________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૯૨
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ.
આ રીતે દઢતાથી પવિત્ર માગને પથિક બનેલો સુલસ શરૂઆતમાં જોયું તેમ મુંઝવણુમાં પડી ગયો હતો અને કોઈ દિશ ન દેખાવાથી મિત્ર એવા મંત્રીશ્વર અભય આગળ હદય ખાલી રહ્યો હતો. થોડીવાર મંત્રીશ્વર વિચારમગ્ન બન્યા. એ દરમિયાન કંઇક અંક મેળવાયા હોય એ રીતે બોલ્યા
મિત્ર સુલસ! શીરછત્ર એવા પિતાને આવી અવસ્થામાં સુખ અને શાંતિ આપવાની તારી કામના સાચી છે છતાં એ અંગે માર્ગ ઠીક નથી. સાધનસામગ્રી બદલવી પડશે. આત્મા પોતે જ કર્મોને કઈ છે અને એ કારણે થતાં સુખ દુઃખ એને જ વેઠવા પડે છે. મને ભગવંત મહાવીરદેવની વાણી યાદ છે. તેઓએ કહ્યું હતું કે
કેટલાક નિકાચિત કર્મો એવા ચીકટ હોય છે કે એ નથી તે પશ્ચાત્તાપથી છૂટતાં કે નથી તે તીવ્ર તપથી નષ્ટ થતાં. એ ભોગવવા જ પડે છે. મારા પિતાશ્રીએ પ્રશ્ન કર્યો કે આપ જેવા સમર્થ ધણી મારે માથે હેય, તે પણ મારે ત્રીજી નર્કમાં જવાનું અને પૂર્વ કર્મને વિપાક ભોગવવાને ? ભગવંત કૃપા કરી એમાંથી બચવાનો કાષ્ઠ માર્ગ દેખાડે. ભાણ, જ્ઞાની ભગવંત જાણતા હતા કે હણહાર મિથ્યા થનાર નથી. ત્રીજી નકને બંધ નિકાચિત છે. આમ છતાં એ વાત પિતાને ગળે ઉતારવા તેઓશ્રીએ કહ્યું કે–
મગધેશ્વર તમારી કપિલા દાસીના હાથે દાન અપાવો, કાળોકરિક કસાઈ જે રોજ પાંચસે પાડાનો વધ કરે છે તે એક દિન બંધ કરાવે, અને શ્રાવકવર પુકના સામાયિકના ફળમાંથી એક દિનનું ફળ મેળો. આટલું જે કરો તે તમારી ત્રીજી નરક રોકાય.
હું સારી રીતે જાણું છું અને હું સાંભળ્યું પણ હશે કે મારા પિતા-મગધના મહારાજા–એમાંની એક ચીજ અમલી ન કરી શકયા. આમ મારા શરછત્ર નાશીપાસ થયા. પ્રભુએ શાંત્વન આપતા જણાવ્યું કે-કર્યા કર્મો ભોગવતાં સમતા રાખવી જેથી ભાવિને રાહ નિર્મળ થાય.
સુલસ ! આટલા લંબાણ પછી હું તને સમજાવવા માગું છું કે તારે ઉપાલંભથી કચવાટ ન કરવો. એ પાછળ પૂર્વકર્મને દેષ વિચાર, સમતા હરગીજ ન ત્યજવી. નરક જેવી માઠી ગતિ તારા પિતા માટે નિશ્ચિત જ છે. જે આત્માને નીચ ગતિમાં જવાનું હોય એને અંતકાળે સારું અને સુંદર કાર્ય ન ગમે. એવું અહીં પણ કરવામાં આવે તે એ જીવને કંઈક શાતા વળે. કહેવાય છે ને કે “ ખાખરની ખીસકે લી સાકરને સ્વાદ ન જાણે અને ભૂંડ તે ઉકરડામાં જ માં ઘાલે.' માટે તું એમની શય્યાની આસપાસ નરકમાં હોય એવા સાધન ગોઠવ. મને ખાત્રી છે કે તારા જેવા પિતૃભક્ત પુત્રને આ કરવું ગમશે નહીં પણ ભાઈ “જેવી ગતિ તેવી મતિ' એ સૂત્ર મુજબ રોજને સંતાપ ટાળો હોય તે આ અખતરો કર્યો જ કે.
અભયકુમારની સલાહ અનુસાર સુલસે આવી પિતાની પથારીનું વાતાવરણ ફેરવી નાંખ્યું. એની સચોટ અસર થઈ. દરદીને એથી સંતોષ થતો જણાય. આ દશામાં થતા દિન પસાર થતાં અવસર્પિણી કાળના આ અભવ્ય કસાઇને હંસલે ઊડી ગયો.
સુલસે પિતાની નજર સામે ભજવાયેલા અને ‘કરે તેવું પામે ” એ બેધપાઠ ઘરના નાટકમાંથી સ્વજીવનને રાહ ફેરવવારૂપ સાર લીધે. જૈન સાહિત્યમાં નોંધાયું કે એ મૃત્યુ પામી દેવભવમાં ઉપન્ય.
For Private And Personal Use Only
