________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
/ સાહિત્ય–વાડીનાં કુસુમ. 1.
ઉકરડાનું ગુલાબ ૐ ->D ( ૨ ) @ 1.
લેખક-શ્રી મોહનલાલ દીપચંદ ચોકસી કથીરમાંથી કંચન
વડિલભાઈ! હું તે હવે સાવ થાકી ગયો છું. કંટાળી પણુ ગયો છું. કઈ દિશા સૂઝતી નથી! લાગેટ પાંચ કલાક કે સાત કલાક મારા નવા વ્યવસાય પાછળ કામ કરવાથી મને જે થાક નથી લાગતે તે કેવળ પિતાશ્રીના હેકારા અને કર્ણકટુ વેણ સાંભળવાથી લાગે છે! હું હૃદયથી તેમની શુશ્રુષા કરતે હોવા છતાં એ અંગે બે મીઠા શબ્દો સાંભળવાના તો બાજુએ રહ્યા, પણ એથી ઉ૮ટું સામેથી કડવી વાણીની વર્ષા વર્ષે છે. એ પણ મનપણે શ્રવણ કરું છું એ જાણે ઓછું હોય તેમ કહેવાય છે કે એ કપાતર! હું મારા કુળ પરંપરાને ધંધે છોડ્યો, અને પિતા શ્રમણની સલાહ માની હવે તું મને મારી નાખવા બેઠો છે !'
મિત્ર! તમારા પિતા આવી લવારી કરે છે કે તમો કંઈ કરે છે ત્યારે બોલે છે? વળી એમના આ વચન અંગે બીજા સગાવ્હાલા કે અભિપ્રાય ધરાવે છે? ઘણી વખત દરદના વેગને લઈ દરદી, ન બોલવાનું બોલે છે અને ન સુણવાનું સુણાવે છે.
મંત્રી મહાશય ના, ના, એ કંઈ રોગના ઉભરાથી નથી બોલતા. હું પિતાશ્રીની પથારી પાસે જઉં છું કે એ મને ઉદ્દેશી ભાષાનું ખૂન કરવાનું શરૂ કરે છે. પગ દાણું તે કહે કે તું આંગળા મચડી નાંખે છે ! માથા પર ચંદનને લેપ કરું તે કહે અંગારાથી માથું શેકે છે. શરીર પંપાળું તે બોલે કે-“શા સારુ શળ ભાંકે છે? એસડ તે મારા હાથનું લેતા જ નથી. તેમને વહેમ છે કે-હું એમને ઝેર પાઈશ! મેલા કપડાં બદલાવતાં તે મારા
કેશા ઊંચા આવે છે ! અને શયા સ્વચ્છ રાખવાને પ્રબંધ કરવા માંડું એટલે અશકિત વધી રહેલી હોવા છતાં, જેર કરી સામે મારવા આવે છે ! આ મારી રોજનિશીની કૃતિ ગણી છે અને પુવ(પૂર્વ)ને ઉચ્છેદ વીરસંવત ૧૦૦૦ માં થયાને ઉલ્લેખ મળે - છે, એટલે આ હિસાબે પણ જીવસમાસ ઇ. સ. ની પાંચમી સદીની આસપાસ એટલે પ્રાચીન કરે. આ અનુમાનને ચકાસી જોવા માટે જીવસમાસની ગાથાઓ હરિભદ્રસૂરિની કઈ કૃતિમાં મૂળ સ્વરૂપે કે અર્થદષ્ટિએ મળતી આવે છે કે કેમ તે વિચારવું જોઈએ. બીજી બાજુ ઇ. સની આઠમી સદીની પૂર્વેના દિગંબર ગ્રન્થ પણ આ દષ્ટિએ તપાસવા જોઈએ,
પ્રકાશન-પ્રોઢ થના પ્રકાશકોને મારી સાદર વિજ્ઞપ્તિ છે કે જીવસમાસ ઉપર શીલાંકરિની ટીકા છે તે તેઓ સત્વર પ્રસિદ્ધ કરે. એ દરમ્યાનમાં જેમની પાસે આની હાથપોથી છે તેઓ આ શીલાંકરિ વિષે જાણવા લાયક હકીકત રજૂ કરશે તે ઈતિહાસની આંટીઘૂંટી ઉકેલાયાનો આનંદ મળશે.
અમર ૧૮૯ )
For Private And Personal Use Only
