Divyadeep 1967 Varsh 04 Ank 03

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 9

પુણ્ય અને પાપ.
દિવ્યદીપ
જીવ આવે છે ત્યારે જીવ એકલે આવે છે. પ્રાપ્તિ થાય છે. અને પ્રાપ્ત થયેલું હોય તેને કેઈકને મોટું કુટુંબ હોય છે, કેઈકને કંઈ જ વિયેગ થાય છે. નહિ. તે આ એકપણું અને આ અનેકગણું એ
પુણ્યને લીધે અનુકૂળ મળે ત્યારે નમ્ર બને. કેની ગોઠવણી ?
અને પાપને લીધે પ્રતિકૂળ મળે ત્યારે સમભાવ પૂર્વજન્મમાં જે પુણ્ય અને પાપ કર્યું તે રાખો. પ્રતિકુળ આવે ત્યારે અનુકૂળ બની જાઓ. પ્રમાણે આ જન્મમાં ગોઠવણ થાય છે. આ ,
પ્રતિકૂળને અનુકૂળ થાઓ તે પ્રતિકૂળને એવી સૂક્ષ્મ ગૂથણી છે કે એમાં બુદ્ધિ પણ પ્રતિકળ બન્યા વિના જ ચાલ્યા જવું પડે. કામ નથી કરતી.
લેકને સુખ ભેગવવું ગમે છે પણ દુઃખ આત્મા એક ભવથી બીજા ભવમાં જાય છે
ભેગવવું નથી ગમતું. સુખ અને દુઃખ એ બે ત્યારે જતી વખતે સાથે કેણ આવે છે?
પિતાની કરણીથી જ પ્રાપ્ત થાય છે, બન્ને ભેગવી આત્મા સાથે કર્મ નામની સત્તા આવે છે. લઈએ તે જ મુક્તિ થાય. કમ એક છે પણ કર્મની બે વસ્તુ બને છેઃ
કવિવર લખે છેઃ પગમાં દેરીની ગૂંચ પડી
હોય ત્યારે કૂદાકૂદ કરવાથી તે વધારે ગૂંચ પડે. જીવ એક ગતિમાંથી નીકળી બીજી ગતિમાં એ વખતે તે બેસીને શાંતિથી ખેલવાથી જ જાય છે ત્યારે પુણ્ય અને પાપ એના પરફેકનાં એ ઉકલે. ભેમિયાં બને છે, સાથી બને છે.
એમ આપણું કમને લીધે ગૂંચ પડી જાય મિત્ર પણ સાથે નથી આવવાને અને દુશમન તે વખતે શાંતિ અને સમાધાન રાખવાને બદલે પણ સાથે નથી આવવાને. અને અહીં રહી ધ્યાન, મૌન અને સ્વાધ્યાય કરવાને બદલે ધાંધલ જવાના છે. પણ એ નિમિત્તે કરેલાં પુણ્ય-પાપ ધમાલ કરીએ તે એને ઉકેલ કેમ થાય ? બધું ય સાથે હશે.
પ્રતિકૂળ થાય પણ તું અનુકૂળ થઈ શકે. સંસારની આ હળવી બાજુ તે જુઓ. જે એક ઋષિની ચામડી ઉતારવા જલ્લાદ આવ્યું બાપ મહેનત કરી, પૈસા ભેગા કરી દીકરા માટે તે ઋષિ કહે કે તું કહે તેમ હું ઊભું રહ્યું કે મૂકીને જાય એ દીકરાની બાપને પ્રેમ કરવાની જેથી ચામડી ઉતારતાં તને ક્યાં ય વાગે નહિ. રીત કેવી? બાપને અગ્નિસંસ્કાર દીકરે જ કરે. આ પ્રતિકૂળને અનુકૂળ. બાળવાને હક દીકરાને હકથી મળે.
પ્રતિકુળતા વખતે દુઃખમાં દુઃખ વડે વધારે સંસારને પ્રેમ આગ લગાડવાનો જ ને! કરે, આર્તધ્યાનમાં દિવસ પૂરો કરે એના કરતાં જેટલાં સગાં આગ લગાડે એટલાં દૂરનાં નથી કહે કે આ દિવસ પણ પૂરે થઈ જશે. વાદળ લગાડતાં. શોક અને સંતાપ નજીકનાથી ઊભે ખસતાં પ્રકાશ પાછો આવવાને જ છે. થાય છે. જોકે જેને સ્નેહ કહે છે એમાંથી જ આ વિચાર કેને આવે? જે પરિસંવાદ કરે છે આ બધાં દુઃખેને દાવાનળ ઊભો થાય છે. તેને આવે. એ પિતાને જ પૂછે કે શું આ નિમિત્તેમાં
આ જગતમાં જે કાંઈ બને છે તે પુણ્ય અને એટલી તાકાત છે કે તને દુઃખ આપી શકે ? પાપના કારણે બને છે. તેને લીધે સુખ અને દુઃખ તને કણ દે છે? નિમિત્તો નહિ, તારા દુઃખને યોગ થાય છે. કલખ્યું પણ ન હોય તેની પૂર્વજન્મનું દેવું દે છે.