Book Title: Jain Dharm Prakash 1953 Pustak 069 Ank 03 Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha View full book textPage 4
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RUR SUBJERRRRRRR હિતશિક્ષા-છત્રીશી - UEUEUEUE 'L'ELEVENE UCUCUCUCU VE VE ULUSULUL 1ોચીયાથn.nોn nTinતા પંશ્રી ધુરન્ધરવિજયજી ગણિવર્ય લેખક : ૨ - જીવનમાં સારા સંસ્કાર અને ખરાબ સંસ્કારો મૂખ માણસે ગમે તેટલું કરીએ તે પણ સારા ન માણસેનાં સંસર્ગથી આવે છે. તેમાં જોઈએ તેવા સુધરતા નથી, એમની એવી પ્રવૃત્તિઓ પણ સારા માણસના સંસર્ગમાં રહેવા છતાં સારા અટકાવી અટકી શકતી નથી, એટલે જ છેવટે નીતિ સંસ્કાર આવતા જેટલી વાર લાગે છે તે કરતાં કારને કહેવું પડયું કેખરાબ માણસોના સંસર્ગથી ખરાબ સંસ્કાર આવતાં મૂર્ણ છવાનુરોઘેર– ઘણી જ એડી વાર લાગે છે, એટલે ખરાબ સંસર્ગ ન કરવો એ અતિ જરૂરી છે. અહિં મૂખને રાજી રાખવા માટે તે જેમ કરે તેમ છત્રીશીકાર કરવા દેવું. એટલે તેના સંસર્ગથી યથાદ પ્રવૃત્તિ એવા સાતને સંસર્ગ ન કરવા કહે છે. મૂરખ, બાળક, જાચક, વ્યસની, એના સંસ્કાર પડવાનો સંભવ છે; માટે મૂખ કાર ને વળી નાર; માણસોનો સંગ ન કરે. જો સંસારે સદા સુખ છે તો, ચારની સંગત વાર (૨) સુણજે સજજન રે. બાળકની સાથે સંગ કરવાથી ઉપરના કેટલાક આ કડીમાં એક રીતે એક શિખામણ છે અને દે તો આવે છે. વધારામાં બાળચેષ્ટાઓ પણ બીજી રીતે સાત શિખામણ છે. " આવે છે. કેટલાક શિક્ષકમાં પંતુજીપણું કે વેવલા મુખ, બાળ, યાચક વ્યસની, કાર શિલ્પી), નાર પણું જે જોવામાં આવે છે. તે બાળક સાથેના સતત (વસવાયા) અને ચાર એ સાતની સંગત ન કરવી. સંસર્ગનું પરિણામ છે. બાળક સાથેના સંસર્ગથી (૧) મૂખની સંગત ન કરવી. (૨) કેટલીક અનિચ્છનીય ચેષ્ટાઓ ઘર કરી જાય છે કે બાળકની સંગત ન કરવી, એ પ્રમાણે દરેકને જેથી છતી શક્તિએ માણસ આગળ વધી શકતો જુદા પાડીએ તે સાત શિખામણ થાય છે. નથી. પ્રગતિ અને વિકાસ ઈચછનારે ખાસ કરીને બાળકના સંસર્ગથી દૂર રહેવું. મૂખની સંગત કરવાથી બુદ્ધિ ઘટે છે. બુદ્ધિના ( ૩ ) ઘટવા વધવા માટે કહ્યું છે કે – યાચકની આજીવિકા ભિક્ષા છે. ભિક્ષા માંગવી मतिस्तु हीयते तात !, એ ગૃહસ્થાશ્રમનું મેટામાં મોટું પણ છે. ગૃહ નૈઃ સદ સમાજમાં ! ભિક્ષા આપનાર હોય; નહિં કે લેનાર. ગૃહત્યનું સર્વ ચૂનાર પ્રબલમાં પ્રબલ કોઈ હેય તે તે શિક્ષા समैश्च समतामेति, છે. યાચકના સંસર્ગથી ગૃહસ્થ એ ભાન ભૂલી જાય વિશિમાં વિશિષ્ટતા છે ? છે ને તેનામાં જેતે દહાડે યાચકવૃત્તિ જાગે છે, માટે હે તાત ! હીન માસના સમાગમથી મતિ- યાચકને સંગ ન કરવો. બુદ્ધિ હલકી થાય છે, સરખાના સંગથી સરખી રહે છે અને વિશિષ્ટ માણસોના સંગથી વિશિષ્ટ બને છે. વ્યસની સાથેના સંસર્ગથી વ્યસને આવે છે For Private And Personal Use OnlyPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7
