________________
અને કુમારાથી બનાવી તેમાં પાસેથી
જ્ઞાનીએ ફિક્ષ કરેલા ચોકડામાંથી શા માટે બહાર નીકળવું. તપ વિગેરેમાં ૨૦ નવકારવાળી પરમાત્માએ કહેલી ક્રિયા છે. તેમાં ધ્યાન ધરી શાંતિથી નવકારવાળી ગણવી. પણ નવકારવાળી જેમ-તેમ ગણી સમાધિ લગાડીને બેસવું એ બરોબર નથી. માત્ર સમાધિમાં બેસવું એ સ્કુલ ધ્યાન છે.
ધ્યાન = આત્મપ્રદેશમાં થતો કંપનનો ઘટાડો તે..! એવા ધ્યાનમાં માત્ર “દેહાધ્યાસ કેવલમ્” છે. બીજું કાંઈ નથી. પોતે પૂ. હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજ ધ્યાન ધરતા હતા. એ તો શાસનના પ્રભાવક હતા. પણ એ આપણે બધાને કરવા યોગ્ય નથી જ...!
એક વાદી પૂ. હેમચંદ્રાચાર્યથી હારી ગયો. તે સીધી રીતે પુ. હેમચંદ્રાચાર્ય અને કુમારપાળને જીતી ન શક્યો. તેથી કેવલ પાંદડાની પાલખી બનાવી કાચા દોરાથી બાંધી તેમાં પોતે પ્રાણાયામની સાધના સાધી બેઠો અને દોરાથી બાંધી તેમાં પોતે પ્રાણાયામની સાધના સાધી બેઠો. અને ૮-૮ વર્ષના છોકરાઓ પાસેથી ઉપડાવી સભામાં આવ્યો. કુમારપાલને જોઈને આશ્ચર્ય થયું. જ્યારે વાદી પૂળાની ગાડીમાં બેસીને આવ્યો અને રાજાને રીઝવવા લાગ્યો, આચાર્ય મહારાજને હરાવવા માટે આવ્યો. ત્યારે પૂ. હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજે વ્યાખ્યાનમાં ઉપરાઉપર ૭ મતાંતરે ૨૧ પાટો ચઢાવી ઉપર બેસી વ્યાખ્યાન વાંચતા હતા. પહેલાં બે બાલમુનિને શીખવાડી રાખ્યું કે વ્યાખ્યાન સમયે આવીને ગાંડાવેડા કરતાં નીચેની એક-એક પાટ . કરતાં બધી પાટો ખેંચી નાખવી એમ કરતા... સઘળી પાટો ખેંચી નાખી પૂ. હેમચંદ્રાચાર્ય મહારાજ આધાર વગર બેઠાને વ્યાખ્યાન વાંચ્યું. તે જોઈને રાજા ઘણો જ આશ્ચર્ય પામ્યો. તે રીતે પ્રાણાયામ દ્વારા શાનની ઘણી પ્રભાવના કરી. પ્રાણાયામનો ઉપયોગ શાસનની પ્રભાવના માટે જ. ગીતાર્થો કરી શકે.
(૧) કોશ્યા વેશ્યાએ સરસવના ઢગલા ઉપર સોય મૂકી તે ઉપર ફુલ ઉપર નાચી. તે પણ પ્રાણાયામની સાધનાથી જ. સરસવ શ્રી દશવૈકાલિક વાચના -
પી ૩ ૫)
