Atmanand Prakash Pustak 101 Ank 08

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ ૪ અંક ૮, ૧૫ ઓક્ટોબર ૨૦૦૪ ટકતી નથી. તમારી આ વાત બીજાને નહીં જણાવે છીએ. બધી વાતનો નિચોડ કાઢી લીધા પછી ત્યાં સુધી મને ચેન નહીં પડે.
કહીએ છીએ “જવા દો ને એ વાત આપણને ત્રણે પંડિતો ગભરાઈ ગયા. તેમણે કહ્યું | બીજાની આવી વાતો સાંભળવામાં રસ નથી. ભાઈ આવું કરતો નહીં. આનાથી અમારી ટીકા અને નિંદા જેટલી સ્વીકાર્ય બને છે બદબોઈ થશે. તને આમાંથી કાંઈ ફાયદો નથી. | તેટલી પ્રશંસા જલ્દીથી સ્વીકાર્ય બનતી નથી.
તું પણ અમારાથી કાંઈ ઓછો ઉતરે એવો ખરાબ વસ્તુ જેટલી ત્વરાથી ગ્રહણ થઈ જાય છે નથી.
એટલી સારી વસ્તુઓ જલ્દીથી ગળે ઉતરતી નથી. ચોથાએ કહ્યું : ફાયદો જરૂર છે. તમારા દરેક માણસમાં કાંઈને કાંઈ દોષ, ઉણપ દોષો જોયા પછી મને લાગે છે કે હું તમારા કરતાં અને ક્ષતિ હોય છે. આ દોષ મનમાં પીડા ઊભા સારો છું અને લોકો પણ મને તમારા કરતાં સારો] કરતો હોય છે એટલે બીજાના મોટા દોષો શોધી અને સદાચારી માનશે.
કાઢીએ છીએ જેથી આપણા દોષ નાના અને
નજીવા બની જાય. બીજાને જેટલા દુર્જન જોઈ ટીકા અને નિંદાનું આ જ શાસ્ત્ર છે આપણને બીજાના દોષો શા માટે જોવા ગમે છે? કારણ કે |
શકીએ એટલા આપણે સજ્જન માલુમ પડીએ
છીએ. સ્વયંને છેતરવાની આ એક તરકીબ છે. આપણામાં માનવ સહજ નબળાઈઓ છે. બીજાના દોષોને મોટા કરી નાખીએ તો આપણા દોષો |
આપણી અંદર રહેલા દોષોને કબૂલ આપણને નાના લાગે છે.
કરવાની કે તેને દૂર કરવાની આપણી તૈયારી પોતાનામાં રહેલી નાનપ, અધુરપ અને | ખામીને છુપાવવા માટે આ શસ્ત્રનો ઉપયોગ થતો
- આ રસ્તો કઠિન છે એટલે આપણે બીજો હોય છે. માણસની આ મોટામાં મોટી નબળાઈસરળ ઉપાય શોધી કાઢ્યો છે. બીજાના દોષોને છે. બીજાને નાના બનાવીને મોટા થવાનો આ| જોવાનો. બીજાના દોષોને પ્રોજેકટ કરીને આપણે પ્રયાસ છે.
આપણા દોષોને ઢાંકી દેવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ. આપણે જ્યારે કોઈની પ્રશંસા કે વખાણ, મન જ્યાં સુધી બીજાના દોષોને જોતું રહે કરીએ છીએ ત્યારે જેના વખાણ થતા હોય છે, ત્યાં સુધી વિનય પ્રગટે નહીં. જયાં સુધી માણસ સિવાય બીજું કોઈ સાંભળવા રાજી હોતું નથી. / એમ સમજે કે મારા સિવાય બીજા બધા ખોટા છે. બીજાને એમાં રસ પડતો નથી. શિષ્ટાચાર ખાતર હું કહું એજ સાચું છે ત્યાં સુધી વિનય આવે નહીં. હસીને કહેવાનું અનુમોદન આપીએ છીએ પરંતુ અહંકારનો પારો નીચે ઉતરે ત્યારે વિનય દિલનો સૂર એમાં વ્યક્ત થતો નથી, ઉપર ઉપરથી ઉદભવે છે. ભીતરમાં એવું પરિવર્તન ઊભું થવું માથું ધુણાવ્યા કરીએ છીએ, પરંતુ કોઈની ટીકા | જોઈએ કે બીજાના દોષો જણાય નહીં. બીજા કે નિંદા થતી હોય તો રસ જાગે છે, કાન સરવા દોષિત લાગે નહીં અને પોતાના દોષો જોવાનું થઈ જાય છે. આ બધી વાતો ધ્યાન દઈને શરૂ થાય ત્યારે વિનયની વર્ષા થાય છે. સાંભળીએ વધુ વાતો કઢાવવા માટે ટાપસી પૂરીએ, જે પોતાના દોષો જોતો નથી તે બીજાના
નથી.