Jain Dharm Prakash 1953 Pustak 069 Ank 03

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

(
૫
)
અંક ૨ જે ].
હિતશિક્ષા-છત્રીશી. વિશ્વમાં વ્યસનનું સામ્રાજ્ય જે ફેલાયું છે તેમાં અમુકના પરિચયમાં ન આવવું તે વાતની શિખામણ મુખ્ય કારણ કઈ હોય તે તે વ્યસનીને સંગ છે. ત્રીજી કડીમાં છે. વ્યસનાધીન સર્વ દુઃખ છે. દુઃખી થવા ન ઇચ્છનારે વેશ્યા સાથે વણજ ન કરીએ, સત્તર વ્યસનીને સંગ છેડી દેવો જરૂરી છે. નીચલું નેહ ન ધરીએજી; કા- અર્થ શિપી થાય છે. શિલ્પી એટલે
ખાંપણ આવે ઘર ધન જાવે, કારીગર, તેના સંસર્ગથી વ્યવહારુ બુદ્ધિ ઘટે છે.
જીવિતને પરહરીએ (૩) સુણજે સજજન રે, કારીગરો માટે ભાગે અવ્યવહારુ હોય છે.
વેશ્યા સાથે વેપાર ન કરો, નીચ માણસની સાથે અમુક આદતો અને આળસ એ કારીગરના સ્નેહ ન કર, એથી ખાંપણ આવે, ઘરનું ધન સહચારી છે એટલે તેના સંસર્ગથી તે પણ આવે છે. જાય અને કોઈક વખત જીવન પણ જોખમમાં મૂકાય
કારીગરમાં કળા હોય છે, પણ તે તે કળાનો ૧ વેશ્યા સાથે વેપાર ન કર, પૂજક નથી તે પણ વેચનાર હોય છે. કળાનું ૨ નીચ માણસ સાથે સ્નેહ ન કર, વેચાણ એ આદરણીય તે નથી જ. તેના સંસર્ગથી એ બે શિખામણ આ કડીમાં છે. કળાનું વેચાણ અનાદરણીય છે એવી ભાવનાને ધક્કો
વેપારને કારણે પણ વેશ્યા સાથે સંસર્ગ પહોંચે છે, માટે શિલ્પીને સંસર્ગ કરવો નહિ વધતાં પરિણામ સારું આવતું નથી. લસણનો વેપાર
કરનાર જેમ તેની દુર્ગંધથી બચી શકતો નથી તેમ નાર-વસવાયા. એ હલકી જાતના માણસ હોય વારાંગના સાથે વેપાર કરનાર પણ કેટલાક દેથી છે, એના સંસર્ગથી હલકા સંસ્કારો આવે છે. કાર- બચી શકતા નથી. પાંચ અને નર-નવ એમ સર્વ મળી ૧૪ છે. નેહ કરે તે સારા માણસ સાથે કરવો પણ
નીચની સાથે સ્નેહ ન કરે. એ સ્નેહ હંમેશા એક ચારનો સંગ કરવાથી લાભ શું છે ને ગેરલાભ પાક્ષિક બની રહે છે. જો તમે સાજન છે તે એવા શું છે એ સ્પષ્ટ સમજાય એવું છે.
નેહનાં કપરાં પરિણામ તમારે ભોગવવાના રહે છે, આ સાતેના સંગથી પારમાર્થિક નુકશાન તે છે જ નહિ તે તમારે તીચની સામે નીચ બનવું અનિવાર્ય પનું સંસારમાં સુખી થવું હોય તો પણ આ સાતને છે. આ બન્ને શિખામણોને નહિં આદરનારને થતાં સંસર્ગ વવો.
ગેરલાભ શિક્ષાકારે આ પ્રમાણે જણાવ્યા છે. સંસર્ગ અને પ્રજન હોય ત્યારે કામ પાડવું ૧ ખાંપણ આવે, અર્થાત એબ લાગે. વેશ્યા એ મિત્ર છે. જેમાં અરસપરસ એકતા જામતી જાય સાથે વેપારીને અને નીચ સાથે સ્નેહ રાખનારને છે તેને સંસર્ગ કહેવામાં આવે છે. એવો સંસર્ગ ન એબ લાગતા વાર લાગતી નથી. ૨. પોતાનું ધન કરવાનું અહિં જણાવ્યું છે.
જાય. સામ બને ધન રાખીને અમુક પ્રકારની વાત આ કડીમાં એક શિખામણ છે એમ ગણીએ તે કરે એટલે આપેલું કે પિતાનું વ્યાજબી નિકળતું સર્વે મળી–ચાર શિખામણ થાય છે. અને સાત છે ધન પાછું આવવાને કઈ માગ નથી. અને જે એ એમ ગણીએ તે દશ શિખામણ થાય છે. માટે કાંઈ કડક પ્રયત્ન કરવામાં આવે છે. ૩. જીવન
ઉપરની કડીમાં સંગ કે ન કરે એ જણાવ્યું. જોખમમાં મુકાય; માટે એ બને શિક્ષાઓનો અમલ દેવે વાર આદિ કારણવશ કોઈ કોઈના સમાગમમાં વ્યવહારમાં વસતા માણસ માટે ખાસ જરૂરી છે. આવવું પડે છે તેમાં પણ એવા કારણે હોય છતાં (ચાલુ)
(શિક્ષા. ૬ વા. ૧૨.)