________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રૂટ તૈધ અને ચર્ચા.
માટે કાર્યક્ષેત્રની સંકુચિતતા ભાસે છે. જેનસમાજની વર્તમાન પરિસ્થિતિ બહુજ ચિંતાજનક ભાસે છે. પ્રજાત્વની દષ્ટિએ તેમાં જીવન જરાએ નથી. ભારતની બીજી પ્રજાઓ આગળ આપણું વર્ચસ ઘણું જ ઘટી ગયું છે, દિવસે દિવસે તેની ક્ષીણ દશા વધારે ક્ષીણતા પામતી જાય છે. જે પ્રજામાં રાષ્ટ્રીય દષ્ટિએ ચૈતન્ય જણાતું નથી, તે પ્રજા જગતમાં વધારે વાર ટકી શકતી નથી એ ઐતિહાસિક સત્ય છે. ગ્રીમંતાઈ કે સંખ્યાબાલ્ય કશું કરી શકતું નથી. પિતાનું જીવન ટકાવી રાખવા માટે વર્ગ જોઈએ. આપણે અત્યારસુધી ટકી રહ્યા તેનું કારણ એ વર્ચસજ છે. ગત સે વર્ષોથી આપણામાંથી વર્ચસ્ અદષ્ટ થતું જાય છે. અંગ્રેજી રાજ્યના ઉદય સાથે જૈનપ્રજાને અનુદય આરંભાયે છે, આ એક વિલક્ષણ પરંતુ ગંભીર ગૂઢ છે. વર્તમાન સમય જગના સૂમ દષ્ટાઓને ઘણેજ ભયંકર ભાસી રહ્યા છે. દરેક દેશ અને દરેક પ્રજાની ઉપર અણ આફત ઝઝુમી રહી છે, અને તેમાંથી બચવાજીવવા માટે તે તે દેશના અને પ્રજાના સંરક્ષકે જીવતોડ પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે, ત્યારે આપણે જાણે જગતમાંજ ન વસતા હોઈએ તેવી રીતે નિશ્ચિત ઉંધી રહ્યા છીએ, એ સ્થિતિ ઘણી ભયંકર છે. પ્રસંગ વીત્યા પછી બહુ પ્રયત્ન પણ અલ્પ ફળ આપી શકતું નથી. આપણે કોમના હિતચિંતક પુરૂષે આપણને આજે મળવા દુર્લભ થઈ પડ્યાં છે; ભાવી પ્રજામાંથી તેવા ઉત્પન્ન થશે કે કેમ એ પ્રશ્ન ગુંચવણ ભર્યો છેમહેદી નિરાશા આપે એવે છે. ધાર્મિક વાતાવરણ ઘણું જ ક્ષુબ્ધ થયેલું છે, અનેક પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ તેમાં સ્થિરતા આવશે કે કેમ એ અનિશ્ચિત છે. સમાજને કેઈએગ્ય દિશા બતાવનારનથી, સમાજનો પણ કઈમાં પૂર્ણ વિશ્વાસ નથી, સમાજના જીવિતની ચિંતા કરનાર સુદ્ધાં કઈ દેખાતું નથી. પરસ્પરની અસહિષ્ણુતા અને અપ્રીતિ પ્રબળ થતાં જાય છે, આવી સ્થિતિમાંથી જાગૃત થવાની બહુ જરૂર છે. વખત છેવટનો આવી પહે છે; માટે આગેવાન વિચક્ષણ ગણાતી વિરલ વ્યક્તિઓએ હવે ઘણીજ ત્વરાથી વિચાર કરવાની આવશ્યકતા છે; સંકુચિત દ્રષ્ટિ છેડી, મતભેદોને બાજુએ મૂકી બીજાની વાટ ન જોતાં જેટલું બને તેટલું પણ સમાજમાં ચેતન્ય જાગૃત થાય, ભાવી પ્રજામાં પોતાના પ્રજાવની અને સાથે સાથે દેશની દાઝ હૃદયમાં પ્રકટે તેવા પ્રયત્ન કરવાની આવશ્યકતા છે. પ્રજામાં જીવન હશે તો ધર્મની કિંમત કરાશે. પ્રજાના જીવન વિના ધર્મની કાંઈ પણ કિંમત રહેશે નહિ; દુનિયા મને કોઈ પણ ધર્મ રાષ્ટ્રિય સહાનુભૂતિ વિના ટકી શક્યો નથી. જૈનધર્મના ઈતિહાસનું અલપસ્વપ મેં નિરીક્ષણ કર્યું છે, તેમાં મહને તેજ તત્ત્વ દેખાઈ આવે છે. જે પ્રજાની રાષ્ટ્ર ઉપર સત્તા તે પ્રજાના ધર્મની પણ પ્રભુતા. નિસત્ત્વ સમાજને ધર્મ પણ નિ:સત્વજ સમજી, ” જેન કેમના ઉદયમાં પ્રેમ ધરાવનાર દરેક સુરા બંધુએ આ પત્ર મનનપૂર્વક વાંચવા લાયક-વિચારવા લાયક અને તેમાંથી શક્ય હોય તેટલી પ્રવૃત્તિ અમલમાં મૂકવા લાયક છે.
For Private And Personal Use Only
