________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૧૧
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૪ અંક ૪, ૧૬ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૪] રસ-લાલસાથી માંસમાં દહીં ભેળવે, આ બન્નેમાં | આ કાંદા-બટેટા અનંતકાય છે તે ન ખવાય તેમ કર્મબંધની તરતમતા છે.
જાણે છે, છતાં પરિસ્થિતિમાં વિશેષમાં, દુઃખતા કોઈ ખેડૂત ખેતર ખેડવા માટે હળને યુગ | દિલે અફસોસથી ખાય તો ક્લિષ્ટ કર્મનો બંધ ન સાથે જોડે અને કોઈ શિકારી હરણદિને ફસાવવામાં પણ થાય. જાળને દોરડા સાથે બાંધે. આ બન્નેમાં પણ એક વ્યક્તિ જિનમંદિર, સ્થાનક (ઉપાશ્રય) કર્મબંધની વિવિધતા જાણવી. જેમ કે શિકારી | કે ગુરુની સમાધિપગલ્યા મંદિર બનાવે તેમાં ફાંસલો જોડે–રચે તેમાં સંફિલષ્ટ પરિણામ | દેવભક્તિ-ગુરુભક્તિ અને આરાધનાનો હોવાથી તીવ્રતર કર્મબંધ થાય છે. તેની અપેક્ષાએ | પરિણામ હોય જ્યારે બીજો પોતાની નામના હળજોડે તેમાં ઓછો કર્મબંધ. તેમ વસ્ત્ર | વાહવાહી થાય તે માટે આ બધું બનાવે તો બનાવવામાં મધ્યમ કર્મબંધ અને માછલી | પરિણામમાં તફાવત હોવાથી કર્મબંધમાં પણ પકડવાની જાળ બનાવે તેમાં તીવ્ર કર્મબંધ | તફાવત પડે છે. જાણવો.
આમ, એકજ ક્રિયામાં ભાવ સારા-શુભ(૪) વીર્ય = એટલે બળ, પરાક્રમ, સંવનન | સમાન હોવા છતાં એકમાં કીર્તિ, નામના, વટ (શરીરના બંધારણ)ના કારણે થયેલું શરીર ! પાડવાના પરિણામ હોય જ્યારે બીજાને એકલા સામર્થ્ય તેને વીર્ય કહેવાય. તે બળ-વીર્યના શુદ્ધ ભક્તિના–આજ્ઞાપાલનના પરિણામ હોય તો આધારે કર્મબંધમાં વિવિધતા થાય છે. જેમ કે બન્નેને કર્મબંધમાં તફાવત પડે છે. સેવાર્ત (છેવટ્ટી) સંઘયણવાળા જીવને શુભ કે વંદિતસૂત્રમાં કહ્યું છે કે–“સમ્યગ્દષ્ટિ અશુભભાવ મંદ પરિણામવાળો હોય છે. તેથી જ | જીવને યદ્યપિ કોઈ પાપ કરવાં પડે છે, છતાં તેને આ પંચમકાળમાં શુભભાવથી જીવ ચોથા દેવલોક
અલ્પ કર્મબંધ હોય છે. કારણ કે તેના મનના સુધી ઉર્ધ્વગતિ પામે છે. અને અશુભ ભાવથી
પરિણામ નિર્ધ્વસ-કૂર હોતા નથી. બીજી નરક સુધી અધોગતિ પામે છે, પણ તેથી
આ રીતે ક્રિયા કરવા માત્રથી કર્મબંધમાં અધિક નહીં.
અલ્પ–બહુત્વ વિશેષ નથી. પરંતુ રાગાદિ જયારે વજઋષભનારા સંઘયણવાળા |
અધ્યવસાયોની તીવ્રતા–મંદતાથી કર્મબંધમાં અશુભભાવથી સાતમી નરક સુધી જઈ શકે અને |
ફરક-તફાવત પડે છે. મિથ્યાત્વ-અવિરતિશુભભાવથી કેવળજ્ઞાન પણ પામી શકે છે. |
વિષય-કષાય–પ્રમાદ અને અશુભ મન-વચન(૫) પરિણામ –જીવના મનના | કાયાની પ્રવૃત્તિ આ બધા કર્મબંધના હેતુ છે. આ પરિણામના આધારે કર્મબંધ થાય છે. હિંસાદિ | કર્મબંધના હેતુ તીવ્ર હોય તેને તીવ્ર-ફિલષ્ટ પાપ કરનારના રાગ-દ્વેષાદિ પરિણામ તીવ્ર | કર્મબંધ થાય. અને આ કર્મબંધના હેતુ જેને ન હોય-મંદ હોય તે મુજબ કર્મબંધમાં તફાવત પડે | હોય તેવા અયોગી કેવલીને નિયમથી કર્મનો બંધ છે. એક આ કાંદા-બટેટા અનંતકાય છે, તે ! થતો નથી. ' ખાવાથી મહાકર્મબંધ થાય તેમ જાણે છે, છતાં | શ્રી બૃહત્કલ્પસૂત્ર આગમના આધારે આનંદથી ખાય છે તો ક્લિષ્ટ કર્મબંધ થાય. અને લખાયેલ આ લેખ પર સાધક-આરાધક ખૂબ
For Private And Personal Use Only
