________________
આપણું દારિદ્રાવસ્થા ભાગવતું જ્ઞાનક્ષેત્ર.
આપણ... શ્રીદાતુ–ગરીબ ુ-દારિદ્રાવસ્થા ભાગવતુ જ્ઞાનક્ષેત્ર.
૫
( લેખક–મગનલાલ રવચંદ સાહુ હેડમાસ્તર-કણભા મુખ્ય સ્કુલ ) આપણા પરમપૂજ્ય અને પરમકૃપાળુ શ્રીજૈનતી પ્રવત્ત કતીર્થંકર ભગવાને અને તેખાશ્રીના અનુયાયી પૂજ્ય ગણધરભગવાનેા તથા અચાર્ય ભગવાના અને સાંપ્રતકાળમાં વિચરતા સર્વે પૂજ્યપાદ મુમુક્ષુ મુનિમહાત્માએ કે જેએ જૈન ધના અગ્રગણ્ય નેતાઓ છે—એટલે કે જેએ ધમ પ્રસારક અને ધમ સ રક્ષક છે, આ મહાપુરૂષોએ દેશવિરતિ ગૃહસ્થપર્મીઓને પેાતાના પવિત્ર સ ંસારવ્યવહાર ચલાવતાં પૂર્વોપાર્જીત પુન્યેાયડે જે ન્યાયેાપાત લક્ષ્મી તેમને વરે એટલે અઢળક ધનસંચય થાય, જેનાવડે તેઓશ્રીએ સહસ્રપતિ, લક્ષાધિપતિ અને કેટ્યાધિપતિ અને, આવો શ્રીમાન્ શ્રાવકર્માંને પેાતાને વરેલી લક્ષ્મીના મુખ્યત્વે કરીને ઉત્કૃષ્ટ રીતે સર્વ્યય કરવાને સાત ક્ષેત્રે દર્શાવ્યાં છે. એટલે કે એવી લક્ષ્મીના સાત વિભાગમાં મુખ્યપણે સન્ત્યય થઈ શકે છે; દ્રવ્યના સર્વ્યય કરવાને એ સાત ક્ષેત્રા સિવાય બીજા પણ અન્ય ક્ષેત્રે ઘણાં છે; પરંતુ તેઓ આ સાતેના જેટલાં લદાયી નથી. લક્ષાધિપતિએ કે કાટ્યાષિપતિઆજ આવા સદ્વ્યય કરી શકે અને સાધારણ માથિક સ્થિતિના ગૃહસ્થ ધર્મીએ આવા સદ્વ્યય ન કરી શકે એવું કઈ નથી. દરેક ગૃહસ્થધી સ્વશસ્ત્યનુસાર પાતે ઉપાત કરેલા અને તેમાંથી મચાવેલા દ્રવ્યનેા પેાતાની ઈચ્છાનુસાર સબ્યય કરી શકે અને તેથી તે પાતે ખચેલા દ્રવ્યના પ્રમાણમાં નહિ, પર`તુ જેટલે અંશે તેણે પોતાના શુભ અને ઉચ્ચ આશયાની પ્રખળતાને આધીન થઈ તેથી આવતાં શુભ પરિણામેાને લક્ષમાં લઈ ટ્વીષ્ટિ વાપરી ધર્મ બુદ્ધિએ વિવેક્સવિવેકની વહેંચણી કરી દ્રવ્ય વાપર્યું હોય તેના પ્રમાણમાં પુન્યાનુબંધ કરી શકે. દરેક ગૃહસ્થાશ્રમીને પેાતાના નાના અથવા મોટા પાયાપર ચાલતા ગૃહસ્થાશ્રમ, સંસારવ્યવહાર યા પાતાના કુટુંબના જીવનવ્યવહાર કુટુ’બની પરંપરાથી ચાલતી આવેલી ખાનદાની પ્રમાણે જમાના અનુસાર આબરૂ ભર્યાં તેમજ સુ” શાન્તિમય ચાલી શકે એટલું ધન તેા અવશ્ય જોઈએ. તદુપરાંત વખી યેવી લક્ષ્મી જે અનિષ્ઠ પરિણામેને આણનારી તેમજ સ્વલ્પ કાળ પછી તેના ૨૧ નાને પુણ્યાય પરવાર્યાં પછી સ્વયમેચ સ્વેચ્છાએ પુનર્લગ્ન કરનારી છે યા વ્યભિચારિણી સ્ત્રીની માફક અન્ય પર્તિને વરી અન્યસ્થળે ચાલી જના છે. વળી તે કેટલા કાળ એક સ્થળે સ્થિરતા કરી ટકી રહેશે તેના નિણયને કોઇ પણ મિત્ર ન હું હોવાથી ક્ષણુિક સુખ આપી તેના શીઘ્ર ગમનથી પાછલી દુ બદાયી શાય છે, આવી ઋષિર્ અને અસાર લક્ષ્મીના આ પંચમ ઢાળમાં