Bhadrankarvijayjina Saniddhyani Divya Palo

Author(s): Babubhai Girdharlal Kadiwala
Publisher: Adhyatmik Sanshodhan ane Dhyan Kendra

Page 319

ર૭પ ૫૪. સમ્યગુ દર્શન
આત્મા અને શરીરની ભિન્નતાનો અનુભવ તથા ચૈતન્ય સ્વરૂપે આત્માની એકતાનો અનુભવ - દર્શન ગુણ અંતરંગ છે. અને જ્ઞાનગુણનું ક્ષેત્ર બહિરંગ છે. એક વડે આત્મસત્તાનું ભાન થાય છે, બીજા વડે બાહ્ય પદાર્થોનો બોધ થાય છે.
સ્વપરનો ભેદ મટી જવો તે ભાવ અહિંસા છે. સમસ્ત પ્રાણી જગત પોતાના આત્માનો જ વિસ્તાર છે.
પોતાના આત્માની જ હિંસા કેવી રીતે કરી શકે ? જેને હણે છે તે તું પોતે જ છે. બીજાની વસ્તુને પોતાની માનવી તે જ તત્ત્વથી ચૌર્ય છે. શરીર ઉપરથી પણ પોતાનું સ્વામિત્વ ઉઠાવી લેવું તે વાસ્તવિક અચૌર્ય વ્રત છે.
બ્રહ્મચર્ય - પરમાત્મા સમાન આચરણ બ્રહ્મ - પરમાત્મા, પૂર્ણ છે તે તથી પૂર્ણમાં રમતા તાત્ત્વિક બ્રહ્મચર્ય છે. પ્રત્યેકમાં સ્વસમાન આત્માને જોવા રૂપ સમત્વનો વિકાસ એ પંચ મહાવ્રત છે.
૫૫. ધ્યાનતપ * કોઈપણ વસ્તુને માધ્યમ બનાવી આત્માનું ધ્યાન કરવું તે ધ્યાનતપ છે. તપ દ્વારા આહાર ત્યાગની સાથે આત્માને ગ્રહણ કરવાની – પકડવાની ક્રિયા વિહિત છે. જાણવામાં બે વસ્તુનું મહત્ત્વ છે - શેય અને જ્ઞાતા. શેયને જાણવું ત વિજ્ઞાન છે. અને જ્ઞાતાને જાણવું તે ધર્મ છે. જ્ઞાતાને જાણવાવાળો સમ્યજ્ઞાની છે. પોતાની કર્મકૃત પરિસ્થિતિ તોડવાનું નામ સ્વાધ્યાય છે. જે કરો તે ઉપયોગ પૂર્વક જાગૃત રહીને કરો. હું આત્મા છું એવી જાગૃતિ પૂર્વક જે કાંઈ કરો તે ભૂલ વિનાનું થશે. ધ્યાનનો પર્યાય શબ્દ આત્મરમણ છે. તે માટે બે સાધન છે. પ્રતિક્રમણ અને સામાયિક. એકમાં બાહ્યથી પાછા ફરવાનું છે, બીજામાં અંતરમાં લીન થવાનું છે.
૫૬. પ્રભુનું વાત્સલ્ય
માની ગોદમાં બાળકની જેમ હું પણ પ્રભુની ગોદમાં બેઠો છું. મને તેમનું અસીમ વાત્સલ્ય પ્રાપ્ત થયું છે. હું પૂર્ણ પણે આપત્તિ રહિત છું, મારી અંદર સુખોની વર્ષા થઈ રહી છે અને હું આનંદથી ગદ્ગદિત થઈ ગયો છું. તેમના પ્રકાશથી મારા રોમરોમ પુલકિત બન્યા છે. તથા સૃષ્ટિના આનંદ સૌંદર્યથી હું મુગ્ધ બન્યો છું. ઉદય પામી રહેલો સૂર્ય, રંગબેરંગી ફૂલો, કલકલ નાદ કરતી નદીઓ. ઊંચા પર્વતો, હિમાચ્છાદિત શિખરો, ઝંકાર કરતાં ઝરણાં, ગાઢ જંગલો, અનંત લહેરાતો સાગર એની હું અનુભૂતિ કરૂ છું. મારા જીવનનો દોર મેં પ્રભુના હાથમાં સોંપી દીધો છે. ગમે તે મંત્રનું રટણ કરો, ગમે તે મંત્રનો જાપ કરો પણ હૃદયમાં ઊંડી શ્રદ્ધાના સિંચનથી મંત્ર ફળે છે. સાચા