Dravya Pratikramana ne Bhav Pratikramana Kevi Rite Banavsho

Author(s): Bhaveshratnavijay
Publisher: Bhaveshratnavijay

Page 9

પ્રશ્ન-૬ : પ્રતિક્રમણમાં સૌથી પહેલા સામાયિક શા માટે લેવામાં આવે છે?
જવાબ : સામાયિક એ વિરતિ છે. એ વિરતિપણામાં કરેલી ક્રિયા પુષ્ટિકારક અને ફળદાતા બને છે, તેથી પહેલું સામાયિક લેવાય છે. (તે પછી મુહપત્તિ પડિલેહી વાંદણાં દઈને પચ્ચકખાણ લેવું.)
પ્રશ્ન-૭ : પચ્ચખાણ એ છઠ્ઠું આવશ્યક છે, તો પચ્ચકખાણ ત્યાંને બદલે અહીં સામાયિક લીધા પછી શા માટે લેવામાં આવે છે ?
જવાબ : ૬ઢા આવશ્યક સુધી પહોંચતા પચ્ચખાણનો સમય વીતી જાય છે. માટે ચૈત્યવંદન ચાલુ થયા પહેલાં પચ્ચખાણ લેવાય છે.
(નોંધઃ સાંજના પચ્ચખાણમાં દિવસ ચરિએ લખ્યું છે તેથી પચ્ચક્ખાણ સૂર્યાસ્ત પહેલાં લેવું જોઈએ. છઠ્ઠા આવશ્યક પણ મુહપત્તિ પછી વાંદણા દેવાય છે. એ હેતુથી અહીં પણ (સામાયિક પછી તરત મુહપત્તિ વાંદણા દેવાય છે.) ૦
• તે પછી ૪ થોયનું દેવવંદન કરવું.
(અને પૂ. હરિભદ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજાએ પણ લલિત વિસ્તરા ગ્રંથમાં પેજ નંબર ૧૧૩ ઉપર લખ્યું છે. ભાવાનુષ્ઠાનમાં ચોથી થાય બોલાય છે.)
પ્રશ્ન-૮ : પ્રતિક્રમણની શરૂઆતમાં જ ૪ થોયનું દેવવંદન શા માટે કરાય છે ?
જવાબ : પ્રતિક્રમણની ધર્મક્રિયા દેવ-ગુરુને વંદન-વિનય, બહુમાન કરવાથી સફળ થાય છે. માટે જ થાયથી દેવવંદન કરાય છે.
• ચૈત્યવંદન ભાષ્યમાં કહેલા ૧૨ અધિકારોથી દેવવંદન કરવું જોઈએ.
પ્રશ્ન-૯ : દેવવંદનમાં સૂત્ર બોલતા ૧૨ અધિકારો આવે છે તે કયા કયા છે? જવાબઃ |અધિકારી કોને વંદન-સ્મરણ થાય છે | પહેલા વગેરે પદ ૧લો | | ભાવજિન
નમુત્થણંથીજિઅભયાણં સુધી રજો દ્રવ્ય જિન
જેઅ અઈયાસિદ્ધાથીતિવિહેણ
વંદામિ સુધી એકચૈત્યસ્થાપનાજિન અરિહંત ચેઈઆણં નામજિન
લોગસ્સ ત્રણે ભુવનના સ્થાપનાજિન સવલોએ વિહરમાનજિન
પુફખરવરદીવઢેથીનમામિ સુધી શ્રુત જ્ઞાન
તમતિમિર સર્વસિદ્ધભગવંતો
સિદ્ધાણંબુદ્ધાણંથી સવસિદ્ધાણં સુધી ૯મો તીર્થાધિપતિ શ્રી વીર જોદેવાણવિદેવોથી નવનારિવા સુધી ૧૦મો ઉજ્જયંત (ગિરનાર) ઉર્જિતસેલથીનમામિ સુધી ૧૧મો | અષ્ટાપદ તીર્થ
ચત્તારિથી દિસંતસુધી ૧૨મો | સુષ્ટિદેવ(સમકિતિદેવ) વયાવચ્ચ ગરાણ
(૮)