________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સ્ફુટ નોંધ અને ચર્યાં.
૧૯૧
એક જરૂરી પ્રશ્ન પૂછ્યો છે. અમને પશુ તે પ્રશ્નન બહુ ઉપયોગી અને વિચારવા લાયક જણાવાથી તેજ માસિકના શબ્દોમાં અમારા · વાંચક ખંધુને તેજ પ્રશ્ન પૂછીએ છીએ, અને જરૂર જણુાય તા સ્વજીવન– વ્યવહારમાં તેટલા પૂરતા ફેરફાર કરવા પ્રત્યેકને સૂચના કરીએ છીએ. તે લેખક કહે છે કે:- આ જગમાં બે પ્રકારનાં મનુષ્ય જોવામાં આવે છે. એક પ્રકારનાં મનુષ્યા એવાં હાય છે કે તે જેને મળે તેની સાથે પરમા નીજ વાર્તા કરે છે, છતાં તેમનાં હૃદય કેવળ વ્યવહારિકજ હોય છે, તેમના હૃદયમાં અખંડ આ જગતના કાંઈ કાંઇ વ્યવહારનુંજ ચિંતન ચાલતુ હાય છે; છતાં તે પોતાને જ્ઞાની માને છે. આ પ્રમાણે પોતાને જ્ઞાની માનવામાં એ કારણ હોય છે; કાંતા તે પેાતાના મનથી ઠગાતા હોય છે. તેની તેમને ખબર હોતી નથી; અથવા તે તે પોતાના હૃદયને જાણુતા હોય છે છતાં જગને તે શૂદુંજ જણાવવાના પ્રયત્ન કરે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બીજા પ્રકારનાં મનુષ્યા કેવળ વ્યાવહારિક જણાય છે. તે અખંડ વ્યવહાર કરતા જોવામાં આવે છે, છતાં તેમનુ મન દુજ કાર્ય કરતુ હાય છે. તે આ ( જગતની ) માહ્ય પ્રવૃત્તિથી અસ્પૃષ્ટ હોય છે, અને તેમના ધ્યેય ઉપરથી જણાય છે તેવા નથી હોતા, પણ છૂંદાજ હોય છે; તાત્પર્યં કે આ મનુષ્યે સાચા જ્ઞાની હોય છે, અથવા જ્ઞાનના સાચા ઉપાસક હોય છે.
*
આ એ પ્રકારનાં મનુષ્ચામાં તમારી ગણુના કયા પ્રકારમાં થાય છે તેના નિવૃત્તિથી એકાંતમાં વિચાર કરી જોજો; અને તમને એમ જણાય કે તમે જગતને રંગો છે, અથવા તેા તમારા મનથી તમે ગાએ છે, તા આ ક્ષણથીજ સાવધાન થઇ જશે. ”
*
*
મહાત્મા શ્રી હીરવિજયસૂરિ તથા તેમનાં શિષ્યો વિજયસેનસૂરિ અને ભાનુદ્ર ઉપાધ્યાય સમ્રાટ્ અકબરના રાજયકારભાર પ્રસંગે તેમની ઉપર ધાર્મિક અસર કરનારા અને અકારની વિદ્વાનાની સભામાં બેસી ધમ ચર્ચા કરનારા હતા કે નહિ ? હિરવિજયસૂરિએ અકબર ઉપર પ્રભાવ પાડ્યો હતા કે હું ? તે ખાબતમાં ઇંગ્લીશ લેખક બ્લેકમેન તેના અકબરના વખતના ઐતિહાસિક નોંધમાં કાંઇ પણ ઉલ્લેખ કરતા નથી. રા. કેશવ. હ. શેઠ 4 સાહિત્ય ” ના એ કમાં આ બાબત ઉપર વિશેષ અજવાળુ' પાડવા લખે છે કે “ તે મહાત્માઓનાં નામેા ૮ આઇન. ઇ. અકરી ’ જે બુક અકબરના સમયમાં અબુલ-ઝલ નામના તેના વિદ્વાન પ્રધાને લખી છે, તેમાં પણ આપેલાં છે. “ આઇન, ઇ. અકબરી ” નુ ૩૦મું પ્રકરણ તે કાળના મહાન પુરૂષા”ને લગતુ છે. તેમાં કેટલાક પુરૂષાની નામાવળી ગાઠવાયેલી છે. તે નામાવળી પાંચ શ્રેણમાં છે. તેમાંની પહેલી શ્રેણિમાં જેએ આલેક, પરલેક ઉભયનાં રહસ્યાથી પરિચિત હતાં તેવાં ૨૧ વિદ્વાન.
For Private And Personal Use Only
