________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંકે ૩-૪ ]
જૈન ધર્મ વતંત્ર ને પ્રાચીન ધર્મ છે.
૭૭
જાત પાં મહાવીરને જન્મ હતા, કલ્પસૂત્ર અને આચારાંગ સત્રમાં આ બધી વાત આવી છે, એમણે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યા પછી ૪૨ વર્ષ સુધી ઉપદેશ કર્યો ને એમના ૧૧ શિષ્ય મુખ્ય હતા, જેમને “ ગણધર ' કહેવામાં આવે છે.
૩. વેતામ્બરના શાસકળ્યો દિગમ્બરોને આ ગ્રન્થા મળ મન્થા તરીકે માન્ય નબ્રી. આ ચ મહાવીરના પિતાના નથી. પણ આ ગ્રન્થોમાંથી કેટલાકમાં પોતાના શિષ્ય ગૌતમ એટલે ઇન્દ્રભૂતિને મહાવીરે આપેલ ઉપદેશ છે અને આ ઉપદેશે પિતાના શિષ્ય જબુસ્વામીને મહાવીરના બીજા શિષ્ય ગણધર સુધર્માએ કહેલા એમ પરંપરા છે.
૧૪ પૂર્વ નામના મળે ધીરે ધીરે લુપ્ત થયા છે.
હાલમાં ૧૧ અંગે, ૧૨ ઉપાંગે, ૧૦ ઇUTI (પ્રકીર્ણક-ગ્રન્થ), ૬ છેદત્ર, નન્દી અને અનુગાર અને ૪ મૂલ એમ કુલ ૪૫ ગ્રન્થ મળે છે.
ઘણું જૂના સમયથી આ ગ્રન્થ મુખપાઠથી ગુરુશિષ્ય પરંપરાથી રક્ષિત થયેલા. મહાવીર નિર્વાણ પછી ૪૮૦ વર્ષ (એટલે ઈ. સ. ૪૫૪માં ) દેવદ્ધિ ગણિના હાથ નીચે આ ગ્ર પુસ્તકાકારે લખાયા એમ કહેવાય છે.
વિદ્વાનને મત છે કે આ ગ્રન્થા મૂળ પાઠમાંથી પુરતકાકારે લખાય તે દરમિયાન આ મન્થોમાં ક્ષેપકે ઉમેરાયા. ભાષા મૂળ અર્ધમાગધી હતી તે હવે માગધી છે. એક મત • એવે છે કે આ શાસ્ત્રગ્રન્થની ભાષાને “જૈનપ્રાકૃત' કહેવી અને ત્યાર પછીના મન્થાને . “ જૈન મહારાષ્ટ્રી” કહેવી, આમાંના ગ્રન્થ ઉપર ટીકાઓ અને ભાષ્ય લખાયા છે. આ શાઅો ઉપરાંત જૈનધર્મના સિદ્ધાન્ત અથવા સિદ્ધાન્તના અમુક ચેકસ ભાગ ઉપર પ્રાપ્ત અને સંસ્કૃત સેંકડે મળ્યા પુસ્તકાકારે લખાયા છે. આ ગ્રન્થ સ્પષ્ટતાથી અને ચોક્કસ રીતે લખાયો છેઅને એના ઉપર પણ ટીકાઓ લખાઈ છે. ઉમાસ્વાતિનું તાર્યાધિગમ સૂત્ર આ ગ્રન્ય છે. શ્વેતામ્બર અને દિગમ્બર બન્નેને આ સ્વીકાર્ય છે. વિનવિજયજી(૧૬૫ર)નો પ્રકાશ નામને પ્રખ્ય જેનામતને encyclopaedia કહેવાયું છે.
જેમાં ધાર્મિક સાહિત્ય ઉપરાંત કોઇ, ગઘઉંના અસંખ્ય મળે છે, ખાસ કરીને કથા-સાહિત્ય મેટું છે. જેમાં ધાર્મિક મત કે નત સિદ્ધાન્ત શીખવવાનો ઉદ્દેશ હાય છે. હરિભદ્રની સમરાઈચકહા અને સિદ્ધર્ષિની રૂપક ( Allegory ) કથા ઉપમિતિભવપ્રપંચ-કથા એ આવી કથાઓ છે. “ પઉમરિય”રામાયણનું ન version અવતરણું છે. તદુપરાંત ઘણું સુંદર પ્રાકૃત, સંસ્કૃત જૈન સ્તોત્ર છે. જેન નાટક છે, વ્યાકરણ, કરાગ્રન્થ, દાર્શનિક મળે, છન્દશાસ્ત્રના ગ્રન્થ, અલંકાર મળ્યો છે.
૪. જેન સિદ્ધાન્તો જૈન સિદ્ધાતના બે મુખ્ય ભાગ છે -(૧) દર્શન અને (૨) આચાર. - દર્શનના મુખ્ય વિષય ત્રણ છે;-Ontology-જગતનું મૂળતત્વ, Metaphysics
For Private And Personal Use Only
