________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૨
જા જન ધર્મ પ્રકાશ
(વૈશાખ
સ્પર્શથી એમ તે એને સમજાયું કે એ હસ્ત કઈ લલનાનો છે. તેણીના વચનની મિષ્ટતાથી એ એટલો બધો મુગ્ધ થયો કે કોઈપણ જાતના પ્રશ્ન કર્યા વિના અગર તે પિતાનું શું કામ પડયું છે એ જાણ્યા વગર મનપણે તેણીની પાછળ ચાલ્યા. ઉભય મંદિરના પગથી ઉતરી, પેલા વૃક્ષ સમિષ આવી પહોંચ્યા. સાંઢણી તો તૈયાર જ હતી એટલે એના પર બનેએ બેઠક લીધી અને તરત જ ભરવાડે સોઢણુને દોડાવી મૂકી. આમ હરિબળ વણિકને બદલે હરિબળ માછી રાજકુંવરી સહ વિદાય થયો. શું થાય છે એ મૌનપણે જોઈ રહ્યો.
લગભગ કંચનપુરની હદ ઓળંગી સાંઢણી વિશાલપુર નજીક આવી પહોંચી ત્યારે મધ્ય રાત્રિ વીતવા માંડી હતી, અને આકાશમાં ચંદ્રની પ્રભા વિસ્તરવાનું શરૂ થયું હતું. એના પ્રકાશમાં વસંતશ્રીની નજર પોતે જેને પ્રિયતમ બનાવવાનો નિશ્ચય કર્યો છે એવા હરિબળના ચહેરા પર પડતાં જ તેણી ધ્રુજી ઊઠી અને એકાએક તેણીનાથી બેલાઈ જવાયું.
- હાય, હાય, આ તે શેઠ પુત્રને બદલે બીજે જ કોઈ આદમી છે. કયાં મારા પ્રેમપાત્રને કમનીય સન્દર્યવાન ચહેરો અને કયાં આ આદમીને ભયપ્રેરક શ્યામવર્ણી દેખાવ ! આખરે એ ઇભ્યપુત્રે મને હાથતાળી આપી ! નીતિકારે કહ્યું છે કે –
स्त्रीजातौ दांभिकता, भीरुकता वणिगजातौ ।
रोषः क्षत्रियजातो, द्विजातिजातौ पुनर्लोमः ।। એ અક્ષરશઃ સાચું છે. વણિક એટલે બીકણ, ક્ષત્રિયના ક્રોધને વધતાં વાર ન લાગે અને બ્રાહ્મણમાં રવભાવથી જ લે ભવૃતિ હોય, નારીજાતિમાં દાંભિકતા સંભવે, મારા વર્તનમાં એને અંશ પણ ન છતાં હું તો ત્રિશંકુ જેવી દશામાં આવી પડી. ન રહી ઘરની કે ન રહી વાટની. મુહર્ત તે એવું મજાનું ચાલી રહ્યું છે પણ આ પાત્રની જોડે છેડા બાંધી જીવન કેમ વીતાવાય ? હે વિધાતા ! તેં મારી આશા-વેલ પર કુહાડો માર્યો! - હરિબળ કંવરીના વચનોથી કંઇક ખેદ પામી કહેવા લાગે કે-જાત સ્નેહ કરવામાં ઉતાવળી હોય છે. એને સાહસ કરતાં વાર લાગતી નથી, જે વિચાર કરી પગલું ભરે તે આ પશ્ચાત્તાપ કરવાનો વારો ન આવે.
હું સમજી શકું છું કે તારા પ્રિય પાત્રને નામની સરખાઈથી આ રીતે ગોટાળા થયા છે, હજી કંઇ બગડી ગયું નથી. તારી ઇચ્છા હોય તે, આ મામ-વર્ણ આદમી તને પુનઃ કંચનપુર શીઘ્રતાથી પહોંચાડી દેવા શકિતમાન છે. જમતમાં રૂપ કરતાં ગુણ જોવાની દૃષ્ટિ ખીલવવી જરૂરી છે.
એમ કહી હદયમાં પેલા વરદાનદાયી દેવનું સ્મરણ કર્યું. રૂપવાન બનવાનો વિચાર ઉદ્ભવતાં જ, દૈવી શક્તિને પ્રભાવ પથરાય. વસંતશ્રી પોતાના ને સામે પેલા શ્યામવર્ણી આદમીને બદલે, શ્રેષોસુતના સંદર્યને પણ ટક્કર મારે એવા નૂતન હરિબળને જોઈ અચંબામાં
For Private And Personal Use Only
