________________
*
૫
' [] પાંચે ઈન્દિના વિષય સુખના તીવ્ર આસક્તિપૂર્વકના ભગવટામાંથી જે સુખ સવાગી. પામે છે, તે કરતાં વિરાગી વગર પ્રયાસે અનગ કેટી ગજુ સુખ પામે છે. સરગીને સહન કરવા પડતાં કષ્ટો વિરાણીને સહન કરવા પડતા નથી, છતાં વિરાગીનું સુખ અનંત કેટગણું જે કહ્યું છે, તેનું શું કારણ હોઈ શકે? તે તેના પ્રત્યુતરમાં ભગવાન ઉમાસ્વાતિ મહારાજ ફરમાવે છે કે ઈષ્ટને વિયેગ અને અનિટના સંગ માંથી ઉદભવતાં જે દુઃખને સરાગી પામે છે. તે અને સ્પર્શ પણ વિરાગીને હેતે નથી. . . આ બન્ને વાતમાં (ગાથાઓમાં) ભૂગવાન ઉમાસ્વાતિજી મહારાજીએ કોઈ અદ્ભુત વસતુ વર્ણવી છે. વિરાગીનું સુખ સુરાગીના સુખ કરતા અનંત કેટી ગયું છે, તેનું આ બીજી વાતમાં (બીજી ગાથામાં) પ્રબળ કારણ દર્શાવ્યું છે. ઈષ્ટ્રના વિયેગમાંથી ઉદભવતાં દુઃખને જેમ વિરાગીને સ્પર્શ સરખાયે હેતે નથી તેમ અનિષ્ટના સંગમાંથી ઉદભવત દુઃખને પણ વિરાગને સ્પર્શ સરખે એ હેતે નથી. જ્યારે સરગીને ડગર્લેમ પગલે તે દુઃખને અનુભવ કરવો પડે છે.
ભગવાન હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજ “ધર્મબિન્દુ” માં
ઉપાશાહિ કયા પ્રાથમિ: vમ,
तेजः प्राप्नेति चारित्री सर्व देवेभ्य उत्तमम् . ... માત્ર બાર મહિનાના ચારિત્ર પયયે શમણ ભગવતે સયાસિદ્ધ વિમાનવાસી દેમાં સમાષિના સુખને પણ એથી જાય છે એટલે કે બાર મહિનાના ચારિત્રના પાયે સર્વદેવે કરતાં ઉત્તમ સમાધિ સુખને શ્રમણ ભગવતે પ્રાપ્ત