English Sanskrit Dictionary

Author(s): Vaman Shivram Apte
Publisher: Radhabai Atmaram Sagoon

Page 387

BAA
(374)
SAL
JAORED, 4. पुण्य, पवित्र, परि-पूत, मेध्य, शुधि. 2 | SARE, . सुरक्षित, निराबाधं सुस्थ, क्षेम, अक्षत, नि
अलौकिक-असांसारिक-वैदिक-(की f), (opposed व्रण, अजातापाय. 2 निर्भय, भकुतोभय, अभय, नि:to profane).3 पूज्य, पूजा; भावितात्मन्.4 पुण्या- शंक, भयातीत, आपद्-भय-मुक्त. 3 अलंध्य, दुरासद, धक, सुप्रतिष्ठित. 5 अनतिक्रमणीय, अय, अभेद्य दुर्धर्ष ; 'sagainst enemies'दुरासदः परैः (R. दुर्धर्ष, अवध्य ( person); 'an ambassador, be- VIII. 4).4 म्य, भयरहित, क्षेम, निर्भय ; 'as. ing considered s., never tells an untruth' place' निर्भयस्थानं, अभयहेत स्थलं; 'sound सदेवावध्यभावेन दृतो वदति नान्यथा (I.3); 's. ands.' कुशलिन, निरामय, सस्थ, अक्षत.-8. लोहspot' क्षेत्र, पुण्यस्थानं, तीर्थ; 's. grove' पुण्यवनं, पेटिका, लोहमंजूषा ; s. conduct' अभयदान-पत्र तपोवन; srknowledge ' निगम-वेद-ज्ञान, प्रतियो- 's.-guard' रक्षा, गुप्ति., रक्षणं; — Pass', p.v. ध: 's. writing ' वेदः, निगमः, श्रुति..
-LY, adv. क्षमेण, निराबाधं, अक्षतं, सक्षेम, निर्भयं; SACRIFICE, S. यज्ञः, क्रतुः, अध्वरः, यागः, इज्या,
'when she iss. brought to bed' यदा अनघमखः, सवः, होमः, हवनं, इष्टि, मेध: in comp.; प्रसवा भवति (S. 4). -TY, S. क्षेम:-मं, स्वास्थ्य, • horse-9. ' अश्वमेधः, human s.' नरमेधः-यज्ञः क्षेमता, अक्षतं, कैशलं, अनामयं. 2 रक्षा-क्षणं, निर्भयत्वं, &c.; ' imperial s.' राजसूयः; 'fit for a s.' अभयं, निर्भयं, भप-आपद्-मुक्ति/ to promises.' यज्ञिय, मध्य. 2 आलंभः, उत्सर्गः, बलि:, उपहारः.3
अभयवचनं दा 3 U. व्ययः, उत्सर्गः, परित्यागः, विनियोगः, समर्पणं; SAPPLOWER, S. कुसुंभ, पह्निशिखं, महारजनं, कमलोत्तरं. 'even at the s. of one's life' जीवितव्ययेनापि, SAFFRON, S. कंकुम, अग्निशिखं, वरं, बालि(ही)कं, पीतनं, प्राणपरित्यागेनापि; oft. by instr. alone (आत्मानं रक्त, संकोच, पिशुनं, धीर, लोहितचंदनं, काश्मीरजन्म. सततं रक्षेत् दाररपि धनरपि ). -... यज् 1UBहु -a. कुंकुमवर्ण-राग, अरुण; 'dyed with s.' कुंकुमार, 3 U, उपह 1 P, उत्सर्गार्थ हन् 2 P or बलिं दा 3 U, SSAGACIOUS, 4. चतर, विदग्ध, दूरदृष्टि, मेधानिन्, सूक्ष्मसमा-आ-लम् 1 A ( animal); ' he s.a beast to धी, तीक्ष्ण-कुशाग्र-मति-बुद्धि. -LY, adv. चतुरं, सRudra'पशुना रुद्र यजते ; ' he s.ed a horse' | मधिया, विदग्धत या. - SAGACITY, 8. बेदग्ध्यं, चाअश्वमेधं ततान, अश्वमेधेन ईजे. 2 परित्यज् 1 P, तय, तीक्ष्णमतित्व, सूक्ष्म धी:-मति f. उत्-मृज् 6P, हा 3 P,सं-c. (अर्पयति), विनियज् SAGE, S. प्र(प्रा)ज्ञः, विपश्चित् m., तत्त्वविद् m., बुधः, 7A, 103; 's. ing their own interests' स्वार्थ पंडितः, ज्ञानी. 2 ऋषिः, मुनि: 3 सिद्ध :, साधु:, यतिः, परित्यज्य; ' without s. ing their interests' सिद्धजन:-पुरुषः, आत्मज्ञः, मुमुक्षः, ब्रह्मज्ञः. -. प्राज्ञ, स्वार्थाविरोधेन (Bh. I. 74). - ER, S. यजमानः, यष्ट्र पंडित, ज्ञानिन् ; See WISE. -LY, adv. पंडितवत. m., याजकः, यज्वन् M., याज्ञिकः, होता. -SA- -NESS, 8. प्राज्ञता, पांडित्यं. CRIFICIAL, a. याज्ञिय, पैतान (नी.), मध्य; यज्ञ SAGITTARIUS, s. धन:, धनराशि:. in comp.; 's. work' यज्ञकर्म; s. fire' होमा- SAIL, 8. वातवस्त्रं-वसनं, नौपसनं-वलं; 'set s.' नावं. मिः, समयः, परिचाय्यः, उपचाय्यः; 's. priest' - | पोतं-मच् 6 P or चल c. -v.i.( Of a boat &c.) विज m. See PRIEST; 's. session' स. वायुना नद्-चुट्-वड्-प्रर्-pass. 2 (Of persons ) BACRILEGE, S. देवता दूषणं, देवस्वाप हरण, देवस्वचौर्य, पोतमारुह्य or अध्यास्य प्र-स्था 1A; नावा-पोतन 'पुण्यवस्तुदूषणं; धर्मलंघन-लोपः. -SACRILEGIOUs, गम्-चल् 1 P, नावात 1 P or H 1 A, जलa. देवस्वापहारिन पुण्यद्रव्यदूषिन्.
वर्मना गम्-या &c. 3 चल्, सं-वि-मृ 1 P%3 SAD, a. विषण्ण, म्लान, शोकाकुल, सोत्कंठ, अवसन्न, 's. ing in the air' विहायसा-नभोवमना-गच्छन्, उद्विग्न, उत्कंठासंस्कृष्ट, उदासीन, खिन्न, दुर्मनस्, विमनस्.
नभसि संसपेन्. -ING, S. समुद्रयानं. -OR, S. नावि2 शोचनीय, शोकावह, दःखद, केशकर (री/.), क्लेश
कः, पोतवाहः, नौवाहः, समुद्रगः.. प्रद.3 गंभीर; See GRAVE;" to be s.' खिद्-pass.,
SAINT, S. मुनिः, साधु:, सिद्धः, सिद्धजन:, ऋषिः, पुण्यअव-वि-सद् 1 P, शच् 1 P, दुर्मनायते (D.). -DEN,
जन: See SAGE. -LY, a. विमल, पवित्र, पुण्यात्मन्, .... विषण्णीकृ8 U, अव-वि-सद् c., खिद् c. See
परिपूत, अतिपुण्य, सिद्ध तुल्य. 'GRIEVE. -LY, adv. सशोक, सविषाद, सखेद, सो
SAKE, S. कारणं, निमित्नं, हेत:, प्रयोजन; - for the . द्वेग, म्लानमुखेन.-NESS, इ. विषादः, उद्वेगः, अवसादः,
of' अर्थे or अर्थ in comp., हेतोः, निमित्तं, कारणात्, 'उत्कंठा, औदासीन्यं, म्लानि, खेदः..
with gen. or in comp., कृते ( with gen.); See BADDLE, S. पर्याणं, पल्ययन, पर्ययणं. -... पर्याणं
For. भारूह c. or निविश ., सज्जाक 80%; - mounting SAL, . सालः, श्यालः, सर्जः, कार्यः, अश्वकर्णकः, सthe s.ed Indrāyudha' दनपर्याणमिंद्रायुधमारुन स्यसंबर:. (Ka. 126); (fig.) भार नि-धा 3Uor न्यस्
SALACIOUS, a. See LUSTFUL. '4Us.-horse' वाराश्वः. -RE, S. पर्याणकार:
SALARS, B. वेतन, वृत्ति , भृति , मूल्य