનંદી
વિશ્વભૂતિ