________________
૩૭૪
(સુંદર કામળાની ગણને હદ કરતાં વિશેષ માન પણું આપ્યું નહીં. જાપાનીઓએ સ્ત્રીઓને મન અને તનની કેળવણી આપી અને જાપાનીઝ માતા આને ખરેખરી સુશિક્ષિત બનાવી દેશાભિમાન, શુરવ, ઉદારતા અને ખરી સુજનતાના પાઠે દરેક જાપાનીઝ સ્ત્રીઓ જાણે છે. માટે દરેક માતાઓએ પિતાની બે ફર વિશે અવશ્ય વિચાર કરવો જોઈએ, તે જાણવું જોઈએ કે પિતાનું બાલક આખા દેશને સમાજને અને માનવતીને ઉપયોગ થઈ પડે એવું બનાવવાની ગંભીર ફરજ પરમેશ્વર તરફથી તેમને સોંપાયેલ છે. પોતાના સારા કે માઠા ગુણે પિતાના બાળકમાં વીના શીખવે પણ ઉતરવાના છે કારણ કે એક ઠેકાણે એ વાંચ્યું હતું કે એક ભણેલી અને કેળવાયલી સ્ત્રીને જે વીશ છોકરા હોય, અને તે વશ છેકરાની પછવાડે ફક્ત એક જ માસ્તર જે શીખવાડવાને હાય, અને અક અભણ સ્ત્રીને જે ફક્ત એક છોકરી હોય તેને જે (૨૦) માસ્તર શિક્ષણ આપે તો ઉપર લખેલી ભલી અને કેળવાયેલી સ્ત્રીના વિશ છોકરાની બરાબર એક અભણ સ્ત્રીને છેક કદી પણ બરાબરી કરી શકનાર નથી. માટે જે સ્ત્રી ભલી અને કેળવાયેલી હશે તે તેના છોકરા પણ ભણેલાં અને કળવાયલાં નીવડશે. બાળકને જન્મ થવાથી માતા અને પિતા બહુ આનંદમાં આવી જાય છે, પણ પિતાને માથે એક પવિત્ર આત્માની સંભાળ રાખવાની જવાબદારી પ્રભુએ મુક્કી છે એનો પણ વિચાર કરતા જણતા નથી. ઘણું માબાપ આવી મોટી ભુલ કરે છે. જે આ સંબંધી કશે વિચાર કરતા નથી તેઓ કર્તવ્યબંધનનું મહા પાપ કરે એટલું જ નહી પણ ન્યાયની નજરથી જોતાં તો તેમને માતા પિતા યુવાને પણ હક નથી. બાળકને નાનપણથી જે ટેવ પડી તેજ મોટપણે રહેવાની. અને નાનાપણમાં સારી કે નઠારી ટેવ પાડનાર માતા છે. બીજા બધા દેશો કરતાં આપણાં દેશની સ્ત્રીઓ ઘણીજ અભણ હોવાથી છેક પડતી સ્થિતિમાં આવ્યો માટે માતાઓનું મુખ્ય કર્તવ્ય બાળકને સારી રીતે કેળવવાનું છે. નાનપણથી જ બાલકને શારીરિક શિક્ષણ આપવાની પેલી ફરજ છે. આપણું બાલટેના શરીર નબળા દુર્બલા થઈ ગયા છે તેનું કારણ એ છે જે કે નાનપણથી તેમને શારીરીક ફળવણી મલતી નથી. બીજું બાળકને નાનપણથી જ એમના કોમળ અંત:કરણમાં પોતે સારી રીતે ચાલીને સત્ય શીલતા પરોપકાર, આત્મ સંયમન, દયા, ઉદારતા, અને સિા પ્રત્યે સમાન પ્રેમ એ ગુણે પોતાના અંતઃકરણમાં ઉતારવી જોઈએ. વિદ્યા અને જ્ઞાન પરમાત્માભિમુખ થવાના મુખ્ય સાધનો છે, એ વાત ખરી, પણ આચરણ વિનાનું જ્ઞાન કેવલ શુષ્ક જ્ઞાન છે. માટે જ્ઞાન સાથે
