Divyadeep 1966 Varsh 03 Ank 04

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 7

લિન્ગ દ્વીપ
વૈરાગ્યની ખાટી સમજણને લીધે, દુ:ખના ભયને લીધે આપણે સુખમાત્ર—આન'દમાત્ર ત્યાજ્ય માનવા લાગ્યા એ ઉન્નતિના માર્ગમાં માપણી ઘણી માટી ભૂલ થઇ. કમાના આનંદને શુદ્ધ ન કરતાં, તેને સાત્ત્વિક ન બનાવતાં, તેને પાપરૂપ–દોષરૂપ સમજવા લાગ્યા, એટલે આત્મ વિષયક, ઇશ્વરવિષયક કૃત્રિમ અને કાલ્પનિક આનંદ આપણે નિર્માણ કરવા પડયા અને તેથી જ સ્વ–સુખની, દિવ્યલા ની, મેાક્ષસુખની અતિશયતાપૂર્ણ ખેાટી કલ્પનામાં આપણા મનને સદૈવ તરગિત શખવું પડયું..
શુદ્ધિ અને વૃદ્ધિ conconsciousness00030000 જીવનની પૂર્ણતા માં જ છે.
સાધના અને અનુભવ
ઈશ્વર સાક્ષાત દર્શન આપીને આપણને જ્ઞાન, ખળ અને સામર્થ્ય આપે છે એ શ્રદ્ધાથી હું પ્રથમ તેના દર્શીન પાછળ પડયા. શ્રદ્ધા, સતત ચિ'તન, ધ્યાન, અનુસ ધાન, એકાગ્રતા અને ખીજા' સાધનેાને લીધે દનના જેવા અનેક અનુભવે મને થયા. પણ તે આપણી જ કલ્પનાથી નિર્માણ કરેલા ઘેાડા વખત પૂરતા અર્ધજાગ્રત અવસ્થાના આભાસે માત્ર છે, એવુ' તે અનુભવાને વિવેક દૃષ્ટિથી બધી બાજુએથી તપાસતાં મને જાયુ. તે ખધા અનુભવાતે રંગ, રૂપ, મે' જ આપેલાં હાવાથી તે બધાના કર્યાં હું જ છું એ મારા ધ્યાનમાં આવ્યું. તે જ પ્રમાણે આત્મા અને બ્રહ્માને સાક્ષાત્કાર, દન, અદ્વૈતાનુભવ વગેરે ભામતમાં પણ પ્રયત્ન કર્યો પછી તેમાં પણ ભ્રમ કા, અને સત્ય શું, એના મતે આધ થયે.. ઈશ્વર, આત્મા પ્રશ્ન એ તત્ત્વા જુદાં જુદાં નથી; પરંતું એક જ મહાન વ્યાપક તત્ત્વને આપણે આપેલા જદા જુદા સંકેત છે. એ તત્ત્વ દેખાય તેવું નથી, ભાસે તેવું નથી. અને તે જ આપણા બધાન આધાર છે, એ વાત તત્ત્વજ્ઞાનના અભ્યાસથી અને જગતની ઉત્પત્તિ, સ્થિતિ અને લયના નિરીક્ષણથી મારા ધ્યાનમાં આવી અને વિવેક અને નિશ્ચયથી એ વિચાર પર હું દૃઢ થઇ શકયા. અનંત વિશ્વના વ્યપારમાં, તેમજ આપણાં શરીર, બુદ્ધિ અને મનના દરેક ક્રમ માં તે જ મહાન તત્ત્વ–તે જ શકિત-પ્રેરણા આપીને કામ કરે છે; તેનાં કા દેખાઇ આવે છે, પણ તે શકિત પેાતે સ્વતંત્રપણે અલગ દેખાવી શકય નથી; આપણે પોતે તે જ શકિત છીએ તેથી આપણું જ આપણને દર્શીન
સસારમાં રહેવા છતા જે પેાતાના સ`ખખીઆને સુખ આપવાના પ્રત્યન કરતા નથી, તેમનું દુઃખનિવારણ કરવાની ચિંતા કરતા નથી, તે સંસારમાંથી ગૃહસ્થી જીવન છેાડીને રાષ્ટ્રકા માં પડચા હોય તેાયે શું, ઈશ્વરભકત થયા હાય તમે શું? કે સંન્યાસી થયેા હૈાય તેાયે શું? તેથી તેની માનવતા વધતી નથી.
૫૫
માણસમાં જે શકિત છે તે બધી શકિતએાની જરૂરી વૃદ્ધિ અને ખાસ કરીને શુદ્ધિ કરવી એ આપણું કંતવ્ય છે. આ વૃદ્ધિ અને શુદ્ધિ સત્ય, પ્રામાણિકતા, નિઃસ્વાર્થતા, ઉદારતા, દયા, ક્ષમા, પ્રેમ, સ'યમ, પુરુષાર્થ વગેરે સદ્ગુણેાથી થાંય છે. આ સદ્ગુણાથી જ વ્યકિત અને સમાજની શુદ્ધિ થઈ શકે. આ સદ્ગુણૈાથી જ જગતમાં સમભાવ પેદા થઇ તેના વિકાસ થતા જાય છે. આ સમભાવથી આપણી અને જગતની એકતા સધાય છે. પછી આપણા અને જગતના સ્વા જુદા જુદા રહેતા નથી આ સ્થિતિએ પહેાંચવા
માટે જે આચરણ કરવું પડે તે ધમ'. આ ધથી જ માનવજીવન સાર્થક થાય છે. માનવ