________________
સુપાત્રદાન એકાંતે લાભકત થઈ શકે નહિ તેમાં પણ તતમયોગે દાન કેવું આપવું તે દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ ભાવથી વિચારવું જોઈએ. ધર્મની ઉન્નતિ વા પ્રાપ્તિ માટે ગરીબ બાવક અને શ્રાવિકાઓને અન્નદાનાદિ આપવાની અત્યંત આવશ્યકતા છે. કેટલાંક શ્રાવકાના ગરીબ છોકરાં આથડે છે. કેટલાક ગરીબ આવકે ભૂખ્યા મરે છે. કેટલાક શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓને ધર્મસાધનામાં ગરીબાઈના લીધે દુ:ખ પડે છે. તેઓને દુ:ખ પડતાં બચાવવા અનેક પ્રકારનું યથાયોગ્ય દાન આપવાની અત્યંત જરૂર છે. સમજવાની તેમાં જરૂર એટલી છે કે શ્રાવક અગર શ્રાવિકાઓને જે દાન કરવાનું છે તેનો ઉદેશ એવો હોવો જોઈએ કે શ્રાવક અને શ્રાવિકામાં ધર્મની શ્રદ્ધા તથા ધર્મની ધાર્મિક ક્રિયાઓ વિઘ ન નડે અને શ્રાવક શ્રાવિકાઓ પિતાના ધર્મમાં ચૂસ્ત રહે. કેટલાકને વ્યવહારિક કેળવણીની ખાતર મદત કરવામાં આવે છે, પણ તેઓ જૈન ધર્મની શ્રદ્ધા વા આચારમાં યથાશક્તિ પણ પ્રવૃત્તિ કરતા નથી. તેમને ઉત્તેજન આપવાનું ફળ એજ સમજે છે કે સાંસારિક કાર્યોમાં મોજમઝા મારીએ. ધર્મ તો ફક્ત એક ધંતી છે. ઠીક છે. ધર્મના નામે આપણને મદત મળે છે માટે ઉપર ઉપરથી જરા ળિ રાખવો જોઈએ. જો આવી વૃત્તિ, તેઓની સ્પષ્ટ સમજાય તો લાભાલાભને દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાળ ભાવથી વિચાર કરી દાનને દેવું. એવા પણ નામના શ્રાવકો કોઈપણ પિતાના દાનથી ધર્મની શ્રદ્ધાવાળા થાય તેમ ઉપયોગ રાખી પ્રવૃત્તિ કરવી સંઘટે છે. અનેક પ્રકારના આરંભસારંભ કરીને જે લમી ભેગી કરવામાં આવે છે તેનાથી ધમાં શ્રાવક બાંધાને દાન આપતાં વિશેષ, વિશેષતા લાભ થાય તેમ પ્રવૃત્તિ કરવી ઘટે છે તેમાં પણ જે શ્રાવકે જનતાનો સદ્ગપાર અભ્યાસ કરતા હોય. ધર્મનું શિક્ષણ લેઈ ધર્મનો ફેલાવો કરવા ખરા અંતઃકરણથી ઈછતા હોય તેવા શ્રાવકને દાનથી મદત કરવી તે અત્યંત ઉપયોગી કાર્ય છે. જે શ્રાવકે ભવિષ્યમાં સાધુપદ ધારણ કરવાની ઈ
છા રાખતા હોય તેવાઓને પણ દાનથી મદત કરવાની જરૂર છે, શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓને જે કંઈ લક્ષ્મીનું અનેક રીતે દાન કરવાનું છે તે ભક્તિભાવ ધારણ કરીને જ સમજવું. શ્રાવક અને શ્રાવિકાઓને પિતાના સગા બાંધવોવા બેનોની સમાન સમજીને તેમને આપવું જોઈએ. કંગાળ વા ગરી? બને જેમ અનુકંપાની બુદ્ધિથી આપીએ છીએ તેમ થવું ન જોઈએ જેમ બને તેમ કીર્તિની ઈચ્છાવિના ગુપ્ત દાન આપવામાં મહાન લાભ સમાયેલો છે. અન્ય ગરીબોની પેઠે શ્રાવકને વા શ્રાવિકાઓને છાપામાં છપાવી વા બીચારા તે ગરીબ છે એમ દયા ખાઈ દાન ન આપવું જોઈએ, પણ
