________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ: વર્ષ: ૧, અંક : ૧
એપ્રિલ - ૨૦૦૫
પંન્યાસશ્રી ભદ્રંકરવિજયજી મ. સા. ના પ્રવચનો (સં. ૨૦૧૮ પો. સુદ ૮, શનિવાર, સ્થળઃ પોળની શેરી -પાટણ)
વ્યાખ્યાન: ૬
જન્મથી જ મોક્ષની – ધર્મની ઈચ્છા થાય છે. જેમ मंगलं भगवान् वीरो, मंगलं गौत्तमप्रभु ।।
વજસ્વામીને જન્મના પ્રથમ જ દિવસે ધર્મની ઈચ્છા मंगलं स्थूलिभद्राद्या, जैनधर्मोडस्तु मंगलं ॥
થઈ. જંબૂકુમારને સોળ વરસની ભરયુવાવસ્થામાં અરિહંતાદિ ચાર સર્વથી શ્રેષ્ઠ અને સર્વને રક્ષણ
ધર્મની ઈચ્છા થઈ. વર્તમાનમાં પણ કેટલાકને
બચપણથી જ ધર્મની ઈચ્છા થાય છે. આ રૂચિ ભૂત છે. સૂર્ય - ચંદ્રની જેમ સર્વને સાધારણ છે. આધ્યાત્મિક દૂનિયામાં આ ચાર સર્વને ઉપકારી છે.
જન્માંતરના સંસ્કારનું પરિણામ છે. બચપણમાં જ જે એનું આલંબન લે તેને અવશ્ય તારે છે. એમનામાં
ધર્મની રૂચિ થાય તેનું જીવન કેટલું પવિત્ર અને ઉન્નત એવું સામર્થ્ય – શક્તિ છે.
બને. પૂર્વ ભવમાં જીવદયા જેણે પાળી છે તે દીર્ધાયુષી તમામ જીવોના સર્વ કર્મ – દુઃખ અને પાપને
અને ધર્મની રૂચિવાળો થાય છે. ક્ષય કરવાની તાકાત શુકલધ્યાનની શ્રેણિમાં ચઢનાર
અપ્રશસ્ત ઈચ્છા એ આત્માનો રોગ છે. જેટલી એક આત્મામાં રહેલી છે. આટલી બધી શક્તિ ધર્મની અયોગ્ય ઈચ્છા એટલા રોગ સમજવા. મન બગડે છે. ધર્મમાં સૌનું ભલું કરવાની તાકાત છે. માત્ર તેનું ત્યારે અપ્રશસ્ત વિચારો આવે છે. અને વિચાર બગડે આલંબન લેવું જોઈએ. તેની શક્તિ સ્વીકારવી જોઈએ. એની અસર શરીર ઉપર પણ થાય છે. નવકાર પરમાત્મા અને આપણો આત્મા દ્રવ્યથી
ગણવામાં આનંદ કેમ આવતો નથી? અને પૈસા સમાન છે. આત્મત્વેને સર્વ આત્મા સમાન છે.
ગણવામાં કેમ આનંદ આવે છે? મન બગડયું છે ચૈિતન્યથી બધા જીવો સમાન છે. માત્ર પર્યાયથી ભેદ
તેથી, ગામમાં કરોડપતિ કે લખપતિ કેટલા? એ છે. દ્રવ્યથી ભેદ નથી. આત્મત્વથી આપણે બીજાથી જાણવાનું મન થાય છે, પણ ગામમાં કરોડ કે જુદા પાડી શકીએ નહિ.
લાખ નવકાર ગણનારા કેટલા? એ જાણવાનું મન અત્યારે આપણે મનુષ્યના પર્યાયમાં છીએ. |
થતું નથી. જેની પાસે નવકારરૂપી ધન છે તે જ મનુષ્યની ઈચ્છા પુરી ન થાય ત્યારે તે રડે છે. પૂરી ખરો ધનવાન છે. કરોડપતિ અને લાખોપતિ એ થાય ત્યારે તે હસે છે. બાળકને પણ ખાવું અને રમવું | સાચાં ધનવાન નથી. ઉલ્ટે અનેક પ્રકારની આ બે વસ્તુ ગમે છે. એ ન મળે ત્યારે તે રડે છે. ઉપાધિથી ભરેલા છે. ઈચ્છાને પલટવા માટે ધર્મના સાધનો છે. માત્ર જ્ઞાન મનમાં રોગ હોય ત્યારે રૂપિયા ગણવાનું મન માટે જ ધર્મના સાધન છે એવું નથી. અપ્રશસ્ત | થાય. અને મન નિરોગી હોય ત્યારે નવકાર ગણવાનું ઈચ્છાઓ દૂર કરીને તેની સામે પ્રશસ્ત ઈચ્છાઓ મન થાય. મન એ બાળક છે. બાળક ચંચળ અને ગોઠવવાની, એનું નામ જ ધર્માનુષ્ઠાન છે. અજ્ઞાન છે. તેથી બાળકને રખડવાનું મન થાય છે.
આપણને મોક્ષ કેમ મળ્યો નથી ? મોક્ષની એમ મનને પણ રખડવાનું મન થાય છે. આપણું મન ઈચ્છા આપણને તીવ્ર થઈ નથી. તીવ્ર ઈચ્છા થાય | સતત અસ્થિર છે. તેથી આપણે પણ અસ્થિર બનીએ તો મોક્ષ મળ્યા વિના રહે નહિ. કેટલાક મહાનુભાવોને | છીએ.
(૧૨)
For Private And Personal Use Only
