Divyadeep 1967 Varsh 04 Ank 03

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 7

દિવ્યદીપ
કરી જંગલમાં બેઠા એ જેટલા સુખી હતા એના કરાડમા અંશે પણ અહીંના કરોડપતિ સુખી નથી. જે બધું છેોડી કરીને બેઠા અને ચિંતા નથી.
દુઃખ કયાં છે ? મમતામાં. મમતા નથી ત્યાં દુઃખ પણ નથી. સમતામાં સુખ અને મમતામાં દુ:ખ. જે વ્યકિત પ્રત્યે મમતા થઈ ત્યાં દુઃખ ઊભું થયું. એની વિચારણા થાય, એનામાં મન રમ્યા કરે, પછી આધ્યાત્મિક પ્રગતિ ક્યાંથી થાય ? જેમ પતંગ દોરાથી બંધાયેલે છે એમ જીવ મમતાથી બંધાયેલા છે. ગમે ત્યાં જાય પણ મમતાના દ્વારા એને પાછે નીચે લઈ આવે.
આ
દુઃખ મમતાના ખૂણામાં છે.
ચક્રવતીઓએ જ્યારે રાજ્ય છેાડી ચારિત્ર્ય લીધું હશે ત્યારે ચારિત્ર્યમાં કેવી મીઠાશ દેખાણી હશે !
છાડવામાં મર્દાનગી છે. ભેગુ કરવાનુ કામ તો ભિખારીએ પણ કરે છે. પોતાના શ્રમથી મેળવેલું છેડવામાં ચક્રવર્તીનુ દિલ જોઇએ.
જે છોડી શકે છે એની મહત્તા મેાટી છે.
ચક્રવતી આને લાગ્યું કે દુ:ખ મમતામાં છે. જેટલી કે મમતા એટલાં દુઃખ. કાઈ દુઃખી હાય કે સુખી –તેના પ્રત્યે અને એટલી શુભ ભાવના રાખવી, મમતા નહિ. શુભ ભાવનામાં સત્તુ ભલું થાએ એવી ભાવના હાય. મમતામાં ચિંતા ઊભી થાય છે, દુ:ખ બીજાનુ અને ઉપાધિ તમારી. ઉપાધિ કેમ આવી ? મમત્વ પડેલું છે એટલે.
ચક્રવતી છેડે ત્યારે ભાગાને તણખલુ જાણી છેડે. જે દુ:ખ આપે, મગજમાં ઉપાધિ ઊભી કરે એ નકામું છે એમ જાણી છેાડી દે છે.
જે વસ્તુ છેાડવા બેઠા તેની કિંમત મગજમાં હાય તા ન છોડાય. જે છેડા તેની કિંમત ઓછી લાગે અને જેને માટે છેડા તેની કિંમત વધારે લાગે તેા છોડી શકા. નહિતર જીવ છૂટે નહિ, છૂટી જાય તે પાછળથી ખળતરા થાય. છ ખંડનું
૩૯
રાજ્ય તણખલા જેવું ગણી છેડયું અને સમતાનું સિંહાસન મેળવ્યું. ચારિત્ર્યની મજા એ છે કે તમારામાં અંદરથી ખુમારી આવે, મસ્તી આવી જાય. ત્યાગ સહજ લાગે. પછી વસ્તુ સામે આવે પણ મૂર્છા ન જાગે. નિસ્પૃહીનાં જેટલાં કામ થાય એટલાં સ્પૃહાવાળાનાં ન થાય.
છોડો ત્યારે કહા કે તુચ્છને છેડયુ અને પરમને મેળવ્યું. અક્ષયસુખનું કારણ, પરમસુખનું કારણ ત્યાગધર્મ છે, ચારિત્ર્યધમ છે.
ચારિત્ર્ય અને જ્ઞાનથી આત્મામાં એવી શક્તિ ઉત્પન્ન થાય કે પાપ એને અડી પણ ન શકે. વિશ્વની કાઈ તાકાત એનાથી બળવાન નથી !
હું આત્મા છું. હું જેમાં વસું છું એ દેહને દુઃખ આવે છે તેમાં કારણ દુઃખ આપનારાં નથી પણ ક છે. તે એ કર્મને ખલાસ કરવાં છે. જેમ કાંટા વાગે તે ન નીકળે ત્યાં સુધી વેદના થાય તેમ કમ લાગ્યાં હેાય ત્યાં સુધી એક અથવા બીજી રીતે દુ:ખ આવ્યા કરે છે.
હું આત્મા છું. એવી પ્રતીતિ થયા પછી પૂર્ણતા માટે બધી જ ક્રિયા કરતાં આનંદ
થાય છે.
કરાએ
એક ખાઈ boardingના દોઢસા માટે રસાઈ બનાવે અને ઘેર જઇને પોતાના દ્વીકરા માટે બનાવે. પેલા boardingના કરા સારા છે, દેખાવડા છે, ભણેલા છે પણ એમાં મારાપણાની રુચિ નથી. એટલે એમને જમાડતાં મનમાં રુચિ નહિં જાગે અને ગમે તેમ કરીને કામ પૂરુ કરશે. પણ પેલા સામાન્ય પેાતાના પુત્રને જોઇને રુચિ થાય છે, ઉલ્લાસ જાગે છે કારણકે એ મારે પુત્ર' છે એ જાતની સમજણ છે. ત્યાં દેખાવ કે ભણતર નહિ પણ સંબંધને સ્થાન છે. એ શ્રમિત હોય તે પણ દીકરા માટે કામ કરતાં વેઠ ન લાગે.
આત્મા સમજાય પછી ધર્મક્રિયા કરવામાં જે રુચિ જાગે તે સમ્યગ્ દનનું પરિણામ છે. સમ્યગ્ દૃષ્ટિ આત્મા ક્રિયા નિશ્ચય અને વ્યવહાર