Ishavasyopanishad Bhavarth

Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal

Page 312

विष्णो त्रिपादरूपेण, रत्नत्रयीनिवेदनम् । कृतं कर्मबलेनैव,-बलिरुपस्यवर्णनम् ॥ जलरूपेण चारित्र,-वर्णनं दश्यते शुभम् । पृथ्वीरूपकयोगेन,-सम्यग्दर्शनवर्णनम् ॥ मेघरूपकयोगेन,-मोहादिकर्मवर्णनम् ब्रह्मरूपकयोगेन, जीवसत्ताप्रवर्णम् ॥ रुद्ररूपकयोगेन, भावप्राणप्रवर्णनम्, शुद्धात्माऽस्ति महादेवो, ज्ञानलिंगादिचिह्नवान् । कर्मप्रकृतिमायादि,-जडव्यस्य वर्णनम् असदादिस्वरूपेण, वेदोपनिषदादिषु ॥ यज्ञा पराऽऽत्मनः पूजा, ज्ञानं दानं चशक्तयः। परोपकारता सेवा, सर्वसंघस्य पालनम् ॥ ब्रह्मचर्यादिसद्योगा, गुर्वादीनां च सेवनम् पुण्यधर्मप्रवृत्तीनां, यज्ञरूपेण वर्णनम् ।। यज्ञो ब्रह्म महाशक्ति, विश्वलोकस्यरक्षणम् , धाचारविचाराणां, योगाङ्गानां च यज्ञता ॥ बृहस्पतिस्वरूपेण, वीतरागो जिनेश्वरः ख्यापितो ज्ञानिरूपेण, वरुणः सद्गुर्महान् ॥ सर्वाऽऽत्मनां समूहेन, विरादेवस्यवर्णनम् । आत्मनां विश्वरूपेण, खल्विदं ब्रह्मवर्णनम् ।। उत्पतिः सर्ग एवास्ति, व्ययोलयस्य रूपके । द्रव्यस्य ध्रौव्यरूपेण, महासत्ता प्रदर्शिता ॥ सर्वात्मसु व्ययोत्पति. धौव्यंचासत्सदादितः जडद्रव्येषु च ज्ञेयं, रूपकेन प्रवर्णनम् ॥ आत्मानो द्विविधाज्ञेया मुक्ताः संसारिणस्तथा । कर्मदेहादियोगेन, संसारिण स्त्वनेकधा ॥