English Sanskrit Dictionary

Author(s): Vaman Shivram Apte
Publisher: Radhabai Atmaram Sagoon

Page 394

Bm
(381.)
SRO
SCUTCHEON, 8. कुलीनषिलपत्र, कोलीनकोषः. and. out of s.' कालोऽकालो वा, भौषिस्थानौचित्यSCUTTLE, S. करडः, मंजूषा.2 छिद्र.
मविचार्य; ' wrongs.' अकाल:, अवकाशः. -... SCYTHE, S. लवित्रं, दात्र, खड्गीकं, शस्यकर्तरिका. अधि-वास् 10, उपस्क 80 or स्वादूत.पिच् 1 P,. SEA, B. सागरः, समुद्रः, उदधिः, अर्णवः, जलाधिः, वारि- परिपाकं उत्पद् ., पक्कीक; See MATURE. 3 (A0धिः, अपांपति: See OCEANS 'a rough s.' क्षन्धा- custom ) ex. by परिचय, सहिष्ण, &c.; 's.ed to गंवः, s. of worldly existence' भवसागरः, heat' रविकिरणसहिष्णु (S.2 ); 's.s the body संसारार्णवः; s. of troubles' लेशसागरः, दुःखार्ण- to exertions ' श्रमजयान् तनुं प्रगुणा करोति ( R. R. व:, &c.; 'go to s.' नाविकः-सांयात्रिक:-भू 1 P, 49;s. od to exertions' जितश्रम, श्रमसहिष्णु. नाविकवृत्ति से 1A; ' beyond the s.s' दीपांतरं- -ABLE, . समयोचित, कालानुरूप, प्रस्तावसमा रे;.-beat' तरंगाहत; 's.-faring' समुद्रग यायिन, (शी.), प्राप्तकाल, कालोचित, and sim. comp. 2. सांयात्रिक; 's.-fight' नौयुद्धं 's.-girt' See Girt; कालकृत, काल in comp.3; 's. efforts 'कालकतो's.-green' श्यामहरित, सागरवर्ण; s.-gull' योगाः.3 आर्तव ( वीf.), कालोद्भव, अतुज, रतश्य. करंट::.-man' नाविकः, समुद्रगः, पोतवाहः; 's.- -ABLENESS, s. कालीचित्य, प्रस्तावसादृश्य, &c. port ' पोताश्रयस्थानं, पोतशरणं, नौकाश्रयः; s.
-ABLY, adv. यथाकालं-समय-अवसर, काले, समये, shore' समुद्रतट-तीर, वेला, रोधस् 1. s.-sick' प्रस्तावसन शं, प्राप्त काल, कालानुरूपं.-ING, 8. उपस्कर :, समुद्रन्छर्दिष्मत् ; 's.-side' समुद्रवेला &c.
व्यंजन. SEAL, S. मुद्रा, (fig. also ); 'opening the s. of SEAT, S. आसन, पीठ:-ठं; take a s. here' अत्र sleep' क्षिपनिद्रामद्रां ( Mal. 2 ); ' open it, pre- आसनपरिग्रहं करोतु भवान् पर्यकः (s. on a sofa), serving the s. and show me' मुद्रा परिपालयन् विष्टरः (cane-s. ); आस्तर:-रणं; ' raised s.' वि. उदघाट्य दर्शय ( Mu.5); s. of the lips ' ओ- तदि-दा., वेदिका. 2 स्थानं, आयतनं, आस्पदं, धामन्
मुद्रा. 2 मकरः, नकः -७. t. मुद्रयति (D. ). 2 1., अधिष्ठानं, निकेतन, नि-आ-लयः, आगारं, पदं, आनिर्णी 1 P, स्थिरीकृ 8 U, दृढीकृ, दृढ यति (D.); शय: ' capital s.' राजधानी-नगर; 's. of justice'
the defeat in that battlo s. ed his fate' न्यायासन, धर्मासन, व्यवहारासन; s. of blood'रकापराजयेन तस्य भाविगति : एकांततः निर्णता. 2 मुद्रया शयः; क्रोधस्थान; विद्यागारं, &c.-.t. (Oneselt) अंक 10 or चिह्नयति ( D.). 3 (मुद्रया) पि-धा 3 U, आसने उपविश 6P, निषद् 1P, आसनपरिग्रहंक 80%; बंध 9 P; मुखं बध्नाति •s. s the lips'.-ED, a. ( another ) (आसने) उपविश् ., आसन ग्रह ., अमुद्रित, कृतमुद्र, मुद्रांकित, मुद्राबद्ध; 's. ing wax' ध्याम् ., अधि-टा. (-ठापयति).2 प्रति-8| C., अधिक ला(स)क्षा; See LAC.
अधि-आ-हह c., निविश् .; he was s.ed on the SEAX, 8. संधिः सीवन; s. of planks' काष्ठसंधिः. throne' राजपदमधिरोपितः, सिंहासने प्रतिष्ठापित:.
2 शुष्कत्रण:.-r,a. संधियक; ' turn the s. side -ED, a. आसीन, उपविष्ट, निषण्ण, अध्यासीन; आसwithin' स्वदोषान् प्रच्छादय-निगह. -SEAMSTRESS, नस्थ, आसनस्थित-उपविष्ट-आरूढ-गत-आश्रित, पीठ8. सचिका, सूचिकर्मोपजीविनी.
स्थ; 's. at ease' मुखासीन, सुखोपविष्ट; ' be s.' SEAR, O... निर्दह 1 P, प्रष् 1 P; दहनेन दृढीकृ or
गृह्यतां आसनं, क्रियतामासनपरिग्रहः.2 प्रतिष्ठित, नि. शुष्कीकृ8 U.-a. संशुष्क, विशीर्ण, म्लान.
विष्ट, स्थित, गत-स्थ-निष्ठ in comp.; 'g. in the SEARCH, . ( For ) अन्विा 4 P, निरूप 10, अनुसं
heart' हृदयनिष्ठ, हस्थ; कंठगत, अस्थिनिष्ठ, &c.. धा 3U, मृग् 10 A, मार्ग 1P, 10, विचि 5U, I. SECEDE, V.i.अपम् 11,अपगम 1 P, अप-या-12P, निर्-अव ईक्ष 1A; (fig.) निपुणं परीभ् or निरूप अपक्रम् 10, 4 P; व्यपस &c.; (to) आश्रि 1U, 's. into' निरूप, परीक्ष: 's. out' अविष्य &c. अव-आ-लंब 1 A; ( from ) (धर्म &c.) त्यज् 1P उपलभ् 1 A or प्राप्5 P. -ING, S. अन्वेषणं-णा, उत्सृज् 6 P; मतांतरं ग्रह 9 P or आधि &c. -ER, मार्गण, निरूपणं, अनसंधान, निरीक्षणं, अन्चीक्षणं; भित्रमताभितः; मतांतर ग्राही. -SECESSION, 8. अप विषयः, जिज्ञासा.-ER,S. अन्वेषकः, अन्वेष्ट्र m., निरू- सरणं, अपगमः-मन, अपक्रमः-मणं,&c. 2 मतांतरस्वीपकः, निरीक्षकः; s. of the human heart'पुरु- कार:-ग्रहणं, स्वधर्मत्यागः. षांतरविद्.-ING, निपुण, सूक्ष्म, अवहित; ' casting SECLUDE, D... नि-अब-रु 7U, गुप् 1 P.2 विat me as. look' मुनिपूर्ण मां विलोक्य.
विके वस् ., पृथक् कृ8 U; वि-विच् 3,7U or c. SEASON, रतुः, कालः, समय: (in general)
3(Oneself ) विविक आश्रि 1U or से 1 A, वि. काल:, वेला, समयः, अवसरः; अवकाशः, प्रस्तावः
विके-एकांत-वम् 1P, जनसंसर्ग त्यज् 1 Pror परिह 1 'auspicious. लग्नं, महतः, शुभवेला, लमं; 'in
Por वृज् 10. -ED, a. विविक्त, निर्जन, विजन, निdues'काले 'pertaining to the s.' भार्तव | भत; See LONELY. 2 (Of persons ) त्यक-मुक(वी. 'out ots. 'अकाले, अनवकाशे ins. | संग, विविक्तसेविन्-वासिन्-वृति. -SEOLUSIONALS.