________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पांचमा व्रत उपर विद्यापतिनी कथा.
પ્રથમના ચાર વ્રતના રૂપને જોવાના સારા અહિંસા જેવા અતિ નિર્મળ પાંચમા વ્રતને ધીર પુરૂષે એ અવશ્ય અગીકાર કરવું. આ પરિગ્રહના પ્રમાણ રૂપ પાંચમુ અણુવ્રત અસતોષાદિક દેષરૂપી સર્પ' મેહરૂપ હલાહલ વિષ ઉતારવામાં અમૃત સમાન છે, ક્રુર સ્વભાવવાળી સંસ્કૃતિ (સંસાર) રૂપી શ્રીથી ભય પામેલા બુદ્ધિમાન પુરૂષને મુક્તિરૂપી સ્ત્રીના મેળાપ કરવાનુ સ ́કેતસ્થાન છે અને આ પરિગ્રહ પ્રમાણ નામના વ્રતરૂપી અદ્ભુત કલ્પવૃક્ષ વિદ્યાપતિની જેમ નિષેધ કરવા છતાં પણ અખુટ ધનને આપે છે. હે શ્રાવક બંધુએ ! તેનુ વૃત્તાંત તમે સાંભળે.
વિદ્યાપતિની કથા.
પેાતનપુર નગરમાં અત્યંત વૈભવવાળા વિદ્યાપતિ નામે એક પ્રસિદ્ધ ધનિક રહેતા હતા. તે સર્વજ્ઞને સેવક (શ્રાવક) છતાં પણ જેમ જેથી લેક ગ્રહુ નક્ષત્રની સંખ્યા ન કરી શકે તેમ પેાતાના ઘરની લક્ષ્મીની સખ્યા જાણુતે નહેતા, અર્થાત્ અગણિત લક્ષમીવાળા હતા. તેને શુસરદરી નામની સ્ત્રી હતી. તેણીના શુનુને સમૂહ લેકેતે પૃહા કરવા યોગ્ય હતા, તથા તે જિતેશ્વરના શાસનરૂપી કમળવનમાં ભ્રમરી સમાન હતી. અનંતા લાભની ઇચ્છાવાળે તે શ્રેષ્ઠી સાત ક્ષેત્રમાં યથા અવસરે ધનને વ્યય કરતા સતા પ્રયત્ને કરીને ધનુ‘ પાષણ કરતા હતા, ધનને નિરંતર ઉપાર્જન કરતાં, સત્પુરૂષના ઋણુના નાશ કરતાં, ધર્મની અત્યંત વૃદ્ધિ કરતાં, પાપને અત્યંત આછું કરતાં તથા સુખના કલ્લોલથી વ્યાસ એવા દિવસેાના સમૂહને નિર્ગમન કરતા તે શ્રેષ્ઠીની પાસે એકદા સ્વને વિષે કોઈ સ્ત્રી આવીને આ પ્રમાણે મેલી—'હું શ્રેષ્ઠી ! હું તારા ગુણુની શ્રેણિથી વશ થયેલી તારા ઘરની લક્મી છું, તેથી તને કહું છું કે-ધ્રુવથી ખેચાચેલી હું તારા ઘરમાંથી આજથી દશમે દિવસે જતી રહીશ. ” તે સાંભળીને શ્રેષ્ઠી જાગ્યે, અને ‘હું નિદ્રી થઈશ એમ જાણીને તે દુઃખી થયા. તે જોઇને મસ્તક પર બે હાથ જોડી મૃ ́ગારસુંદરીએ તેને કહ્યું કે...... હે સ્વામી ! સૂર્યના થમાં અંધકારની જેમ તમારા મુખ ઉપર મલિનતા કૅાઇ વખત જોઈ કે સાંભળી નથી, તે આજે કેમ દેખાય છે? હે પ્રભુ ! તમે આજ સુધી મને સ્નેહ કરીને સર્વ સુખની ભાગીદાર કરી છે, અને આજે દુઃખના ભાગ આપવામાં કેમ મને છેતરે છે? તે સાંભળીને તેણે પાતાની પત્નીને સ્વસનુ વૃત્તાંત કહ્યું, ત્યારે તે હાસ્ય કરતી સતી વિવેકરૂપી અમૃતની નદી સદૃશ વાણીવડે ખેલી કે~~~“ હે સ્વામી ! મોક્ષમાર્ગોમાં ચાલતા જીવને પગની સ્ખલના કરવામાં બેડી સમાન અને
For Private And Personal Use Only
